سه‌شنبه گذشت یکی از جلدهای مجموعه‌ی جنایی–روان‌شناختی فریدا کلاین نوشته‌ی نیکی فرنچ هست؛ یه سری هشت‌جلدی که هر کدوم اسم یه روز هفته رو روی خودش داره:
1. دوشنبه آبی
2. سه‌شنبه گذشت
3. در انتظار چهارشنبه 
4. پنج‌شنبه بچه
5. جمعه در ذهنم
6. شنبه گذشت
7. سکوت یکشنبه 
8. روز مرده

من خودم بدون اینکه بدونم یه مجموعه‌ست، از جلد دوم شروع کردم.
 اولش فکر می‌کردم یه داستان مستقل قراره بخونم، اما آخرش فهمیدم یه ماجرای بزرگ‌تری در جریانه که تموم نشده و ادامه داره! وقتی سرچ کردم، دیدم کل داستان توی ۸ جلد پخش شده و من از وسط داستان پریدم توی ماجرا... البته فقط همین جلدش ترجمه شده و خب اگه میخواستم از اول شروع کنم هم غیر ممکن بود😂 

اوایل کتاب کاملا گیج بودم و  دوبار فصلهای اولو خوندم تا بفهمم چی به چیه و بتونم شخصیت هارو توی ذهنم بسپارم.
 ریتم کتاب از وسط کتاب سریعتر شد و تا فصلهای آخر هیچ چیزی مشخص نمیشد و با کلی سوال مجبور بودی ادامه بدی. شخصیت‌هایی داخل داستان بودند که وجودشون خیلی تأثیر خاصی نداشت و فقط باعث پیچیدگی بیش‌تر داستان می‌شد. در عوض فضای روان‌شناختی خاصی داشت که  آدمو جذب می‌کرد.

هر جلد روی یک پرونده ی جنایی تمرکز میکنه ولی جزئیات پرونده ها بهم مرتبط میشند البته نخوندن جلد قبلی مشکلی ایجاد نمیکنه . 
پایانش باز بود، و از اون پایان‌هایی نبود که حس کنی ماجرا تموم شده؛ بیشتر یه پل بود به جلد بعد و باید صبر کنیم جلد بعد هم ترجمه بشه...
      

        کمال‌گرایی از اون چیزهایی‌یه که خیلی‌هامون باهاش درگیریم؛ همون صدای توی سرمون که می‌گه «یا عالی انجامش بده یا بی‌خیال شو»، یا اون حس فلج‌کننده‌ی شروع نکردن چون از نتیجه‌ مطمئن نیستیم.

 خیلی از کتاب‌های مربوط به کمال‌گرایی سعی می‌کنن با جملات قشنگی مثل «تو به اندازه کافی خوبی» یا «با ترسات روبه‌رو شو» ما رو آروم کنن. اما واقعیت اینه که این حرف‌ها شاید لحظه‌ای بهت حس خوب بدن، ولی مشکل اصلی رو حل نمی‌کنن. چون ریشه‌های کمال‌گرایی خیلی عمیق‌تر از اونیه که با چند جمله‌ی انگیزشی از بین بره.

این کتاب برعکس خیلی از منابع خودیاری که فقط احساس خوب منتقل می‌کنن، می‌خواد یه تغییری واقعی ایجاد کنه. نویسنده خودش هم می‌دونه که جملات انگیزشی، فقط یه مُسکن موقتی‌ان. برای همین تلاش کرده راه‌حل‌هایی بده که پایدارتر باشن؛ نه فقط بهت بگه «بهتر فکر کن»، بلکه نشون بده چطور بهتر عمل کنی.

یکی از نقاط قوت کتاب اینه که راهکارهای متعددی ارائه می‌ده، اما فقط یه لیست بلندبالا از توصیه‌ها نیست و سعی می‌کنه بهت یاد بده چجوری این روش‌ها رو با هم ترکیب کنی و به شیوه‌ی خودت وارد زندگی‌ات کنی. همین باعث می‌شه خوندنش نه‌فقط آگاهی بده، بلکه به‌وضوح کاربردی هم باشه.

