یادداشت‌های مریم السادات هاشمی (38)

          اصل مطلب این کتاب در این جمله خلاصه می‌شود که ای انسان که جهان برای تو آفریده شده است و تو برای خدا؛ قدر خودت را بدان و درگیر اهداف کوچک نشو!

قلم نویسنده مثل همیشه لطیف و گیرا ست اما نمی توان از آن شیوه نقد منطقی را آموخت چون بیشتر با حالت احساسی با مسائل مواجه می‌شود و برداشت های ذوقی دارد 
        

          نادر ابراهیمی کتاب کودک و نوجوان هم بنویسد رگه های میهن دوستی و مقابله با غرب گرایی در آن حس می‌شود و البته نوآوری ؛

مشتاقم کرد که جلد های دیگر این کتاب را هم پیدا کنم و مطالعه کنم و به نوجوان ها معرفی کنم
        

          این کتاب خلاصه‌ای از کشف المراد علامه حلی ست که شرحی بر کتاب تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی ست.
از جمله کتب مشهور کلامی (اصول عقاید) شیعه است که در رشته فلسفه اسلامی تدریس می‌شود.
در خصوص اصول پنجگانه دین، توحید (اثبات وجود خدا و صفات و افعال خدا)، نبوت (وجوب بعثت، عصمت، پیامبری حضرت محمد) امامت(وجوب نصب امام بر خدا. امامت بلافصل حضرت علی و...). معاد (امکان و وجوب خلق جهان دیگر، پاداش و کیفر، شفاعت، توبه و...)بحث می‌کند البته عدل را زیر مجموعه شناخت خدا در نظر می‌گیرد و فصل مجزایی ندارد .
نمودار کتاب را برای یادآوری تهیه کردم همچنین حاشیه نویسی را در کتاب انجام دادم اما حتماً در زمان مناسبی خود کتاب کشف المراد یا شرح آن را خواهم خواند.
البته با وجود تمام شدن کتاب چند روزی را برای رفع اشکالاتم زمان نیاز دارم.
غلط های تایپی زیادی داشت که باعث می‌شود کتاب نیازمند بازنگری باشد.
        

          کتاب مجموعه ای از بیانات امام خمینی در سال آخر زندگی ایشان است این سال به جهت اتفاقات مهم همچنین مطرح کردن مهم ترین مباحثی که انگار امام با آن، انقلاب را برای پس از خودشان آماده می‌کردند، مهم ترین سال زندگی امام برای شناخت تفکرات ایشان است.
در این سال وقایعی از جمله پذیرش قطعنامه، برکناری منتظری از قائم مقامی رهبری و پیام ایشان به گورباچوف، فتوای ارتداد سلمان رشدی اتفاق افتاده هر کدام در نوع خود بی نظیر بوده اند و پیامی که برای هر کدام صادر شده به شدت جالب توجه است.
منشور روحانیت، منشور هنر و حکم جدید ایشان در خصوص شطرنج،ابلاغ سیاست های کلی در دوران بازسازی کشور و همچنین وصیت نامه ایشان در این کتاب آمده است.
این نامه‌ها باید ها و نباید هایی است که امام تعیین کرده اند این که هر کدام در عمل مسئولین چه طور پیش رفته نیاز به بررسی جداگانه دارد که برای هر کدام چگونه پیش رفتیم.
دو گانه هایی که در کتاب مطرح می‌شود از جمله دوگانه تجدد و تحجر، عدالت منهای معنویت و معنویت منهای عدالت راه اصلی و محور وحدت اسلام ناب را مشخص می کند.
یکی از ویژگی های گرافیکی مطلوب کتاب، حاشیه نویسی هایش بود که کار را برای مرور کتاب راحت می‌کند.
هر کدام از این نامه ها کتابی مجزا برای تحلیل های مربوط به آن می‌طلبد، البته اگر بخواهید تعداد کمی از این نامه ها را بخوانید حتماً نامه امام خمینی به گورباچوف و منشور روحانیت را بخوانید...
این کتاب گزیده جلد ۲۱ صحیفه امام است شاید دوباره با انگیزه ای که از این کتاب گرفتم خواندن صحیفه امام را از سر بگیرم و بقیه مجلدات آن را مطالعه کنم.
        

