مرتضی

مرتضی

@mortezak

9 دنبال شده

228 دنبال کننده

            کتاب‌باز |
متخصصِ تمام نکردنِ کتاب |
          
paragerafi
پیشنهاد کاربر برای شما
گزارش سالانه بهخوان

یادداشت‌ها

نمایش همه
مرتضی

مرتضی

1403/9/29

        مسئله‌ی اصلی کتاب بررسی پروژه‌های دو اندیشمند جهان عرب است. جابری با پروژه‌ی «نقد عقل عربی» و محمد ارکون با «نقد عقل اسلامی» از مهم‌ترین و البته جنجالی‌ترین پژوهش‌های سالیان اخیر در فضای فکر عربی و اسلامی هستند. از این حیث جای خالی تالیف چنین کتابی به چشم می‌خورد.

مولف در این کتاب با توضیح دقیق روش‌شناسی این دو محقق و با واکاوی مولفه‌های پراهمیت فکر ایشان، این کتاب را تنظیم کرده است. ساختارگرایی، پساساختارگرایی، تاریخی‌نگری  و گسست معرفت‌شناختی را با نگاهی به آراء دریدا، فوکو و فیلسوفان فرانسوی بیان می‌کند.
نقطه‌ی قوت کتاب تقریر خوب و منصفانه از اندیشه‌های جابری و ارکون است. تا حدی که اقتضای این کتاب مختصر است، سعی مولف بر این بوده که مطالب را واضح توضیح بدهد. در بخش انتقادات هم بعضاً نکات دقیق و گاهی نقدهای سطحی‌ای را مطرح می‌کند.

به نظر می‌رسد پروژه‌ی فیلسوفان عرب‌زبان معاصر تاثیر قابل اعتنایی را بر فضای فکری روشنفکران ما گذاشته و این تاثیر در آینده بیشتر خواهد بود. چراکه مسئله‌ی ارکون و جابری و حتی امثال ابوزید و عبدالرحمن و دیگران، «سنت» است. دقیقاً همان مسئله‌ای که در مواجهه با مدرنیته، به آن برخورده‌ایم.

احتمال می‌دهم که اگر ساخت‌گشایی و روش‌های پست‌مدرن در فضای سنت اسلامی به کار گرفته شوند، پس از مدتی تقریباً چیزی از سنت باقی نخواهد ماند. 
حال باید منتظر بود و دید این ماجرا به کجا خواهد رسید.
      

10

مرتضی

مرتضی

1403/5/29

22

مرتضی

مرتضی

1402/9/23

        ۱- مخاطب این کتاب به گفته مؤلف، کسانی هستند که به نوعی از مشکلات عصبی و پیامدهای جسمی آن رنج می‌برند. خب طبق این گفته، میشه گفت تقریباً اکثر ما تا حدودی مخاطب این کتاب به شمار میاییم.
‌
۲- نویسنده در پی ارائه راهکاری عملی برای مواجهه با تنش‌های عصبی و روانی است. او معتقد است بخش زیادی از ناراحتی‌های جسمانی و ضعف‌های جسمی به امور ذهنی و تنش‌های عصبی ما برمی‌گردد که در صورت شناخت آن و یافتن یک راهکار مناسب، تا حد زیادی می‌توانیم به سلامت روان و جسم خودمان کمک کنیم.
با پرهیز از مباحث نظری و رفرنس‌های متعدد علمی و دانشگاهی، یک‌راست به سراغ راهکارهای عملی می‌رود.
‌
۳- راهکارهایی که ارائه می‌کند تا حد زیادی قابل اجراست. از پیشنهادهای غیرمعقول پرهیز می‌کند و بر این باور است که اگر بیمار راه خودش را در مقابله با تنش‌ها پیدا کند، می‌تواند به سرعت روند بهبودی را تحصیل کند.
مهمترین الگویی که ارائه می‌کند، پس از شناخت ترس، این چهار عنصر است:
«روبرو شدن    -   پذیرفتن   -   شناور ماندن    - مجال دادن»
‌‌
۴- با اینکه از زمان تالیف کتاب و ترجمه آن (چاپ اول سال ۱۳۷۳ بوده است و ویرایش دوم ترجمه برای سال ۱۴۰۱ است) مدت زمان زیادی گذشته است ولی مطالب هم‌چنان تازه و قابل استفاده می‌نماید.
      

31

باشگاه‌ها

این کاربر هنوز عضو باشگاهی نیست.

