یادداشت مهسا

        یادداشتی بر رابینسون کروزو:

یک جزیره، کشتی شکسته، طوطی سخن‌گو، لباسی از پوست حیوانات، آلاچیقی حصیری و خوشه‌های انگوری، تفنگ، چپق و عرق نیشکر. این‌ها تصاویر اولیه‌ای‌ست که با یادآوری رابینسون کروزو پشت چشم‌هایم نقش می‌بندند. اما همه‌ی داستان این نیست. کمی بیش از مصیبت و فلاکتِ کشتی‌شکستگی‌ست. 

«رابینسون کروزو رمان دنیل دفو، اولین‌بار در سال 1719 منتشر شد. این اولین اثر داستانی بلند دفو (و هم‌چنین اولین رمان انگلیسی) بود و دو تن از ماندگارترین کاراکترها را به ادبیات انگلیسی معرفی کرد: رابینسون کروزو و فرایدی(جمعه).»

رابینسون کروزو یک ماجراجویی معنوی‌ست و کشف تنهایی. رابینسون در جزیره‌ای‌ست که فقط می‌تواند از هوش خودش استفاده کند و توان جسمی‌اش؛ و با کم‌ترین‌ها، برای خودش قلمروی بنا کند و سپس در قلمروی که خود ساخته، پادشاهی کند. او نزدیک به سی دهه از عمرش را در قلمرو خود سپری می‌کند. آن‌چه نصیبش می‌شود، آزادی‌ست و نه فقط آزادی از جزیره، بل‌که آزادی از روح گناه‌کار گذشته‌اش و تطهیر آن. این، داستان خودپروری و قدرشناسی‌ست. داستانی‌ست از شکرگزاری و امید در چشم‌انداز «نیستی». 

پس از رمان‌های الیوت، رابینسون کروزو نقشی هم‌چون نوشیدن آب خنک را داشت پس از تشنگی فراوان. تشنگی زیادم برای داستان و قصه‌گویی و هم‌راهی بی‌قید و بند راوی و کشف رخدادهای متعدد و بی‌پایان. 
کتابی بود که زمین نگذاشتم و تا لحظه‌ی پایانی‌اش یک نفس خواندم. استراحتی مطلوب بود و لذت‌بخش.

ترجمه‌ای که از این کتاب خواندم از مرجان رضایی بود. کامل بود و روان. هرچند زبان خود دفو کنجکاوبرانگیزتر از ترجمه‌ی آن است، اما از یک سوم رمان به بعد را با ترجمه خواندم و اوقات خوشی را سپری کردم. 

این روزها کمی به عقب باز می‌گردم و کتاب‌هایی که نخواندن‌شان اذیتم می‌کند را مطالعه می‌کنم.
ادبیات قرم هجدهم، دوره‌ای بود که از آن تقریبا با چشمانی بسته عبور کردم. این قرن شاهد رواج عمده‌ی ادبیات در قالب‌های داستان روایی و روزنامه‌نگاری بود. ایده‌ی «مجله» در این قرن شکل گرفت و یکی از پرکارترین افرادی که در آن مشارکت کرد، ساموئل جکسون جوان بود. نوشتن به شکل دوره به دوره (مسلسل) بخش عمده‌ای از شغل جانسون، و همچنین فیلدینگ و گلدسمیت بود. از اواسط این قرن اثر نقدنویسی و افزایش آن، کم‌کم به شکوفایی ادبی انجامید و نویسندگان به اهمیت خود پی بردند. 
از مهم‌ترین نویسندگان اوایل این قرن، دنیل دفو و جاناتان سوییفت بودند. دفو با نوشتن رابینسون کروزو، ژانر داستانی-ماجراجویی را گسترد.