          در این کتاب به مفهوم و تاریخچه شرق گرایی و وجوه شرق گرایی که شامل سیاست، تمدن و هویت است می‌پردازد .
کتاب به سه بخش تقسیم می‌شود که به کشورهای کره، ژاپن و چین و تولیدات فرهنگی شان از جمله کی‌پاپ، انیمه و تیک‌تاک که تاثیرات زیادی در سطح جهانی داشته اند مربوط می شود.
کره نیز مانند چین سعی در بازسازی تمدن کنفوسیوسی دارد و رویای بازسازی گوگوریو را دنبال می کند البته آموزه های جدید کنفوسیوسی با ارزش های اقتصادی غربی جمع شده است و این ترکیب باعث ایجاد کی‌پاپ و موج کره ای شده است البته کی‌پاپ و کی‌دراما بخشی از موج فرهنگی هالیو یا موج کره ای هستند.
یکی از ویژگی های موج کره ای، نشان دادن جامعه آرمانی از این کشور است که به خوبی توانسته دیدگاه ها را نسبت به این کشور به سمت مثبت تغییر دهد آن هم درمورد کره جنوبی که اختلاف شدید طبقاتی و آمار بالای خودکشی دارد  این دقیقاً تفاوتی است که بین سینمای ایران و تولیدات کره وجود دارد در سینمای ایران نه تنها نکات مثبت جامعه ایران را نشان نمی‌دهد بلکه به جای واقع نمایی به سیاه‌نمایی جامعه ای ایران می‌پردازد.

  پس از سرخوردگی ژاپن در جنگ جهانی، سینما و انیمیشن ژاپن رشد چشم گیری کرد، هرچند که این اعتقاد وجود دارد که انیمه ها فضای صلح و دوری از سیاست را ترویج می‌کنند اما آن ها نیز استفاده سیاسی دارند همان طور که در جریان شلوغی های ۱۴۰۱ دیالوگ های انیمه هایی مثل حمله به تایتان و ناروتو بازنشر می‌شد. باوجود این که در فرهنگ ما عناصر فعال کننده به سمت اعتراض و عدالت خواهی به میزان کافی هست و احتیاجی به عناصر خارج از فرهنگ مان برای بازگرداندن عدالت خواهی نداریم می‌توان انیمه و مانگا را نتیجه تلفیق سنت و مدرنیته دانست 
در آخر می‌رسیم به چین و پلتفرم هایش که زندگی روزمره مردم جهان را به خود عادت داده است. پلتفرمی که در کتاب به تفضیل درباره آن صحبت شده است تیک تاک است که با وجود فیلتر دو طرفه آن در ایران کمتر از دیگر پلتفرم ها مورد استفاده است اما در معادلات سیاسی جهان بسیار تاثیر گذار است.
 یکی از مسائلی که در خصوص فرهنگ شرقی وجود دارد این است که از بعضی جهات شباهت فرهنگی وجود دارد که مقاومت ایرانیان را در پذیرش این فرهنگ می‌شکند هرچند که این فرهنگ به شدت مانند غرب اومانیستی شده و در حوزه اقتصادی نیز نئولیبرالیسم در آن حاکم است . باید توجه داشته باشیم ایران با شرق تعامل دارد ولی قصد شرقی شدن و بهره گیری از فرهنگ شرقی را ندارد
لازم است برای مقابله با موج شرق گرایی صنایع فرهنگی متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی در حوزه های انیمیشن و موسیقی و... گسترش دادو همین طور آرمان‌شهر ایرانی را که برگرفته از دیدگاه دینی ست به مخاطب نشان داد.