فعالیت‌ها

مرتضی پسندید.
نامه های بلوغ
بریدۀ کتاب

صفحۀ 16

پسرم محمد! اگر تمامی آنچه را که همهٔ آدم‌ها در طول تاریخ به دست آورده‌اند و اگر تمامی ثروت و قدرت و رفاه و لذّتِ تمامی آن‌ها را تو به تنهایی صاحب شوی، بدان، این همه از تو کوچک‌تر و بی‌ارزش‌تر است، که تو یک لحظه‌ات را برای آن فدا کنی. این‌ها همه، برای تو و به خاطر تو بوده‌اند و سزاوار نیست که تو عُمر خودت و وجود خودت را برای آن‌ها بگذاری؛ که امام اولیاء علی علیه‌السلام می‌فرمود و با تعبیرهای گوناگون می‌فرمود: به خدا، دنیای شما در نظر من، از آب بینی بز، از استخوان لیسیده در دست جذامی، از یک لنگه کفش پاره بی‌ارزش‌تر است. "اِلّا اَن اُقی مَحَقّا اَو اَدفَعَ باطِلاً"؛ مگر اینکه حقّی را به‌پا و یا باطلی را سرنگون سازم. تمامی هستی به تو منتهی می‌شود و تو باید به خدای هستی منتهی شوی. [...] در این نکته تأمل کن، بببین در برابر آنچه به دست می‌آوری، چه از دست می‌دهی. در این محاسبه، خودت را در نظر بگیر. تمام باخت ما از اینجاست که خودمان را به حساب نمی‌آوریم! فقط حساب می‌کنیم چه به دست آورده‌ایم و نمی‌بینیم چه از دست داده‌ایم. [...] کسی که این تأمل را کامل کند، از دنیا خارج می‌شود، پیش از آنکه از آن خارج شده باشد که:" مُوتُوا قَبل اَن تَمُوتُوا" سفارش رسول خدا است. و این‌چنین وجودی، اگر در دنیا داخل شود، اسیر نمی‌شود که امیر است و حاکم است.

12

مرتضی پسندید.
برنامه درسی بین رشته ای در آموزش عالی (مبانی، اصول، رویکردها و الگوها)

11

مرتضی پسندید.
انسان در جستجوی معنا
          

بگذارید اول از نویسنده کتاب برایتان بگویم. ویکتور فرانکل –نویسنده و روانپزشک اتریشی- در جنگ جهانی دوم و هنگام حمله آلمان به اتریش اسیر شد. او مدت زیادی را در اردوگاه کار اجباری نازی‌ها سپری کرد. همه چیزش را از او گرفتند به جز بدن برهنه‌اش! پدر، مادر، برادر و حتی نامزدش یا در اردوگاه‌ها جان سپردند و یا به کوره‌های آدم سوزی سپرده شدند. خواهرش تنها بازمانده این خانواده بود. فرانکل جزو معدود آدم‌هایی بود که توانست زنده از اردوگاه کار «آشویتس» بیرون بیاید. او از تجربه‌هایی می‌گوید که میلیون‌ها انسان آن را لمس کردند و از آن رنج بردند. کتاب شرحی از درون اردوگاه کار اجباری و توسط یکی از کسانی است که از آن‌جا جان سالم به در برده است. 

سوالِ «زندانی‌هایی که زنده ماندند، به کدام منبع امیدبخش وصل بودند که توانستند این شرایط دشوار را تاب بیاوردند؟» مهم‌ترین انگیزه فرانکل برای نوشتن این کتاب بود و رسیدن به پاسخ این سوال، مهم‌ترین انگیزه من برای خواندن این کتاب بود. بنابراین باید تمام آن صحنه‌های دلخراش را می گذراندم تا به جواب می‌رسیدم. 

ویکتور فرانکل در دوران حضورش در اردوگاه، معنایی را برای زندگی‌اش پیدا کرد که تحمل لحظات را برایش ممکن می‌ساخت. او انگیزه زیستن را به معنای زندگی گره زد؛ معنایی که ارتباط چندانی با زمان و مکان نداشته و برای هر فرد، منحصر به فرد است. به عقیده او آزادی درونی انسان‌ها را نمی‌‌توان از آن‌ها گرفت و این آزادی همان اختیار در یافتن معنا و هدف است. او کم‌کم به این نتیجه رسید که اگر معنایی در زندگی وجود دارد پس باید معنایی هم در رنج باشد. رنج همانند مرگ و سرنوشت، قسمت جدانشدنی زندگی است. بدون مرگ و رنج زندگی انسان کامل نمی‌شود. البته هیچ کس نمی‌تواند بگوید آن غایت و معنا چیست و هرکس باید خودش معنای زندگی را پیدا کند و مسئولیت آن رابپذیرد. زندگی یعنی یافتن معنا در رنج‌هایی که می‌بریم. (فوق العاده نیست؟)

این جمله نیچه را شنیده‌اید؟ «کسی که دلیلی برای زندگی کردن داشته باشد از عهده چگونگی آن بر خواهد آمد» (یادم هست جمله دیگری با این مضمون از او خوانده بودم: هرآنچه مرا نکُشد، قطعا قوی‌ترم می‌کند!)

کتاب «انسان در جستجوی معنا» به دو بخش کلی تقسیم می‌شود. بخش اول شامل شرحی از تجربیات فرانکل و آدم‌هایی شبیه او درباره چگونگی زیستن و حتی مردن در اردوگاه کار اجباری است و بخش دوم توضیح خلاصه‌ای از لوگوتراپی و مفاهیم اصلی این شیوه از درمان است. لوگوتراپی وظیفه دارد فرد را در پیدا کردن معنا و مفهوم در زندگی کمک کرده و او را از اهداف پنهان زندگی‌اش آگاه کند. 

