بریده‌های کتاب تربیت دینی کودک

تعلیم و تربیت دینی آزاد کردن فرد از وابستگی های دنیاست؛ به شرطی که زیر آوارِ دنیا لاشه نشده باشد. بر این اساس، متدین شدن غیر از باسواد شدن است. دین تعهد است و نه تخصص، و مربی باید در صدد یافتن راهی سالم و آزاد برای تربیت باشد.

تربیت فرزند مثل پرورش گل است. گل را آب می‌دهند و در نور می‌گذارند و همه زمینه‌ها را برای شکفتن آن فراهم می کنند تا خودش باز شود. اگر انسان بخواهد بادستش به باز شدن گل کمک کند و به آن شکوفایی مصنوعی بدهد، آن را خراب می‌کند.

پدر، مجری و واسطه امر الهی در خانواده است. در طفولیت، پدر باید چنان با کودک رفتار کند که دوست دارد فرزندش در آینده با خدا چنین کند. رفتاری که فرزند امروز با پدر دارد، فردا همان را با خدا خواهد داشت.

در وجود انسان، میل به حیات دنیا انسان را اسفل و میل به حیات آخرت، او را اعلا می کند.

حجت بودن قلب، استخوان بندی اعتقادات است و خدا با قلب با انسان احتجاج میکند؛ بنابراین نمی تواند قابل انحراف و خاموش شدنی باشد.

در قرآن اگر قلب به صورت مضاف الیه بیاید، ناظر به جنبه عارضی قلب است و می خواهد بگوید که جنبه حقیقت انسان، منزوی شده است. قلب ممکن است منزوی شود؛ اما فاسد نمی شود.

در قرآن، هرگاه نفس و عقل باهم ذکر شوند، مراد نفسی است که در مقابل عقل است؛ اما اگر به تنهایی بیاید و عقل و قلب با آن ذکر نشود، منظور « مجموعه وجود انسانی» است.

اگر تعلیم و تربیت بر اساس الگوی صحیح انسانی باشد، انسان هایی به وجود خواهند آمد که در مقابل موج خواهند ایستاد و جلوی پیدایش توفان های آینده را خواهند گرفت؛ چرا که آن ها انسان هایی معتقد و سؤال کننده مثل کوه ها در خشکی و موج شکن ها در دریا خواهند بود.

نتیجه ایمان این است که قول و عمل باهم موازی می شود. ایمان به تمام افعال و رفتار انسان، حاکمیت جامع می دهد‌.

ضربه های بعضی گناهان مانند زلزله است که در یک ثانیه مجرای فطرت را مسدود می کند و چند ماه باید روی آن کار کنند تا دوباره احیا شود؛ زیرا فاسد شدن، آسان تر از اصلاح است.

در ذریه انسان چیزی گذاشته شده است که او «لاَ اِلَهَ اِلَّا اللهَ» می گوید و به همین علت انبیا معلم توحید و «لاَ اِلَهَ اِلَّا اللهَ نیستند؛ مُذَکِّر آن هستند. مُذَکِّر یعنی یادآوری کننده آنچه در فطرت ضبط شده است.

وقتی خدا در کار نباشد، انسان تاجر می شود و خودخواهی حتمی است.

دین با تنبیه فرد در واقع به او می گوید تو بزرگ تر از آن هستی که فشار محیط یا اجتماع یا فرهنگ قوم یا مجموع آن ها بتواند تو را همراه خود ببرد. تو از همه این ها پر توان‌تر هستی... ... [اما] گذشتی که جامعه شناس از انسان ها می کند، شهادتی است مبنی بر اینکه آن ها انسان را خیلی ناتوان می بینند و اینجاست که دوستی و دشمنی با یک نظر دقیق باید ارزیابی شود.

قلب اگر در مسیر فطرت باشد، تحت ولایت الله است و « اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» شاملش می شود و اگر در مجرای طبیعت افتد، تحت ولایت طاغوت ها است و «وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

آگاهی از خود، اصلی ترین راه انتقال به فطرت و رضای از «خود»، بزرگ ترین مانع آن است.

تکوین و تشریع وقتی هماهنگ شوند، تربیت در جایگاه واقعی خود قرار می‌گیرد.