پژوهشی درباره چگونگی پیدائی بهائیت و آرا و عقاید این فرقه است. نگارنده در مقدمه به اهمیت طرح این موضوع اشاره دارد و سپس درباره شناخت فرق و مذاهب و نحوه شکل‏گیری آنها با توجه به معیارهایی چون تعصب‎ها و گرایش‏های حزبی، جمود فکری و کج‏اندیشی در فهم کتاب و سنت، خودخواهی و هواپرستی و اجتهاد در برابر نص سخن می‏گوید. وی آنگاه به تشریح دلایل مهدویت با توجه به اسناد و مدارک آن می‎پردازد و در ادامه، راجع به تاریخچه پیدایش بابیت بحث می‎نماید و آرا و نظریات رهبران برجسته آن را بررسی می‏کند که «شیخ احمد احسایی» پیشوای مکتب شیخیه و «سیدعلی محمد باب» بنیانگذار فرقه بابیت و «حسینعلی بهاء» بنیانگذار فرقه بهائیت از جمله آنهاست. وی در ادامه بابیت و بهائیت را از دیدگاه عالمان و فقیهان شیعی مورد کندوکاو قرار داده و ضمن آن به نقش استعمار در شکل‏گیری این فرقه پرداخته است. نویسنده رشته سخن را با نقد و بررسی آرا و عقاید این دو فرقه پی گرفته و دیدگاه‎های آنان را در باب خاتمیت و حدیث منزلت، با استناد به آیات متعدد و متنوعی از آیات سوره‏های قرآن مورد نقد و بررسی قرار داده است. ادعای ذکریت، قائمیت و مهدویت، نبوت و پیامبری و حتی ادعای الوهیت خدایی، از دیگر مباحثی است که مؤلف بدانها پرداخته است و در فصل چهارم به جزئیات آرا و عقاید آنان در باب اصول و فروع از قبیل طهارت و وضو، جهاد و حج و نکاح و دیگر مسایلی از این دست اشاره می‏کند. او در پایان اصول دوازده‏گانه این فرقه را در خصوص وحدت عالم انسانی، اساس ادیان الهی یکی است، تعلیم و تربیت و مسایل اقتصادی مورد کاوش و نقد قرار می‏دهد.