        

          فوق العاده و فراتر از تصور
ابتدا که درمورد ویژگی های طراح هدایتی توضیحاتی داده شد تصور کردم منظورش انسانی ست که به هدایت جامعه می‌پردازد اما وقتی منظور اصلی اش را فهمیدم که انسان نمی‌تواند باشد و منظورش خداست و خدای مطرح شده در ادیان مختلف را با این ویژگی ها مورد بررسی قرار  می‌دهد.‌
        

          برای تجربه اولین کتابی  که از ابوالفضل زروئی نصر آباد خواندم تجربه خوبی بود نمی‌دانم داستان حضرت ابوالفضل بود که جذاب بود یا قلم نویسنده ؟
 سوژه های جدید را برای پرداختن به شخصیت حضرت ابوالفضل پیدا کرده بود تا به حال ندیده بودم که کسی به ماجرای همسر و فرزند ایشان توجهی داشته باشد  
زروئی نصرآباد را به آثار طنزش می‌شناسیم اما در جدی نویسی هم خوش‌درخشید حتی گاهی قلمش به سید مهدی شجاعی که در داستان آئینی تبحر دارد شباهت پیدا می‌کرد
        

          هرچند که محتوای کتاب مطلوب بود اما انسجام کافی برای این موضوع را نداشت پرسش و پاسخ ها از اصل کتاب جذاب تر بود.
چه نیازی ست به مذهب؟ آیا عقل و وجدان به تنهایی برای زندگی سالم انسان کافی نیست؟ (در این کتاب به صورت دقیفی به سوال جواب داده نشده)

برای حرکت صحیح در یک مکتب نیاز به عامل بازدارنده و پیش‌رونده‌ای داریم که هر کدام از آن ها مانند گاز و ترمز مسیر هستند اگر یکی از این دو در سیستمی نباشد یا حرکتی اتفاق نمی‌افتد یا دچار انحراف از مسیر می‌شود 
عوامل طغیان و خارج شدن از مسیر چه چیز هایی هستند و اسلام چه راهکاری را برای آن در نظر گرفته است؟غرور، حس بی‌نیازی، حس ناامیدی و یأس از عوامل طغیان اند.
انسان وقتی جایگاهش را درمقابل خالق بداند جایی برای غرور باقی نمی‌ماند؛ دین هدف را جایی قرار می‌دهد که انسان هیچگاه احساس بی‌نیازی نکند و همیشه جایی برای رشد داشته باشد، دقیق تر این که هر چه بیشتر در مسیر قدم می‌زند بیشتر فاصله خود با هدف نهایی که رسیدن به بی‌نهایت است را متوجه می‌شود.
یاس و ناامیدی باعث می‌شود که انسان احساس کند که حال که از مسیر الهی دور شدم چه یک وجب چه صد وجب! اما اسلام برای این فکر ترمزی قرار داده که این ترمز توبه و شفاعت است.
عوامل پیشرونده ای که اسلام در نظر گرفته هدف و عشق است که انسان را به حرکت در مسیر وامی‌دارد.
        

          نام برخی از گروه هایی که در کتاب مطرح شده بود ممکن است به گوش خیلی از افراد نرسیده باشد. 

جریان های سیاسی ایران را به ۶ دسته تقسیم می‌کند: 
۱- اسلامی 
مفصل ترین بخش کتاب است که به آن نمی‌پردازم  این قسمت از کتاب نمی‌تواند دیدگاه دقیقی از جریانات سیاسی ایران به مخاطب بدهد چون سیستم سیاسی ایران چندان بر اساس ساختار حزبی مرسوم نیست (صرف نظر از خوب یا بد بودن ساختار حزبی) و ممکن است یک نفر خودش را در یک جریان بداند اما رفتار هایش متناسب با آن جریان نباشد به خصوص در جریان هایی که به نام اسلام هستند.
 با معرفی هر حزب یا جریان قسمتی از مرام نامه که از عناوین کلی استفاده می‌کند آورده است اما به دلیل این که تعریفی از دیدگاه هر جریان آورده نشده ممکن است مرام نامه ها با هم شباهت داشته باشند اما مرام و رفتار حزب ها هیچ شباهتی با هم نداشته باشند.

۲- سلطنت طلب 
مبانی فکری آن از مفاهیمی چون شاه‌محوری، باستان گرایی و ناسیونالیسم، سکولاریسم، غرب‌گرایی تشکیل می‌دهد.

