مقارن با واقعه کوچاندن ارمنیان به ایران در زمان سلطنت شاه عباس اول در سال ۱۰۱۴ ق، حضور گروهی از مبلغان مذهبی کاتولیک در خطه آذربایجان سبب شد تا روحانیان ارمنی برای حفظ ارزش های قومی و اجتماعی خود به ساختن مدارس علمی بپردازند. اولین مدرسه «قلعه بیگی» نام داشت. در سال ۱۳۱۴ ق «تومانیان» ها مدرسه «تاماریان» را برای دختران ارمنی و «هایکازیان» را برای پسران ارمنی تأسیس کرد. این دو مدرسه در هم ترکیب شدند و مدرسه «هایکازیان – تاماریان» شکل گرفت. «ابدناکو و آلکسانیان»، مدیریت این مدرسه را در ابتدا بر عهده داشته است. در این کتاب به بررسی تاریخچه مدرسه هایکازیان – تاماریان تبریز به زبان ارمنی پرداخته می شود. کتاب با تصاویری از بنیان گذاران، آموزگاران و دانش آموزان آن مدرسه در طول تاریخ مستند شده است.