 اگه دنبال راه‌حل واقعی برای کنار اومدن با استانداردهای سخت‌گیرانه‌ی ذهنی‌ات هستی، این کتاب می‌تونه شروع خوبی باشه.
      

        داستان یه زندگی به‌ظاهر "موفق"، ولی تهی.
 ایوان ایلیچ، مردی که تمام عمرشو طبق استانداردهای جامعه پیش رفته، اما وقتی مرگ سایه می‌ندازه روش، تازه می‌فهمه هیچ‌کدوم از اون چیزا واقعاً معنا نداشته.
این داستان، تقابل بی‌رحمانه‌ی ظاهر و باطنه؛ از بیرون، همه‌چیز موفق و منظمه، ولی توی ذهن ایوان پر از اضطراب، انکار، ترس و بعدش دردیه که فقط عمیق‌تر و واقعی‌تر می‌شه.
تولستوی خیلی دقیق نشون می‌ده چطوری مرگ، نقاب از چهره‌ی زندگی می‌کشه و آدم رو مجبور می‌کنه با خودش و انتخاب‌هاش روبه‌رو بشه.
هیچ‌چیزی تو این کتاب پیچیده یا عجیب نیست، ولی دقیقاً همین سادگیش باعث می‌شه تلنگرش عمیق‌تر باشه. اینکه چطور آدم‌ها به درد و تنهایی بقیه بی‌تفاوتن... اینکه چقدر مرگ برای اطرافیان، فقط یه "اتفاق اجتماعی"‌ محسوب می‌شه... و مهم‌تر از همه، این سؤال که: «واقعاً دارم زندگی می‌کنم؟ یا فقط دارم نقش بازی می‌کنم؟»
      

        فضای داستان از همون اول متفاوت و جذابه. با یه آدمکش بازنشسته طرفی که به جای فرار از قانون، حالا داره با فراموشی خودش دست‌وپنجه نرم می‌کنه و با طنز سرد و نگاه خاصی که به زندگی و مرگ داره، آدمو جذب می‌کنه.
بیشتر از اینکه یه داستان جنایی باشه، یه جور نگاه متفاوت به ذهن آدمیه که یه عمر آدم کشته، اما حالا داره حافظه‌شو از دست می‌ده.
داستانش کوتاهه، ریتم تند و مستقیم داره، اما حس‌وحال خاص خودش رو داره. 
پایان داستان تا حد زیادی باز و مبهمه و یه جور سرگردانی ذهنی شخصیت رو به خواننده منتقل می‌کنه و نشون می‌ده حتی چیزی به ظاهر قطعی هم شاید فقط ساخته‌ی ذهن در حال فروپاشی یه آدم باشه.
ایده‌ی تازه‌ای داره و از اون کتاب‌هایی نیست که سریع فراموشش کنی.
      

        این کتاب از اون دسته کتاب‌هاست که آدمو وادار می‌کنه یه بار دیگه به روابطش فکر کنه. ایده‌ی اصلیش اینه که هر کسی یه زبان مخصوص برای دریافت و ابراز عشق داره و اگه زبون طرف‌مقابلمونو بلد نباشیم، ممکنه هرچقدر هم تلاش کنیم، حسی که باید منتقل نمی‌شه.

مطالبش ساده و قابل فهم بود و پر از مثال‌های ملموس که باعث می‌شه راحت‌تر بتونی ربطش بدی به زندگی خودت یا اطرافیانت. حتی اگه الان توی رابطه نباشی، بازم خوندنش خالی از لطف نیست، چون کمک می‌کنه آدم‌ها رو بهتر بفهمی. از اون کتاب‌هاست که یه بار خوندنش کمه، چون ممکنه نگاهت رو به دوست داشتن و دوست داشته شدن عوض کنه.
      

