تا زمانی که به سبب قوانین و رسوم، عذابی اجتماعی پدید آید که در اوج تمدن دوزخهایی بیافریند و تقدیر الاهی را با مصیبتی انسان بیالاید؛ تا زنانی که سه گرفتاری زمانه-سقوط مرد به دلیل رنجبری، تباهی زن به دلیل گرسنگی، نزاری کودک به دلیل ناآگاهی، از میان نرفته باشد؛ تا زمانی که در سرزمینی اختناق اجتماعی امکانپذیر باشد یا، به بیان دیگر و از دیدگاهی گستردهتر، تا زمانی که در زمین نادانی و بینوایی باشد، کتابهایی از این دست بیفایده نخواهند بود. یقین دارم که این کتاب، اگر یکی از مهمترین آثار جهان نباشد، مهمترین اثر من است. ویکتورهوگو آثار ویکتور هوگو از غنای واژگانی بسیاری برخوردارند و شاید اگر در زمینه نگارش فرهنگهای فرانسه تجربه نداشتم نمیتوانستم دشواریهای ترجمه بینوایان، را از سر راه بردارم و متنی چنان روان و یکدست عرضه کنم که همچون متن فرانسهاش تاثیرگذار باشد. محمدرضا پارسایار