۳- مارکسیستی 
این جریان خود دارای انشعاباتی ست: 
1️⃣ مارکسیسم- لنینیسم 
2️⃣ مارکسیسم- مائوئیسم یا مارکسیسم چینی
 که توجه زیادی به طبقه دهقانان دارد
3️⃣چپ نو  
که هم با سرمایه داری تضاد داشته هم گرایشات ضد شوروی داشته

4️⃣ گورباچوفیسم 
و...
مبانی فکری این جریانات : نفی خدا و عالم غیب، نفی مالکیت خصوصی، زندگی اشتراکی و نفی خانواده، زیر بنا بودن اقتصاد است.
گروه های مارکسیستی ایران: نیز حزب توده (چپ قدیم) گروه های پژاک، کومله، سازمان فداییان خلق، حزب دموکرات کردستان و سازمان پیکار هستند.

۴- ملی‌گرای لیبرال 
مبانی فکری این جریانات: تفاخر ملی. باستان ستایی، بیگانه ستیزی و سکولاریسم است برخی از این جریانات اعتقاد به نظام شاهنشاهی دارند با این تفاوت که شاه باید سلطنت کند نه حکومت.
گروه ها و احزاب این جریان: جبهه ملی، ملی مذهبی ها (نهضت خداپرستان سوسیالیست، جاما، ایران فردا)

۵- التقاطی 
التقاط اسلام و مارکسیسم که حاصل آن نهضت آزادی و مجاهدین خلق هستند
التقاط ناسیونالیسم و مارکسیسم که حزب سوم و طرفداران خلیل ملکی اند.
التقاط اسلام، ناسیونالیسم و لیبرالیسم 

۶- روشنفکری 
در ایران نمی‌توان تعریف دقیقی برای واژه روشنفکری پیدا کرد اما در کل جریان روشنفکری را می‌توان به ۴ دسته تقسیم کرد: 
الف) روشنفکر صحیح دینی
ب) روشنفکری التقاطی دینی
ج) جریان روشنفکری لائیک و سکولار 
د) جریان روشنفکری الحادی
تفضیل این جریانات به خصوص درمورد شریعتی و دیدگاه اسلام منهای روحانیت او را در کتاب مطالعه کنید.
        

          زمان همواره در گذر است و اگر نتوانیم کنار حرکت بُعد مادی، بُعد معنوی مان را رشد دهیم دچار خسران می‌شویم چرا که اصل سرمایه انسان زمان اوست که اگر به دقت از آن استفاده نکند مانند یخ فروشی ست که نتوانسته محصولش را بفروشد و اصل سرمایه اش را ضرر کرده است.
حتی در خصوص کار های درستی که انجام می‌شود کاری تاثیر گذاری بیشتری دارد که در زمان مناسب آن رقم خورده باشد.
        

          روایتی از حضرت فاطمه برای یک استاد نیویورکی
 کاری که در ذهنم گاهی انجام می‌دهم، نگاه کردن به تاریخ و عقاید دینی از زاویه دید کسی است که هیچ آشنایی با مفاهیم دینی ندارد. آن موقع می‌فهمم از کودکی مسائل پیچیده ای در وجود مان نهادینه شده که انتقال‌ش به دیگران شاید خیلی سخت باشد 
این کتاب هم به خوبی از پس این کار برنیامده 
نقد دیگری که می‌شود به کتاب داشت، شخصیت حانیه در کتاب نقش خیلی کم‌رنگی دارد توقع داشتم برخی از نامه ها را حانیه بنویسد یا لااقل داستانی ازحانیه بیان شود که در کتاب چنین چیزی نبود.یا نیاز بود که دلیل حضور یحیی در نیویورک مشخص شود.

به هر حال آقای عسکری قلم تون روان و دم‌ تون حیدری
 زیبا به خانم عرض ارادت کردید 

        

          مدت ها پیش این کتاب را  خوانده ام.
سوالات  زیادی را مطرح می‌کند اما بدون این که ذره ای از آن سوال ها را پاسخ بدهد مخاطب را در انبوهی از سوالات و در وادی حیرت‌ رها می‌کند.
احساس می‌کنم نویسنده قصد داشته مخاطب را در سرگردانی خودش شریک کند، خواننده کتاب اگر در زاویه ای که کتاب مطرح می‌کند باقی بماند قافیه را باخته اما اگر بعد از خواندن کتاب تکاپویی برای پیدا کردن سوال هایش در او ایجاد شود دنیا و آخرت را برده است‌.
        

