یادداشت حامد صاحبی

        بسم الحق؛
۱. اگر خواستید به یک نوجوان، رمانی پیشنهادی کنید که با حال و هوای انقلاب آشنا شود، این کتاب، پیشنهادی است متوسط. چرا متوسط؟ چون از وضعیت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه‌ی دوران پهلوی تصویر واضحی نشان نمی‌دهد. مثلاً کلامی از عرق‌فروشی‌ها، فیلم‌های سخیف، سطح رفاه مردم و... به میان نمی‌آورد و خلاصه اینکه انگیزه‌ی انقلاب مردم به‌خوبی روشن نمی‌شود.

۲. در عوض، راوی داستان، قابلیت همذات‌پنداری بالایی دارد. تحول شخصیتی او را لمس می‌کنیم و با احساسات گوناگون او همراه می‌شویم.

۳. داستان، یک جاهایی هم حس‌برانگیزی خوبی دارد. در حدی که شاید نمه‌اشکی هم به چشمتان بنشاند.

۴. ریتم داستان، در بخش‌هایی افت می‌کند و حوادث داستان گاهی دچار تکرار می‌شوند. با حذف این بخش‌ها به نظرم هیچ اتفاقی نمی‌افتاد.

۵. متأسفانه داستان از آفت شعارزدگی در امان نمانده. کاش آرمان‌های انقلابی به شکل غیرمستقیم‌تر و در نتیجه هنری‌تری مطرح می‌شدند.

۶. در نسخه‌ای که من خواندم (چاپ دهم)، ویراستار بسیار ضعیف کار کرده. امیدوارم در چاپ‌های بعدی اشتباهات نگارشی و دستوری اصلاح شده باشد.