        این کتاب از اون‌هایی بود که خیلی دلم می‌خواست جذبم کنه، اما واقعیت اینه که اصلاً نتونست. بیشتر وقت‌ها حس می‌کردم دارم وسط کلی حرف اضافه و توضیحات بی‌دلیل دست‌وپا می‌زنم و هیچ خبری از اون هیجان و کششی که یه داستان معمایی باید داشته باشه نبود.
از یه جایی به بعد حتی حس می‌کردم قراره به‌جای دنبال کردن یه معمای درست‌و‌حسابی، یه جور نتیجه‌گیری احساسی، اخلاقی تحویلم بده. همینم باعث شد آخرش اونطور که باید بهم نچسبه. راستش داستان اونقدری غیرواقعی پیش رفت که دیگه برام مهم نبود کی قاتله، فقط میخواستم زودتر تموم بشه.
از داستانی در این سبک انتظار داشتم با هر فصل بیشتر درگیر معما شوم، نه اینکه درگیر پند و اندرزها یا رویدادهای غیرواقعی باشم. بیشتر شبیه یک نتیجه‌گیری احساسی و اخلاقی بود تا یک پایان قوی جنایی.
ولی خب تنها نکته مثبتی که داشت این بود که حدسی که در طول داستان زدم اشتباه از آب در اومد و آخرش یه جورایی غافلگیرم کرد. هرچند اونم دیگه برام جذابیت نداشت.
      

        این کتاب برای من بیشتر از یک مجموعه‌ی روایت درمانی بود؛ مثل آینه‌ای بود که گاهی خودم رو توی حرف‌های مراجع‌ها دیدم و گاهی توی سکوت و واکنش‌های یالوم.  
با اینکه موضوعات سنگینی مثل مرگ، رنج، تنهایی و اضطراب‌های درونی مطرح می‌شن، ولی کتاب لحن فلسفی خشک نداره؛ بلکه انسانی، ملموس و در بعضی جاها حتی آرامش‌بخشه.  
«مخلوقات یک‌روزه» یادآوری می‌کنه که همه‌مون توی مسیر فهم زندگی و تحمل رنج‌ها تنها نیستیم.  
از اون کتاب‌هاست که نمی‌خوای فقط بخونیش؛ دلت می‌خواد درکش کنی.
      

        داستانی با ریتم کلاسیک و فضاسازی دقیق که معمایی حساب‌شده رو قدم‌به‌قدم جلو می‌بره؛ از همون اول پر از جزئیاتی بود که اگه حواست نباشه، راحت از دستت می‌ره. مثل بیشتر داستان‌های آگاتا کریستی، شروعش با انبوهی از اسم‌ها و شخصیت‌هاست که واقعاً گیج‌کننده‌ست. راستش تا آخر کتاب هنوز بعضی اسم‌ها رو اشتباهی می‌گرفتم و این موضوع خوندن رو برام سخت کرده بود.
هرکدوم از شخصیت‌ها چیزی برای پنهان کردن داشتن و همین باعث شد تا لحظه‌ی آخر همه زیر ذره‌بین باشن. حضور پوآرو، با همون دقت و وسواس همیشگی‌اش، برای من که قبلاً توی *پس از تشییع جنازه* باهاش آشنا شده بودم، یه حس آشنا و جالبی داشت.
نقشه‌ی قتل این‌بار خیلی حرفه‌ای و دقیق طراحی شده بود. نسبت به دوتا کتاب قبلی که از آگاتا کریستی خونده بودم و حس می‌کردم یه بچه پشتشون نشسته، این یکی واقعاً یه ذهن خلاق و پخته می‌خواست. البته پایانش یه‌جوری بود که آدمو یاد فیلم‌های ترکی می‌نداخت؛ همه با هم آشنا در اومدن و یه‌جور غافلگیری خاص خودش رو داشت.
و در نهایت، پایان‌بندی‌ای داشت که شاید قانون‌مدارانه نباشه، اما به طرز عجیبی قانع‌کننده و انسانی بود.
      

