یادداشت

        اسلحه، میکروب و فولاد اینا باعث شدند اروپايی‌ها جهان رو به راحتی تسخیر کنند.
 اینکاها با میلیون‌ها رعیت و ارتش ۸۰ هزار نفری از ۶۹ تا اسپانیایی شکست میخورند. دلیلش؟ میکروب.
بیماریهایی که اروپایی ها به آمريکا بردند ۹۵ درصد جمعیت بومی آمریکا رو از بین برد.
به جز اسلحه‌های فولادی و میکروب عوامل دیگه ای هم در موفقیت اروپایی‌ها نقش داشته مثل سواد، دانش سیاسی، زندگی در منطقه حاصلخیز اوراسیا، عرضی و هموار بودن این منطقه و...
مثلا قبیله آزتک‌ها، اسپانیایی‌ها رو با خدایان اشتباه گرفته بودند و حسابی ازشون استقبال کردند. اسپانیایی‌ها هم به راحتی زمین‌هاشون رو گرفتند ولی آزتک‌ها نتونستند به قبیله‌های دیگه اخطار بدند چون نوشتن بلد نبودند.
در کل کتاب جهت کمک به از بین بردن نژادپرستی نوشته شده و قصد داره بگه اروپایی‌ها ژن برتر ندارند و شانس باهاشون بوده که امکانات بهتری داشتند و این دلیل رشد و استثمارشون بوده. سال ۱۹۹۸ جایزه پولیتزر و اونتیس هم گرفته.
مطالبش جالب بود هرچند بعضی قسمتها بنظر قابل اتکا نمیومد. که بنظرم عادیه. ذکر دلیل واقعی تمام پدیده‌های تاریخی کار ممکنی نیست.