صفحه‌ی اول استاد وارد کلاس میشه:
رو به روی ما ایستاد، بدون یادداشت، بدون کتاب، بدون دلهره....«حتما می‌دونین عنوان این دوره چیه: فرهنگ و تمدن. هیچ نگران نباشین. قرار نیست تو نمودارهای دایره‌ای غرقتون کنم.... طبیعتا امیدوارم این دوره برای شما جذاب و حتی مفرح باشه، مفرح جدی، البته.این دو واژه هیچ منافاتی با هم ندارن...الیزابت فینچ هستم...»

 راوی کتاب یکی از دانشجوهای کلاسه. تو این فصل غرق گفتگوهای الیزابت فینچ و دانشجوها شدم که اغلب درباره‌ی تاریخ مسیحیت بود. فینچ به روش خودش توی تاریخ سیر می‌کنه. به خودش اجازه میده که آزادانه درباره‌ی تاریخ فکر کنه، روایت‌های  تاریخی رو به چالش می‌کشه. گاهی به نظر میاد که داره تاریخ و آدماش رو قضاوت می‌کنه یا گاهی می‌خواد آینده‌ی تاریخی جدیدی‌ تخیل کنه. مثلا می‌پرسه به نظرتون اگه فلان نمی‌شد تاریخ چطوری می‌شد؟

تو فصل بعد راوی داستان دنبال یکی از دغدغه‌های تاریخی فینچ میفته و سعی می‌کنه نزدیک به روش فینچ اون موضوع رو بررسی کنه.
و تو فصل آخر راوی دوباره برمی‌گرده به زمان حال و این‌ دفعه دنبال گذشته‌ی فینچه و طبیعتا چیز خاصی دستش رو نمی‌گیره چون استادش آزادانه‌تر از فکر دانشجوش و آدم‌های معمولی زندگی کرده.

جان کتاب به من نشست، شخصیت فکریِ مستقل و آزاد فینچ اما کاش بسترش به جای تاریخ مسیحیت و روم باستان یک بستر نزدیک‌تر به من بود. تاریخی که بیشتر به من می‌خورد. (که بدیهیه وقتی دارم کتاب ترجمه می‌خونم نباید انتظارات اینطوری هم داشته باشم) یا کاش طولانی‌تر بود و بیشتر به اون جنبه‌های تاریخی می‌پرداخت تا بهتر درکشون کنم.
همین، تمام.
      

        یک ستاره‌ای که کم کردم بابت فصل آخره که زیاد به دلم ننشست، تا یه جاهایی خوب بود اما همون چند صفحه‌ی آخر یه جوری بود که انگار اشتباهی از یه جای دیگه قاطی برگه‌های نویسنده شده! 

 در دسته‌ی کتاب‌های «متکلم وحده » قرارش می‌دم، شبیه «یادداشت‌ها‌ی زیرزمینی» داستایوفسکی (البته خیلی پرکشش‌تر).
      

        خیلی از روایت‌هاش معمولی بود، شبیه به نوشته‌های وبلاگی مادرها.

قبل از بارداری اولم، کتاب رو امانت گرفته بودم اما یکی دو روایت بیشتر نخوندم. اون موقع، هم با ناداستان راحت نبودم و هم خیلی از مادری دور بودم.
حالا بچه‌هام ۴/۵ و ۳ ساله هستن. دوباره توجهم به کتاب جلب شد، خواندمش و خیلی خوش گذشت، مثل یک مهمانی با چند دوست. 
      

        عشق و عاشقی هر چی کلاسیک‌تر، بهتر.
 فیلمش رو هم خوب ساختن اما  به نظر من، کتاب باز هم خیلی جلوتره.
      

        خوب بود اما یه جاهایی حسی بهم می‌داد شبیه حسی که رمان‌های زرد دوره‌ی نوجوانی داشت. 
      

        ترانه‌های عامیانه‌ی جنوب اروپا.
هرکدوم از شعرها مثل یک قصه‌ بود، اغلب با پایان‌ شگفت.

نمازخانهٔ سن سیمون
(کاستیلی)

در شهر سویل نمازخانه‌ای هست
نامش: نمازخانهٔ سن سیمون،
که همهٔ بانوان 
برای دعا و نیایش به آنجا می‌روند.

بانوی من هم، که زیباترینِ بانوان است،
برای نیایش به آنجا می‌رود،
با دامن چین‌دار طبقه‌طبقه، و شنلی
که با تابش آفتاب رنگ می‌گرداند.

بر لب‌های قشنگش
سکوتی قدسی نشسته و
بر چهرهٔ زیبایش
اندک سرخیِ شرمی.

در گردش چشمان نیلگونش
شرابی سرمستی‌آور دارد؛
و چون پای به درون [نمازخانه] می‌گذارد
تو گویی پرتو آفتاب بر دیوار می‌تابد.

کشیشی که دعا می‌خواند
دعایش آشفته می‌شود و 
دستیاران جوانش
آداب نیایش را از یاد می‌برند؛

پس به جای آنکه بخوانند: آمین، آمین،
یا رب، یا رب!
تکرار می‌کنند: آمد، آمد،
یارم، یارم!
 