        داستان با فضایی پر از ابهام و کشش شروع شد؛  تفاوت جالبش با بقیه‌ی کتاب‌های فریدا مک‌فادن این بود که این‌بار هیچ حدسی جواب نمی‌داد؛ برعکس آثار دیگه‌ش که ذهن آدم پر می‌شه از سناریوهای مختلف، این یکی تا مدت زیادی غیرقابل پیش‌بینی باقی می‌مونه.
اما هرچی جلوتر می‌رفت، اون تازگی و هیجان اولیه کم‌رنگ‌تر شد. تکرار یه سناریوی مشابه و کش‌دار، داستان رو کمی خسته‌کننده و کند کرد. پایانش هم واقعاً ناامیدکننده بود؛ نه فقط چون سطحی و ساده‌تر از چیزی بود که انتظار داشتم، بلکه خیلی از سؤال‌ها هم بی‌پاسخ موند و همه‌چیز بی‌سروته تموم شد. با وجود شروع قوی، کتاب نتونست اون کیفیت رو تا آخر حفظ کنه.
      

        کتابی با فضای سنگین و شخصیت‌هایی که بیشتر از اینکه قصه‌شون رو دنبال کنی، باید درونشون رو کشف کنی. *نازنین* از اون روایت‌هاست که ظاهر ساده‌ای داره، ولی زیر لایه‌هاش پر از اضطراب، توهم، عشق‌های بیمار و تنهایی‌یه که فقط داستایفسکی بلده انقدر بی‌رحمانه و صادق ازش حرف بزنه. بیشتر از داستان، حال‌وهوای آدم‌ها توی ذهنم موند؛ حس گم‌گشتگی و نیاز به دیده‌شدن.  
خوندنش آسون بود، اما اون‌قدری پیچیده بود که نخوام فراموشش کنم.  
      

        داستان با شخصیت‌پردازی خوبی پیش می‌ره و فضای نوجوان‌پسند و ماجراجویانه‌ای داره که باعث می‌شه خیلی زود با قهرمان اصلی همراه بشی.  
در کنار ایده‌ی جذاب سفر در زمان، نویسنده سعی کرده روابط خانوادگی، رازهای قدیمی و حس‌های ریز و درشت عاشقانه رو هم وارد داستان کنه؛ بعضی قسمت‌ها واقعاً جذاب بودن و باعث می‌شدن با اشتیاق ادامه بدم، اما بخش‌هایی هم داشت که کش‌دار و حوصله‌سربر بودند.
ایده‌ی سفر در زمان، فضاهای معمایی، و دنیای رازآلود کتاب پتانسیل بالایی داشتن، اما اجرای داستان بعضی جاها اون‌طور که باید قوی پیش نرفت.
به‌طور کلی، اگر دنبال یک داستان فانتزی سبک، با فضای تاریخی، کمی معما و شخصیت‌های نوجوانی هستی که درگیر دنیایی پر از رمز و راز می‌شن، این کتاب می‌تونه شروع خوبی باشه.
      

        این کتاب از اون داستان‌هاست که در نگاه اول ساده و بی‌سر و صدا به نظر می‌رسه، اما هرچه جلوتر می‌ری، بیشتر درگیرت می‌کنه. «کشتن مرغ مینا» ظاهراً داستانی از کودکی و ساده‌لوحی دنیای بچه‌هاست، اما در عمقش تصویری تلخ، انسانی و گاهی خشم‌برانگیز از بی‌عدالتی، تبعیض و رشد در جهانی نابرابر رو روایت می‌کنه.  
هارپر لی با قلمی ساده ولی پرنفوذ، روایت رو از زبان دختربچه‌ای به اسم اسکات می‌گه، اما حرف‌هایی که گفته می‌شن، بار سنگینی از حقیقت دارن. شخصیت آتیکوس فینچ، پدر اسکات، از اون شخصیت‌هایی‌ست که تا مدت‌ها بعد از بستن کتاب باهات می‌مونه؛ مظهر شرافت، سکوتِ معنادار و مقاومت آرام.  
این کتاب یه دفاعیه‌ست برای مهربانی، برای فهمیدن دیگری، و برای ایستادن مقابل ناعدالتی—حتی وقتی می‌دونی که شاید نتیجه‌ای نگیری. از اون کتاب‌هاست که خوندنش فقط مطالعه نیست؛ یه جور تجربه‌ی انسانی عمیقه که باعث می‌شه بیشتر فکر کنیم، بیشتر ببینیم و عمیق‌تر قضاوت کنیم.
      

