یادداشت محمدرضا زائری

        یکی از کتاب‌هایی که در نوجوانی به توصیه پدرم خواندم و بسیار بر فکر و ذهن من اثر کرد و در دلم خاطره‌انگیز شد، کتاب «نه برای لقمه ای نان» از کونوسوکه ماتسوشیتا صاحب شرکت پاناسونیک بود.
آن روزها البته بازار کتاب‌های موفقیت این قدر رونق نداشت و این کتاب یکی از نخستین آثاری بود که در این حوزه به زبان فارسی ترجمه و منتشر می‌شد.
شرکت پاناسونیک را به نام ناسیونال می‌شناختم و بعد دانستم این همان شرکتی است که نخست کار خود را با نام ماتسوشیتا آغاز کرده و سپس نام جدید را برگزیده و محصولات خود را در بازار جهانی با برند پاناسونیک معرفی می‌کند و صاحب یکی از برترین جایگاه‌ها در صنعت و اقتصاد ژاپن و سایر نقاط جهان است.
صاحب و مؤسس آن شرکت بزرگ و آن نام تجاری بسیار مشهور و موفق در این کتاب به تشریح داستان موفقیت خود پرداخته و دیدگاه‌های خود را در باره زندگی و تجارت بیان کرده است.
کتاب «نه برای لقمه ای نان» در واقع «شرح خطوط کلی موفقیت بی نظیر کونوسوکه ماتسوشیتا، رهبر پیشگام صنعت ژاپن و دنیاست. فلسفه وی در کسب و کار ساده و حتى ایده‌آلیستی است، اما اصول موفقیت او بی‌زمان است. وی در طول زندگی کاری خود رهیافتی مردم‌محور اتخاذ می‌کند و به واژه موفقیت معنای جدیدی می‌دهد. وی درکی از ماهیت بشر پیدا می‌کند که دربرگیرنده ارزش های جدید مسؤولیت و بخشندگی است. اخلاق مدیریت وی متکی بر انصاف، هماهنگی و حق شناسی به منظور القای حس موفقیت است. فلسفه او از جست و جوی سود صرف فراتر می‌رود».
شاید همین جنبه شرقی از رویکرد مدیریتی اوست که این کتاب را برای مخاطب ایرانی مفیدتر می‌سازد، زیرا اصول بنیادین شیوه ای که امروز در دنیا به عنوان مدیریت ژاپنی شناخته می‌شود انسان گراتر و اخلاق مدار تر از رویکرد غربی رایج و مرسوم است و برعکس آن رویکرد که بیشتر بر منفعت اقتصادی و موفقیت مادی شخص تکیه دارد، موفقیت در رویکرد شرقی با انتفاع و بهره مندی همه جامعه و محیط پیرامونی ارزیابی می‌شود و حاصل این موفقیت باید ارتقای ارزشهای انسانی و تعالی اخلاق باشد. 
داستانهای جذاب و متنوعی که صاحب این کتاب از آغاز نوجوانی خود به عنوان کارگر تعمیرکار دوچرخه تا موفقیت های درخشانش در تصاحب بازارهای بین المللی نقل می‌کند، همه جلوه های گوناگون همین رویکرد و نگاه ارزشمند و قابل تحسین است. 
ترجمه فارسی این کتاب را نخستین بار، نشر شباویز منتشر و بارها چاپ کرد، اما طی سالهای اخیر با ترجمه های دیگر و از سوی ناشران متعددی به چاپ رسیده و اخیرا نیز نام جدیدی برای یکی از ترجمه فارسی آن برگزیده اند که «اخلاق مدیریت روشن بین» است. 
بی شک افکار تازه و نظریات علمی و تخصصی نو همواره جای خود را در مباحث علمی و بازار نشر باز می‌کنند و می‌توان برای مطالعات تخصصی در حوزه مدیریت و اقتصاد کسب و کار کتابهای متعدد و آثار تخصصی متنوع و جدیدی معرفی کرد، اما شاید بتوان گفت که همچنان و هنوز هم برای مطالعه عمومی در این حوزه کمتر کتابی به اندازه اثر ماندگار ماتسوشیتا خواندنی است و جذابیت دارد. 


(به تاریخ ۱۳۹۹/۱۱/۴ از سری یادداشت‌ها برای روزنامه شهرآرا)