کتاب صرفا زندگی نامه ارنستو چه گوارا نیست. در قالب این کتاب، میشه نیم نگاهی هم به تحولات  آمریکای لاتین  و خصوصا مهمترین کشوری که چه گوارا توش تاثیر داشته یعنی کوبا انداخت. چه گوارا نابغه ای در عرصه جنگ های چریکی و مسائل نظامی با ذهنی پر از آموزه های مارکسیستی بود و همین آموزه ها یه جورایی توی وضع الانی کشور کوبا تاثیر عمده ایفا کرد. اما جدای از مارکسیست بودنش، شخصیت پردغدغه و اراده پولادین این جوان اعیان زاده آرژانتینی نکته قابل توجهی هست که هر ادمی با هر گرایش فکری رو به تحسین وامیداره.
        

          شخصیت این چریک آنقدر جذاب بوده و هست که نیازی به توضیح و شرح  ندارد.
نگاه کنید به میلیون ها تی شرت و ماگ و پوستر و دیوار نگاره و ... در سراسر دنیا یا شاید از آن بهتر تعداد آدم هایی که لااقل اسم گوارا را شنیده اند.
کتاب بسیار جذاب و دردناک است.
تراژدی تمام عیاری ست که در زمان خودش دنیا را تکان داده و هنوز هم زنده است و نسل هایی مثل من هم با او ارتباط داشته ایم.
مثلا خود من. منی که در سال 1986 متولد شده ام آن هم در غرب آسیا ، چریکی آرژانتینی را که در 1968 در بولیوی کشته شده می شناسم. به واسطه ی کتاب هم نه! می شناسم و حتی یادم نیست از چه وقت یا از کجا ! 
اسطوره ی ارنستو گوارا یا آن طور که نزدیکانش صدایش می زدند «چه» یعنی همین. 
پی نوشت اول: جدای از تاریخ ، کتاب بسیار مفیدی است اگر از منظر دیگری یعنی مقایسه با خودمان بخوانیم. در طول مطالعه با خودم مرتب فکر می کردم شاید اینکه جناب چه گوارا اینقدر محبوب است در همین زندگی زیسته ای ست که داشته وگرنه راه و روش اش منظورم مارکسیسم است، امروز در این اندازه رهرو و پیرو ندارد.
پسر جوانی که با آسم شدید دست و پنجه نرم می کند، پزشک می شود، ورزشکار می شود با موتور سیکلت و در نهایت فقر جهانگردی می کند ، در انقلابی دیگر در کشوری دیگر شرکت می کند، می جنگد و پیروز می شود و پس از آن به وزارت می رسد. تا اینجایش را شاید خیلی از آدم های موفق هم داشته باشند.
اما او ارزش ها و از آن مهمتر علاقه مندی هایش را خوب می شناسد.
آدمی که تا دیروز با خروشچف و مائو جلسه داشت و دوبوار و سارتر مفتخر به میزبانی اش در پاریس بودند با خودش یکی تعارف ندارد.
جمع می کند و راه می افتد می رود آفریقا، کنگوی تحت استعمار بلژیک . می خواهد بجنگد و حالا بعد از کوبایی ها آن ها را هم کمک کند.
چه گوارا خوب می دانست در دنیا چه چیز دوست دارد. خواندن، نوشتن و جنگیدن.
همین هم بود که چند تا صندوق کتاب را راه می انداخت دنبالش و می رفت این طرف آن طرف دنیا در یک جنگی طرف ضعیف را می گرفت و در اوقات فراغتش هم دیوانه وار می خواند و گاهی هم می نوشت.
راستی چند تا از ما می دانیم می خواهیم چه کنیم ؟ با این وضوح منظورم است. 
اگر می دانیم چندتایمان جراتش را داریم؟ 
فکر کنم یکی از دلایل محبوبیتش همین باشد.
ما ترسو ها و تسلیم شده ها در برابر جبر اجتماعی و جغرافیایی و سیاسی و ... زیسته های دیگری را می خوانیم بلکه زندگی نکرده ی خودمان را فراموش کنیم.
