دربارة روش و نظریه دو دیدگاه متفاوت و متضاد وجود دارد: در دیدگاه اول روش تنها ابزاری برای نظریه نیست. یک نظریه بدون روش دقیق البته ممکن است نتایج جالبی به بار آورد، اما روش بدون نظریه مانند کاسه ای بدون آش یا نقابی است که در پس آن چهره ای وجود ندارد. در دیدگاه دوم، زمانی می توانیم بدانیم چرا و چگونه واقعه ای در گذشته رخ داده است که قادر باشیم همة داده های مربوط به آن واقعه را گرد آوریم. این دو دیدگاه متضاد باعث شده تا نویسندگان این کتاب به بررسی مشکلات روش و نظریه در بررسی شاهنشاهی ایران بپردازند. کتاب حاضر، جلد سوم از مجموعة «تاریخ هخامنشیان» است و به روش و نظریه در تاریخ ایران اختصاص دارد. عنوان برخی مقالات کتاب عبارت اند از: «تصویر هخامنشیان در دورة ناسیونال سوسیالیسم/ یوزف ویزه هوفر»، «دین کوروش بزرگ/ مری بویس»، «هرودوت و کمبوجیه: ملاحظاتی دربارة یک تحقیق تازه/ آلن لوید»، «تاریخ ماد هرودوت و سیر تکامل دولت ماد/ استورات براون» و «استقرار ایران در فریگیه هلسپونتین/ سکوندا».