          دلنشین و دوست داشتی
دوستی این کتاب رو از نمایشگاه خرید و در مدت زمان کمی آن را  خواندم
 کتاب سورمه ای را بیشتر از این کتاب پسندیدم.
        

          مجموعه شعر زیبا و مفهومی است
این چند بیت از کتاب با هم تناسب مفهومی جالبی داشتند: 
پریشان است گیسویی و از آن هم پریشان تر 
مسلمانی که می‌خواهد نگاهش را نگه دارد 
و
فرو می‌ریزد ایمان مرا موی پریشانی
 که گاهی با نسیم کوچکی ویرانه می‌لرزد

البته این بیت در تضاد با دو بیت قبلی ست:
اگرچه دین مرا گیسوی رهای تو برد
کسی که بنده موی تو نیست بی‌دین است
        

          شاعر منتقد است نسبت به دنیای معاصر 
نسبت به زندگی شهری مدرن 
به عشق های دروغین 
بی‌رحمانه شعر می‌گوید 
در هر غزلی با چهره متفاوتی از شاعر مواجه می‌شوید.
        

          این سفرنامه را به پیشنهاد سفرنامه نویسان در کتاب «چگونه می‌نویسم» خواندم. سفر حج در آن زمان سختی های بیشتری داشته که در این روایت مشخص است نویسنده به خوبی فضای حج را تصویر کرده است.
کتاب دیدگاه انتقادی جالبی دارد هم نسبت به دینداری تقلیدی هم نسبت به نحوه اداره حج توسط عربستان سعودی؛ جلال معتقد است که سعودی هادر این امر ناکارآمد اند و توان اداره این حرکت بزرگ را ندارند و پیشنهاد اداره بین المللی شهر های زیارتی را دارد (درمورد پیشنهاد او نمی‌توانم نظری بدهم هرچند که خود نویسنده هم شاید نتواند نظر دقیقی درمورد امور سیاسی کلان داشته باشد.)
یکی از مواردی که از ناکارآمدی در اداره حج به آن اشاره شد کشتارگاه عید قربان است تا جایی که اطلاع دارم هنوز هم به همین شیوه است که گوشت قربانی به جای اینکه میان فقرای جهان یا به عنوان تبرک میان مسلمانان پخش شود، حیف و میل می‌شود.
در کتاب از واژه های غیرمودبانه استفاده شده شاید برخی از افراد به خاطر همین صراحت قلم نویسنده به آن علاقه مند باشند اما  هیچ وقت با بیان برخی از واژه ها که از ادب خارج است کنار نمی‌آیم.
کلمه جدیدی که در این کتاب با آن آشنا شدم،«و الخ » مخفف « و الی آخر » است که نویسنده به وفور از آن استفاده کرده است.
آثار زیادی از جلال آل احمد نخوانده ام اما با تفکرات نویسنده تا حدودی در این کتاب می‌توان آشنا شد که دین داری به سبک روحانیت را نمی‌پسندد و به نظر می‌رسد که طرفدار اسلام منهای روحانیت است و از این مسئله که افراد دین‌دار هر از چند گاهی حتی در کنار خانه خدا هم به صحرای کربلا می‌زنند و از امام حسین یاد می‌کنند اظهار کلافگی می‌کند.

        

          این کتاب زندگی و مبارزه شهید دیالمه و شهید آیت را به صورت مختصر بیان کرده است.
واقعا جای تعجب دارد که تاکنون درباره شهید دیالمه رمان یا فیلمی نوشته و ساخته نشده، زندگی این شهید پتانسیل بیان نقاط روشن و تاریک انقلاب اسلامی را دارد چرا که با کسانی به اختلاف برخورده است که در همان زمان یا بعد ها برای انقلاب چالش و هزینه درست کرده اند اما ایشان با روشن بینی و بصیرتی که حاصل ارتباط با روحانیت اصیل و  مطالعه دقیق دین بود انحرافات را به خوبی تشخیص دادند.
برای شناخت شهید دیالمه کتاب حزب دیالمه و مجموعه کتاب های سخنرانی ایشان بهتر از این کتاب است.
در خصوص شهید آیت نیز اطلاعاتی که منتقل کرد گیج کننده بود، به همین دلیل لازم می‌دانم کتاب مجزایی درباره ایشان مطالعه کنم، کتاب اسرار آیت را درباره این شهید را خواهم خواند.