اگرچه ویکتور فرانکل در طی سه سال زندگی طاقت فرسا در اردوگاه، کنترل بخش‌های زیادی از زندگی‌اش را از دست داد، اما او از این موقعیت دشوار بیرونی عبور کرد و خود را صاحب فرصتی ناب در پیشرفت روحی یافت. قدرت درونی او، نهایتا توانست او را در برابر سرنوشت پیروز کند و باعث شود از مهلکه آشویتس جان سالم به در ببرد.

پایان
        

29

مرتضی پسندید.
درآمدی بر نظریه های مدیریت دولتی
          0- امتیازم نه فقط به خود کتاب بلکه تا حدی به مطالعات «اداره امور عمومی» که ترجمه public administration باشد (هم) تعلق می‌گیرد.

1- این کتاب سمبل حرف زدن درباره تاریخ بدون روایت است. اگر بخواهید به کسی نشان بدهید که چرا روایت مهم است، بگویید این کتاب را بخواند تا ببیند چطور می‌شود تاریخ را به اسم تدوین کتاب آموزشی در قالب‌های بی معنا و خشک و خالی ریخت. البته کمی اغراق کردم! ولی من باب انتقال اصل نکته لازم بود.

2- اگر رشته مدیریت دولتی را به دو شاخه خط مشی و اداره تقسیم کنیم، این کتاب ناظر به شاخه دوم خواهد بود. در واقع کتاب آقای طهماسبی، بهترین کتاب آموزشی مطالعات علم اداره است و فکر می‌کنم در همه دانشگاه‌ها کتاب مرجع باشد.

3- منظور از علم اداره، اداره‌ی دولت مدرن است. رک و پوست کنده اش اینکه از قرن بیستم به بعد در غرب و بیشتر هم آمریکا، چه نگاه‌هایی در مورد اداره دولت وجود داشته است؟ در پاسخ به این سوال، معمولا به چند سوال کلیدی و محوری پاسخ داده می‌شود: نسبت بین سیاست/سیاسون/دموکراسی با اداره/مدیران اجرایی یا بروکرات‌ها/بروکراسی چیست؟ بروکراسی خوب است یا بد؟‌ نسبت مردم با دولت چیست؟‌ و از این قبیل سوالات.

۴- کتاب، به دستی توضیح می‌دهد که پاسخ به این سوالات، چهار یا پنج (دو مکتب خیلی به هم نزدیک هستند که می‌شود آنها را یکی دانست) در تاریخ مدیریت دولتی شکل گرفته اند. اما اشکال اول در توضیح چیستی خود این مکتب‌ها است.

5- در یک کلام، در این کتاب لخت نظریات را مطالعه می‌کنیم و هیچ کانتکسی از آنها دریافت می‌شود. مثلاً نویسنده به خود زحمت نداده تا کمی به بنیان گذاران این مکاتب بپردازد. از ای 5 مکتب، لااقل چهارتایشان بنیان‌گذاران بسیار واضحی دارند و کاملا به صورت تاریخی قابل مطالعه اند. ما حتی در مورد زمان فراگیری این ایده ها به ندرت نکاتی دریافت می‌کنیم. این نظریات ناظر به واقعیات تصمیم گیری در دولت‌ها بوده و در دوره‌هایی اتفاق افتاده اند. چرا هیچ اثری از آنها دیده نمی‌شود؟

6- در برخی نقاط، در واقع نویسنده اصلا نکته اصلی بحث را متوجه نشده است؛ وگرنه خود به تناقض توضیحات خود پی می‌برد. این باعث شده که برخی مکاتب (مشخصا خدمات نوین دولتی) اصلا شفاف نباشند.

7- نویسنده مکاتب را پهن کرده است، ولی موفق نشده جمع کند. فرض کنید از نقشه ایران اگر 1000 پیکسل داشته باشد، صد تایش را به شما بدهند. این صد تا، مرکز استان ها و نقاط اصلی کشور است، قبول؛ اما نحوه ارتباط اینها، بزرگی و کوچکی اینها و... اصلا روشن نمیشود.

8- نکته آخرم ناظر به خود مطالعات اداره و نه کتاب مورد بحث است. به نظر میرسد که این علم، اگر بشود به آن علم گفت، مفت نمی‌ارزد. یک مشت حرف بی خاصیت که یا آنقدر نظری هستند که هیچ مدلی برای اجرای انها وجود ندارد و یا آنقدر عملیاتی هستند که اصلا معلوم نیست از زیر کدام بته پیدایشان شده. فارغ از این، واقعیت عرصه سیاست آنقدر پیچیدگی دارد که با این نظریات، به هیچ وجه نمی‌شود رفتار دولت را تحلیل کرد. خلاصه که خوش حالم تمرکزم را روی خط مشی گذاشتم و گول این اداره‌ای‌ها را نخوردم!
        

12

مرتضی پسندید.
گفت و گو با مترجمان

8