      

        چطوری با کتاب آشنا شدم؟  محمد طلوعی در دو مصاحبه‌ی متفاوت معرفی کرده بود.

کتاب درباره‌ی چی بود؟ عنوان کتاب گویاست. تمام حرف خانم لسینگ در جستارها همین بود. نه اینکه دقیقا بگه این زندان‌ها چی هستن اما با مثال میگه متوجه باش که وجود دارن، سعی کن زندان‌های خودت رو بشناسی. (مثلا یکی از این زندان‌ها افکار اکثریت جامعه ست. افراد، افکار  اکثریت رو می‌پذیرن چون نمی‌خوان طرد بشن.)
و نمیگه چطوری میشه از این زندان‌ها خارج شد، برداشت من (برای راه خروج) خودآگاهی بود.( تاریخ و ادبیات کمی از این آگاهی رو برای فرد به وجود میاره.)

در کل خوب بود. باید بعدا یکبار دیگه بخونم.
      

        کتابی که حضرت مهدی رو برام از یک اسطوره‌ی دور تبدیل به یک انسان معاصر کرد.
 نمی‌دونم برای همه این کارکرد رو داشته باشه یا نه، من یه سری گیر و گرفت ذهنی داشتم. به یه چیزایی فکر کرده بودم و یه چیزایی برام مبهم بود؛ این کتاب، خیلی مختصر و مفید همه‌ی اینا رو جمع و جور کرد.


      

        هر نامه‌اش مثل یک غزلِ عاشقانه ست و مثل نشستن پای صحبت‌های پدربزرگی که مدام به یاد کوچه پس‌کوچه‌های کودکیش و شور ایام جوانیشه.
      

        احساس عجیبی دارم. معمولا ترجیح می‌دم داستانِ زندگیِ آدم‌های عادی رو بخونم. آدم‌های این کتاب عادی نیستن و عادی هستن. 
چرا عادی نیستن؟  داستان، جواب واقعا تامل برانگیزی به این سوال می‌ده. (هرچند همچنان با آدم‌های غیرعادی مشکل دارم.)
چرا عادی هستن؟ چون هر جا احساسی داشتن، فکری کردن، عملی انجام دادن، کاملا درک کردم.
      

        زندگی آدم‌های سرگردان که برای دوری از تنهایی تن  به روابطی می‌دهند که آشفته‌ترشان می‌کند.  بچه‌هایی که در میان این روابط زاییده می‌شوند و بدون دیدن اندکی محبت و توجه «مثل چمدان به این‌جا و آن‌جا کشیده می‌شوند.» و احتمالا در آینده به والدینی تبدیل خواهند شد شبیه به والدین خودشان...

      

        پشت کتاب یه نقل قول از خود گینزبورگ هست :« الفبای خانواده با اینکه اقتباسی از واقعیت است، اما تصور می‌کنم باید آن را طوری خواند که انگار رمان است: یعنی نباید بیشتر یا کمتر از آنچه که یک رمان می‌تواند برآورده سازد از آن انتظار داشته داشت.»

ناتالیا گینزبورگ تو این کتاب زندگی خودش رو نوشته. از خانواده‌‌اش، پدر و مادرش، خواهر و برادرهاش و از دوست‌های خانوادگیشون گفته. دوست‌های خانوادگیشون، اغلب آدم‌های سیاسی مهمی در اون زمان بودن. این آدم‌ها دوران موسولینی رو در ایتالیا تجربه می‌کنن، جنگ جهانی دوم رو از سر می‌گذرونن و بعد از جنگ هم به زندگیشون ادامه می‌دن.
خلاصه، سرگذشت آدم‌های جالب در زمانه‌ای عجیب به قلم گینزبورگ حتما خوندنیه!
من فروردین کتاب دیگه‌ی این نویسنده، « فضیلت‌های ناچیز» رو خونده بودم. به نظرم کتاب متوسطی اومد که گاهی جملات درخشانی هم داشت . آن‌چنان توقعاتم رو برآورده نکرد. وقتی این کتاب رو تموم کردم، یاد « فضیلت‌های ناچیز» افتادم و قدرش در نظرم بالاتر رفت. دوباره خوندن «فضیلت‌های ناچیز » رو شروع کردم، این بار خیلی بیشتر دوست می‌دارمش.

نیم ستاره‌ کم کردم به خاطر آدم‌های زیادی که تو کمتر از سیصد صفحه معرفی شدن. باید بی‌وقفه و با توجه خوند تا آدم‌ها گم نشن.
نیم ستاره‌ی دیگه هم کم کردم اما توضیحی ندارم. چهار خوبه براش.
      

        یکی از انگیزه‌هام برای خواندن بینوایان، دیدن این کنسرت - تئاتر بود.
یه بخشی رو ازش بریدم و گذاشتم اما شاید باز نشه. با این عنوان پیدا میشه:
 les miserables in concert 25th anniversary
      

        فوق‌العاده زیبا و خواندنی.

      

        آخرش از خودم پرسیدم کدوم یکی زندان تاریک‌تریه، کوری یا شک و حسد؟