تاریخچه گذرنامه در ایران، آیینه ماهیت سیاسی خارجی کشور در دو سده گذشته و بازتابی از تحولات گوناگون اجتماعی، اداری، سیاسی و اقتصادی کشور ماست. تاریخ گذرنامه در کشور ما، نسبت به سیاست خارجی، حداقل سه پدیده مهم را به نمایش می گذارد: پدیده حاکمیت، پدیده مرزها و پدیده تکنولوژی. اثری که پیش روی شماست، نتیجه پژوهش دو پژوهشگر حوزه اسناد تاریخ روابط خارجی است که با استفاده از آرشیو در وزارت امور خارجه به انجام رسیده است. علاوه بر اسناد آرشیوی، منابع نوشتاری دیگری در این پژوهش استفاده شده است. این پژوهش؛ نه فقط، تاریخ چهار نسل از گذرنامه های ایرانی از دوره قاجار تا انتهای دوره پهلوی اول، بلکه تاریخ تحول اداری وزارت امور خارجه و دگرگونی های تشکیلات این نهاد حکومتی است. همچنین؛ موضوع تحول هویت با سرزمین، مرز و حاکمیت پیوند خورده، در این پژوهش، پررنگ و برجسته شده است.