بریده‌های کتاب راه رشد ؛ الگوی دینی تربیت کودک و نوجوان

اولین کاری که انسان باید در زمان قضاوت بکند، این است که پایش را از خودش بیرون بگذارد و در حد وسط بین خودش و دیگران بنشیند؛ چون ما چیزی را که به ما نزدیک است، بزرگ می‌بینیم‌ و چیزی را که از ما دور است، کوچک می‌بینیم.

پدری که اولین رفیق فرزندش نباشد بچه اش را باخته است. وقتی با فرزندت بازی کردی با تو صمیمی می شود. وقتی با تو صمیمی شد به تو اعتماد می کند. وقتی به تو اعتماد کرد، از تو سؤال می کند و جواب می دهی و راهنمایی اش می کنی؛ خود به خود دنبالت می آید، نمی خواهد بیاوری اش. اگر می خواهی همراهت بیاید، نمی توانی غل و زنجیر به او ببندی و بکشی. محبت غل و زنجیر است.

پدر نباید لولوی خانه شود. شوهر نباید لولوی همسرش شود. مادر نباید لولوی فرزندش شود. پدربزرگ نباید لولوی نوه هایش شود. بلکه باید لولو براندازِ آنها شود؛ ترس را از آنها بریزند.

استعمار به طور «تاکتیکی» از قدرت اقتصادی یا قدرت نظامی استفاده می کند؛ اما به طور «استراتژیک» و اساسی و اصولی، از فرهنگ و از استخفاف استفاده می کند. او فیلم هایی را می فرستد که در آن فیلم ها، ملت ها برای خودشان احساس حقارت کنند و برای او احساس عظمت کنند.

روش تربیت طاغوت است که انسان بگوید: «هرچه من گفتم، بچه باید بگوید: چشم»، ولو با فطرت خودش درک کند که این کار اشتباه است. ایــن روش تربیت طاغوت اســت که آن بچه ای که به بابا می گوید: «ایــن حــرف تو برای من روشن نیست»، مُتمرّدِ نامیده شود و آن بچه ای که می گوید: «بابا درست می گوید»، باهوش تلقی شود!

مواظب باشید اگر بچه هایتان خواستند بزرگ بشوند اجازه ندهید. بچه باید در بچگی، بچگی کند.

تفریح فرزندانتان را جدی بگیرید. از این خوشحال نشوید که بچه تان اول بلوغ، نماز شب می خواند؛ بلکه از عواقبش بترسید؛ چــرا؟ چون نماز شب یک عزت ظاهره3 است. این عزت ظاهره، شالوده4 می خواهد و شالودۀ آن، ذلت باطنۀ قوی ای است که انسان نماز شب بخواند و غرّه نشود، نماز شب بخواند و عُجب پیدا نکند. نماز شب خواندن راحت است؛ اما عُجب پیدا نکردن مشکل است.

پدری که اولین رفیق فرزندش نباشد بچه اش را باخته است. وقتی با فرزندت بازی کردی با تو صمیمی می شود. وقتی با تو صمیمی شد به تو اعتماد می کند. وقتی به تو اعتماد کرد، از تو سؤال می کند و جواب می دهی و راهنمایی اش می کنی؛ خود به خود دنبالت می آید، نمی خواهد بیاوری اش. اگر می خواهی همراهت بیاید، نمی توانی غل و زنجیر به او ببندی و بکشی. محبت غل و زنجیر است.

کسی که برای خودش شخصیت قائل نیست، ایمن از خرابکاری و شر او مباش. چرا؟ چون او چیزی ندارد که از دست بدهد؛ برای خودش اعتباری ندارد که این اعتبار از او گرفته بشود. آدم سبکی است. اگر در هفت سال اول با بچه سیّد وار برخورد شد، آقا شد، به او بها داده شد، ... فطرتش پُر می‌شود، ظهور پیدا می‌کند و طبیعتش را پس می‌زند.

قلب، فرمانی را که از نفس صادر می‌شود، نمی‌پذیرد. قبل با سخن صادر از نفس، احساس سنخیت نمی‌کند؛ چون از دو جنس‌اند؛ نفس از عالم محدود است، از عالم ضیق است، از عالم حد و قید است و قلب از عالم بالاتری است، از عالم آزادی است. به همین دلیل، این دو در قضایا با همدیگر برخورد دارند.

دو تا صفت را باید در بچۀ زیر هفت سال ایجاد کرد: «راست گویی» و «امانت داری». مهم ترین چیز در این مقطع سنی این است که بچه مشرک و مخلوق پرست نباشد. برای اینکه این طور نباشد، باید درک خودش برایش مهم باشد. اگر خودش تشخیص می دهد که این حرف دروغ است، آن را نگوید. برای اینکه راست گو بشود، باید مرعوب نباشد و در محیطش دیکتاتوری نباشد. اگر این طور شد، حتماً دروغ می گوید، حتماً منافق می شود.

روش غرب برای خودش، استعمارگرپرور است و برای کشورهای اسلامی، استعمارپذیرپرور. یعنی ما دو نوع استعمار داریم: استعمار فاعلی و استعمار انفعالی. نسخۀ غرب برای کشورهای اسلامی، «نمی توانیم» و «نمی شود» است.

قلب از جنس نور است و تا نور به او نرسد، آرامش پیدا نمی‌کند.