باسمه
🔰 این بریده متنی که گذاشتم، اصلی‌ترین دلیلم برای مطالعه این کتاب بود. قضیه از کجا شروع شد؟ پادکستی رو گوش می‌کردم به اسم ساگا که افسانه‌ها و اسطوره‌های مختلف جهان رو روایت می‌کرد. برام جالب بود که چطور قصه‌هایی با بیشترین میزان شباهت، در دورترین نقاط جهان و در مقاطعی که هیچ ارتباطی نداشتن شکل گرفته! در کنار نتیجه‌ای که با نگاه توحیدی میشه گرفت، انگار بیشتر از اونی که فکر می‌کنیم، شبیه به هم هستیم...

🔰 گرچه خودم به تاریخ بی‌علاقه نیستم؛ اما اینجا به سبک دیگه‌ای از نگاه تاریخی نیاز داشتم. این شد که افتادم دنبال روایت‌های تاریخی کلان از کل زندگی بشر. کتاب «این جهان گذرا» در کوتاه‌ترین شکل ممکن، بلندترین تاریخ‌ها رو بررسی کرده: از لحظه انفجار بزرگ تا عصر حاضر. تاریخ بشر رو هم به سه بازه خوراک‌جویی، کشاورزی و مدرن تقسیم کرده که ادله اثباتی جالبی هم براش آورده. نتیجه این دسته بندی ذهنی خوب، روایتی با پیوستگی معنایی قابل قبول شده که در عین حفظ ساختار کلان، نکاتی جزئی ارائه میده؛ یعنی همون کلیدواژه‌های جستجوی شما بعد یا حین مطالعه.

🔰 با وجود اینکه کتاب حاضر به‌عنوان محتوای آموزشی کلاسی نوشته شده؛ اما این ویژگی برای خواننده عمومی منفی نیست. اتفاقاً جدای از سهولت نسبی مطالب، بخش‌هایی با عنوان بحث کلاسی در متن هست که باعث میشه درباره محتوای ارائه شده بیشتر فکر بشه و در نتیجه آورده‌های بیشتری هم برای مخاطب داشته باشه.

🔰 با این حال نکات دیگه‌ای هم هست. علی‌رغم تلاش مشهود نویسنده برای حفظ بی‌طرفی، بخش‌های پایانی عصر مدرن کاملاً در دام نگاه «پایان تاریخ» فوکویاما افتاده و اون رو به عنوان پیش‌فرض خودش در نظر گرفته. مثال دیگه هم سیاست حمایت‌گرایی هست که در زمان نگارش کتاب، مذموم بوده و الآن و در عصر گذار قدرت، مجدداً داره اجرا میشه... به غیر این‌ها، شاهد متن یکپارچه‌ای هم نیستیم؛ چون اینجا مجموعه‌ای از مقالات نویسنده رو داریم که فقط برای چاپ در قالب کتاب بازنویسی شده. نتیجه‌اش این شده که تا حدی مطالب تکراری داریم. ترجمه کتاب بد نیست؛ منتهی اونم می‌تونست خیلی بهتر باشه؛ چون خیلی روان - یا بهتر بگم، امروزی - نیست و سرعت مطالعه رو پایین میاره.

✅ ویرایش و چاپ کتاب خوبه. حجم کتاب هم که خیلی کم و خوش دست. خودم اون نکاتی که دنبالش بودم رو تقریباً پیدا کردم. در مجموع فکر می‌کنم یه بار خوندنش مفید باشه.

پ.ن: کتاب رو در ایام عملیات وعده صادق یک خریدم و در ایام عملیات وعده صادق دو به اتمام رسوندم...سخته که فکر کنم این مدت چه غم‌هایی دیدیم و چه رنج‌هایی متحمل شدیم... إن شاءالله همه مقدمه‌ای باشن بر نصر الهی...
        