        

          در کتاب راهکار های خوبی برای سفرنامه نویسی  وجود داشت 
مطالبی که نویسندگان ایرانی مطرح کرده بودند کاربردی تر بود یا لااقل با نیاز های ادبیات ایران بیشتر جور در می‌آمد‌.
بخشی که مربوط آقای امیرخانی و  آقای امیدوار (جهانگرد معروف) بود جذابیت زیادی داشت.
ترغیب شدم بقیه کتاب های «چگونه می‌نویسم» را مطالعه کنم همچنین کتاب سفرنامه برادران امیدوار را.
        

          باید تاریخ بنی اسرائیل را خواند تا اشتباهات شان را تکرار نکرد.ریشه تفکرات صهیونیستی را نیز باید از تاریخ بنی اسرائیل کشف کرد از جمله تفکر برتر دانستن خود از دیگر ملیت ها. از بزرگترین اشتباهات بنی اسرائیل این بود که برگزیدگی خدا برای مأموریت بزرگ را که شنیدند فقط برگزیدگی را پذیرفتند ماموریت بزرگی که آماده‌سازی جهان برای ظهور پیامبر آخرالزمان بوده را نپذیرفتند و احساس کردند آن ها تافته جدا بافته اند که خدا آن ها نجات داده است.
با تن‌پروری و ایراد گیری و مادی‌گرایی راه هدایت پیامبران را سخت کردند، نکته ای که در این کتاب برایم جالب بود این بود که شنیده بودم بنی اسرائیل پیامبران شان را می‌کشتند اما متوجه شدم که منظور این است که با فاش کردن راز های آن ها زمینه قتل پیامبران را فراهم می‌کردند.
 
ماجرای بنی اسرائیل پس از حضرت موسی نیز جالب است که ابتدا هر سبط یا گروهی، قاضی یا کدخدایی داشت که این دوره معروف به دوران داوران است و پس از آن بنی اسرائیل درخواست کردند که پادشاهی داشته باشند که دوره فرمانروایی حضرت داوود و سلیمان اتفاق افتاد اکنون نیز برخلاف ما که معتقد به نبوت این انبیا هستیم یهودیان به دید یک پادشاه قدرت‌مند به این دو نفر توجه دارند نه یک نبی و هدایت‌گر.
نکته دیگری که به چشم می‌خورد انصاف در خصوص این قوم بود که یک ویژگی هر چند در یک قوم همگیر باشد اما استثنائاتی دارد که باید به آن توجه کرد.
دیروز این کتاب را تمام کردم  و امروز سینمایی موسی کلیم الله، فصل طلوع را دیدم تا حدودی آنچه در این کتاب آمده را با فیلم مقایسه کردم بعضی موارد تطبیق داشت از جمله این که فرزندان یعقوب ۱۲ تیره یا سبط شدند و حضرت موسی از سبط بنی لابی ست، فرعونیان یا هر طاغوتی، انبیا و مصلحان را به عنوان ویران‌گر می‌شناسند چون نظم فرعونی را به هم می‌ریزد. و مردم را نیز از همین مسئله می‌ترساند که نظم زندگی شما به هم خواهد ریخت تا در این مسیر انبیا را همراهی نکنند.
اما آنچه که در فیلم قابل توجه بود دیدگاه منتظران منجی در این فیلم بود که انتظار منجی را برای نجات خودشان می‌کشیدند نه هدایت؛ شاید در تاریخ هم این‌گونه باشد و بنی اسرائیل این‌ گونه انتظاری داشتند. که چنین انتظاری باعث می‌شود که قدرت تحمل سختی در این راه را نداشته باشند و دستورات پیامبران را تبعیت نکنند.

این کتاب از آیت الله مصباح یزدی است که تدوین آن برعهده آقای عزیزی کیا بوده، نمی‌دانم چرا آقای عزیزی کیا را به عنوان نویسنده نوشته اند.