پی نوشت دوم: اگر دیدید خواندن من خیلی طول کشیده، حمل بر سخت خوانی و خوب نبودن کتاب نکنید. اصلا اینطور نیست. من تا فصل آخر را خوانده بودم و راستش روحیه ام خوب نبود دلم نمی خواست با تراژدی رو به رو شوم. سختم بود.
        

          .
کتاب رفیق؛زندگی و مرگ ارنستو چه‌گوارا،بدلیل اینکه زندیگنامه شخصیت انقلابی و البته پرطرفدار چه‌گوارا و تبلیغات انجام شده برای این کتاب،اون رو تبدیل به یک کتاب پرفروش کرده.
.
اول از مزایای این کتاب بگم؛مهمترین ویژگی این کتاب این هست که نویسنده سعی کرده تاجایی که ممکنه بی‌طرفانه بنویسه و شخصیت واقعی چه‌گوارا به خواننده نشون بده و درواقع اسطوره‌زدایی بکنه.نویسنده تحلیل‌های جالبی بر روی نوشته‌ها و خاطرات چه‌گوارا زده بود که قابل تأمل و جالب بودند.
.
اما معایب کتاب بزرگتر و بیشتر از مزایای کتاب هست.اولین عیبی که من متوجه شدم اشتباهات نویسنده بود؛من بدلیل علاقه‌ای که به شخصیت چه‌گوارا دارم،در کنار کتاب به خاطرات و مستندات و همینطور یک کتاب زندگینامه‌ی دیگر از چه‌گوارا رجوع می‌کردم و شاهد اشتباهات نویسنده بودم.بعنوان مثال نویسنده در کتاب ذکر کرده بود که چه‌گوارا در 14 ژوئن بدنیا اومده بود درحالی که طبق منابع دیگه چون مادر چه‌گوارا قبل از عروسی با پدر چه‌گوارا،باردار شده بود،برای همین تاریخ تولد چه‌گوارا رو 1 ماه بعد،یعنی 14 ژوئن ثبت کرده بودن تا آبروی اونها نره.پس درواقع چه‌گوارا در 14 می بدنیا اومده بود.و یا نویسنده در کتاب نوشته بود که چه‌گوارا در سفری که بعد‌ها خاطرات آن سفر را با نام خاطرات موتور سیکلت منتشر کرد،8 ماه طول کشید درحالی که طبق خاطرات وی و منابع دیگر، این سفر 6 ماه طول کشید.نویسنده اشتباهات دیگری هم داشت که در اینجا توضیح دادن آن سخت است.از معایب دیگر کتاب میشه به این اشاره کرد که نویسنده بعضی قسمت‌ها اطلاعات ناقصی می‌ده و بعضی قسمت‌ها بسیار گنگ و نامنظم صحبت می‌کنه.مثلا خواننده‌ای که در ایران این کتاب را می‌خونه اطلاعاتی درباره پرون و پرونیسم و یا شرکت یونایتد فروت نداره اما نویسنده به گونه‌ای کتاب رو نوشته که فرض کرده همه خوانندگان کتاب این اطلاعات رو دارن و برای همین شما در قسمت‌هایی از کتاب گیج می‌شید.و یا نویسنده در کتاب درمورد بارداری هیلدا،اولین همسر چه‌گوارا می‌نویسه اما ناگهان دوباره به بحث در رابطه با براندازی رژیم آربنز در گواتمالا می‌پردازه که باعث گیج شدن خواننده می‌شود.عیب دیگری که کتاب داره این هست که وقتی منابع دیگه‌ای رو مطالعه می‌کنید و بعد به این کتاب رجوع می‌کنید متوجه می‌شید که کتاب بعضی مطالب رو نگفته که اگر اون مطالب رو نویسنده در کتاب می‌نوشت،اون احساس سردرگمی که هنگام خواندن کتاب به سراغ شما میاد رو دیگه احساس نمی‌کردید.
.
پ.ن:شما تمام این معایبی رو که من در اینجا نوشتم رو فقط درصورتی متوجه می‌شید که در کنار این کتاب به منابع دیگه هم رجوع کنید.
پ.ن.دوم:آقای بیژن اشتری کتاب‌های تاریخی خوبی رو ترجمه کردند ولی در کارنامه هر مترجمی،کتاب بد هم وجود دارد.
پ.ن.سوم:متن کتاب هم به دلایلی متن جذابی نداشت.