یادداشت حامد حمیدی

        این دو نوشته (حتی "آخرین روز یک محکوم" که مقداری وضعش نسبت به "کلود ولگرد" بهتر است) نه قصه هستند، نه حکمت، نه شعر، نه جستار، نه خطابه و نه هیچ چیز دیگر. اما از همه مهمتر اینکه اساسا قصه نیستند. فضایی باسمه‌ای و پوچ برپا شده و تعدادی موجودِ فاقد حیات در آن می‌لولند که ابزاری باشند برای انتقاد از وضع قانون و اعدام و زندان و ... ‌. فضایی که هوگو می‌آفرینَد، فضای ژورنالیسم است که توان تحریکِ تجربه‌ی هنری (این مبدا و مقصدِ مهمِ داستان) را ندارد.