یادداشت ناصر حافظی مطلق

        کتاب "و چنین گفت یسوعا" ترجمۀ "انجیل توماس"، "ساختار انجیل توماس"، "انجیل کودکی به‌روایت توماس" و "رسالۀ توماس مباحثه‌گر" است. 

کشفیات منطقه‌ی نجعْ حمادیِ مصر در سال ۱۹۴۵ میلادی، انسان معاصر را در برابر گنجینه‌ی نوینی از خرد باستان قرار داد. متون مقدس گنوسیان مسیحی ازجمله "انجیل توماس" و "رساله‌ی توماس مباحثه‌گر" گوشه‌ای از این کشفیات هستند. 
"انجیل توماس" دریچه‌ی جدیدی در زمینه‌ی سده‌های نخستین مسیحیت بر روی محققان گشود و مقاله‌ی "ساختار انجیل توماس" تلاش بر رمزگشایی از این متن اعجاب‌انگیز دارد.
جایگاه توماس حواری که پیش از آن به خاطر "انجیل کودکی به‌‌روایت توماس" شهرت داشت، انجیلی که روایتگر دوران کودکی زندگی حصرت مسیح (ع) است، پس‌ازاین کشفیات پررنگ‌تر شد.
"رساله‌ی توماس مباحثه‌گر" گفتگویی ژرف میان عیسی مسیح (ع) و توماس حواری است که بینشی متفاوت نسبت به انسان و زندگی انسان را آموزش می‌دهد.