          تاریخ گذشته بشر، سرشار از حوادث گوناگون، تغییرات بنیادین و دگرگونی‌های فراوان است و به سادگی نمی‌توان تمام آن را در یک روایت منسجم قرائت کرد. نویسندگانی درصدد برآمده‌اند که برای فهم بهتر این تغییرات تاریخی و درک بهتر سیر گذشته بشر، روایتی از تاریخ به‌دست دهند که شامل الگوها و قواعد کلی باشد تا به‌وسیله آن الگوها و قواعد بتوان دوره‌بندی‌هایی از تاریخ بشر طرح کرد که بیشترین هماهنگی را با حوادث تاریخی داشته باشد و در درون این دوره‌ها حوادث و تغییرات تاریخی ذیل آن الگوها و قواعد معنا پیدا کنند.
نویسنده کتاب حاضر، تحت‌تأثیر تاریخ‌نگاری مارکسیستی، تولید و مصرف را در اولویت قرار داده و تغییرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را حاصل تغییرات اقتصادی قلمداد می‌کند و عامل تحول در جوامع انسانی را، تغییرِ ابزار، قوا و نیروهای تولید می‌داند که مجموعاً تغییرات اقتصادی را رقم می‌زنند. بر همین اساس، نویسنده سه دوره کلان از تاریخِ انسانِ خردمندِ ابزارساز، طرح می‌کند که هر دوره بر اساس نیروهای تولیدی و شیوه‌های مصرف شکل می‌گیرد؛ البته این دیدگاه نویسنده مخالفانی نیز دارد که اصالت را در علیت رویدادهای تاریخی تنها به اقتصاد و تغییرات اقتصادی منسوب نمی‌کنند و عواملی چون دین، نژاد، فرهنگ و تغییرات اجتماعی را نیز در حوادث تاریخی، دخیل می‌دانند.
نکته‌ای که در انتها قابل ذکر است، آن است که نویسنده در بخش سوم، ضمن بحث از دوره مدرن، به عقیده من، از آن رویکرد کلان و جهان‌محور خود خارج شده است و نوعی روایت غرب‌محور به‌دست می‌دهد.
در طراحی الگوهای حاکم بر پدیده‌های تاریخی، نمی‌توان با قطعیت حکم کرد و هر نوع رویکرد و تحلیلی که اتخاذ کنیم، درون روایت خود با تناقض‌هایی مواجه خواهیم شد؛ نویسنده کتاب نیز از این قاعده مستثنی نبوده و علی‌رغم اینکه داعیهِ طرحِ روایتِ منسجم از تاریخ بشر در جهان را دارد، در توضیح دوره سوم، دچار تناقض‌ شده و بحث او تقریباً حول محور غرب شکل گرفته است و بحث‌هایی که پیش کشیده است، تا حدودی بر جغرافیای جهان غرب منطبق است؛ لازم به ذکر است که در بخش سوم، نویسنده بیشتر به جزئیات توجه کرده و با تمرکز بر رویِ توصیفِ ساختارِ کشورهای عمدتاً غربی، بحث را به اطاله برده است.
        

          بالاخره طلسم کتاب نخوندنم رو شکستم و خوشحالم.

---

کتاب همونطور که اولش توضیح می‌ده یه راهنمای درسی تاریخه؛ توی دبیرستان مثلا. و سعی می‌کنه که تاریخ جهان رو از اول اول (حتی قبل از بیگ بنگ) تا حدود سال 2000 رو در کوتاه‌ترین حالت ممکن تشریح کنه. و وسطاش هم یه سری بیندیشید داره که بیشتر شبیه کتاب درسی می‌کنتش. ولی نسبتا روون بود و می‌تونه یه دید کلی بهتون بده که چه خبر بوده در جهان.
توی پرانتز اینکه: با کمی عذاب وجدان، برای من بشخصه، با وجود روونی، یه کم حوصله سربر بود کتاب و هیچ چیز جدیدی نداشت. به جز اولش که داشت درمورد پیدایش جهان حرف می‌زد و واقعا هیجان زده شده بودم.
اما با توجه به اینکه بیشتر از نصفش  داره درمورد قبل از عصر خوراک‌جویی و پیدایش کشاورزی حرف می‌زنه، نباید خیلی انتظار تاریخ معاصر داشت. چون همه این چیزهای آشنای 200-300 سال اخیر رو در چند صفحه کوتاه جمع می‌کنه.
        

          کتاب جامع و خوبی بود. یک‌نگاه کلی به تاریخ بشریت در ذهن آدم شکل میده. یک‌بخش‌هایی از کتاب خیلی شبیه کتاب درسی میشد و میتونست کمی خسته‌کننده بشه.
        

          این کتاب تاریخچه بشریت رو از ابتدا بررسی میکنه و تا عصر مدرن که عصر کنونی جهان هست میرسه. این کتاب تاریخ بشریت رو در سه دسته تقسیم و بررسی میکنه؛عصر خوراکجویی که در این عصر ما انسان‌ها برای اینکه بتونیم دووم بیاریم شروع به شکار حیوانات میکنیم و به پیشرفت‌های اندکی در زمینه کیفیت زندگی و فنون میرسیم هر چند همین پیشرفت‌ها باعث میشه انسان در محیط خشن حیات وحش دووم بیاره. عصر کشاورزی که در این عصر انسان شروع به کشاورزی میکنه و در یکجا ساکن میشه. در این عصر برای اولین بار انسان میتونه غذا ذخیره کنه و در این عصر دولت، حکومت، امپراتوری، استبداد، مالیات و... بوجود میاد. در این عصر روابط اجتماعی پیچیده‌تر از عصر قبل میشه و انسان با چالش‌های مختلفی رو‌به‌رو میشه. عصر مدرن که از سال 1750 میلادی شروع میشه عصری هست که در اون انقلاب صنعتی رخ میده و زندگی بشر متحول میشه. شهرها بوجود میان و سرمایه‌دارها کارگران رو به جایی به نام کارخانه میاره و کارگران با استفاده از نیروی کارشون، کالا تولید میکنن. در این عصر بسیاری از وجه‌های زندگی بشر نسبت به عصرهای قبل متحول میشه و در این عصر خطر از بین رفتن محیط زیست مطرح میشه و بشر دچار جنگ، دیکتاتوری، استثمار، استعمار، امپریالیسم و... میشه.
‌
        

          توقع خیلی بیشتری داشتم از این کتاب ‌، نمیدونم شاید هم خیلی با علایق من نمیخوند...
سیر تاریخی بشریت رو خیلی جامع بیان میکنه که بیشتر به درد دبیران تاریخ میخوره .