        «بوف کور» تجربه‌ی ساده‌ای نیست. کتابی نیست که فقط بخونی و بری سراغ بعدی؛ باید درگیرش بشی، باهاش کلنجار بری، گیج بشی، سردرگم بشی، و بعد کم‌کم بفهمی که همین حس‌ها، بخشی از خودِ کتابن.  
صادق هدایت در این رمان، سفری تاریک و ذهنی رو روایت می‌کنه؛ پر از وهم، تنهایی، ترس، و حس‌های دفن‌شده‌ای که گاهی حتی گفتنشون سخت می‌شه. روایت خطی نیست، شخصیت‌ها مرموزن، و مرز واقعیت و خیال از بین رفته.  
اگه دنبال داستانی روشن، پرحادثه یا سرگرم‌کننده‌ای، این کتاب برات جالب نیست. اما اگه دوست داری با ادبیات درونی، تودرتو و گاه افسارگسیخته مواجه شی، «بوف کور» یکی از خاص‌ترین و تأثیرگذارترین تجربه‌هایی خواهد بود که می‌تونی داشته باشی.
(نیمه ی اول داستان واقعا عالی بود ولی به نظرم نیمه ی دومش یکم ضعیف و مبهم پیش رفت)
      

        راستش با این کتاب نتونستم ارتباط برقرار کنم. داستان روون بود سریع پیش میرفت، حاشیه و اضافه گویی نداشت ولی نه داستان کشش کافی داشت، نه شخصیت‌ها به‌اندازه‌ی لازم جذاب بودن. از همون ابتدا حس کردم یه چیزهایی کم و ضعیف هستن. شاید انتظاراتم بالا بود چون از فریدا مک‌فادن کتاب‌های بهتری خونده بودم، ولی این یکی نتونست اون تاثیری رو که ازش انتظار داشتم بذاره.  
داستان یه معمای روان‌شناختی رو دنبال می‌کنه، اما به نظر من نه پیچیدگی‌های لازم رو داشت، نه پایان‌بندی قشنگی.
پایان بندیش برای من کمی سطحی و پیش‌بینی‌پذیر بود.  
ممکنه این کتاب برای کسایی که تازه‌ دارند با این نویسنده آشنا می‌شن جذاب باشه، ولی برای من که قبلاً ازش کتاب‌های بهتری خونده بودم، کمی ناامیدکننده  بود.
      

        این کتاب برای اوناییه که همیشه منتظرن شرایط بهتر بشه، کامل‌تر بشن، یا از یه جایی مطمئن شروع کنن. جیمز کلیر با لحن ساده و مستقیمش بهمون نشون می‌ده که بزرگ‌ترین دشمن رشد، تعلل به‌خاطر کمال‌گراییه.
پیام اصلی کتاب اینه: «شروع کن، حتی اگه همه‌چی هنوز عالی نیست.» نویسنده به جای نسخه‌پیچی یا شعار دادن، از تجربه‌ها، مثال‌ها و نگاهی واقع‌گرایانه استفاده می‌کنه تا بهمون یادآوری کنه که پیشرفت از دلِ اقدام ناقص و ادامه‌دار بیرون میاد.
اگر مدت‌هاست با شروع کردن کاری درگیری، یا از عقب‌مونده‌هات خجالت می‌کشی، این کتاب یه تلنگر خوبه. نه سنگینه، نه پیچیده، اما ممکنه دیدت رو عوض کنه.
فقط یکی دوتای فصل آخرش جالب نبود بخاطر همین امتیاز کامل بهش ندادم.