در جلد نخست از این مجموعه که از روزگاران غزنویان (400 هـ ق) آغاز می شود به زمان پادشاهی اکبرشاه تیموری گورکانی (1000 هـ ق) پایان می پذیرد، 5 مرکز ادب سرزمین پاکستان ـ لاهور، سند، کشمیر، دره ی پیشاور و بنگال معرفی شده است. بدین ترتیب که نخست، در خصوص رواج زبان و ادب فارسی در هر منطقه سخن به میان آمده، سپس پیشرفت آن در دوره ی حکومت و پادشاهی پادشاهان و سلسله های مختلف نشان داده شده است. و در ادامه شاعران و نویسندگان هر زمان معرفی و احوال شخصی آنان بازگو شده است.