در این که از چه زمانی استدلال عقلی را در اصول عقاید اسلامی کلام نامیده اند به تحقیق نمی توان تاریخی را معین نمود. همین قدر معلوم است که از قرن دوم هجری فقهای بزرگ برای اثبات اصول عقاید (توحید، نبوت، معاد و در مورد شیعیان با اضافه شدن عدل و امامت) از این روش استفاده می کردند و در قرن چهارم آن را کلام نامیدند که مشهورترین آنان ابوالحسن علی بن اسماعیل اشعری است. در این کتاب، از زمان پیدایش علم کلام، علّت پیدایش آن، موضوع علم کلام، فرقه های مختلف کلامی و شیوه های آنها در این زمینه، نظرات کلامیون مختلف و... سخن می رود. هم چنین ۳۴ نفر از متکلمان امامیه معرفی شده و مختصری از اندیشه های آن ها بیان می شود.