ادبیاتِ کشورهای حاشیه‌ای تا زمانی که در تلاش برای رسیدن به ملاک‌های تعیین‌شده مرکز است، یعنی تا زمانی که از مرکز تقلید می‌کند، خواه‌ناخواه همیشه چند گام از مدرنیته‌ی مرکز عقب است.

نظریه زاده‌ی تلاطم است، محل نزاع را تعیین می‌کند، قابلیت طرح پرسش را می‌سنجد، زاویه‌ی دید را تغییر می‌دهد، و خلاصه فضایی برای مباحثه می‌گشاید و این به نوعی تحقق ایدئال دمکراسی است.

نسبی بودنِ نظریه ناشی از نسبی بودنِ حقیقت است. اما نسبی بودنِ حقیقت به معنای انکار آن نیست، حتی به این معنیِ مضحک هم نیست که هر چیزی حقیقت است. نسبی بودنِ حقیقت به این معنی است که حقایق متکثرند و ما هر بار با توجه به پرسشمان به سوی یکی از آن‌ها می‌رویم. پس ملاکِ اعتبار نظریه را باید از طرفی در نسبت آن با کلیتِ مورد مطالعه و از طرف دیگر در انطباقش با سؤالِ طرح‌شده بررسی کرد.

شاید کار اصلی نظریه همین باشد که جهان را به تکه‌هایی تقسیم کند و این تکه‌ها را به‌شکلی جدید کنارِ هم قرار دهد تا سطحِ دیگری از «حقیقت» آشکار شود.