در ادبیات ما جای رمان‌ها و داستان‌های بومی و در نتیجه رئالیسم جادویی خالی است. البته بعضی از نویسنده‌ها مثل #پیمان_اسماعیلی در این زمینه خوب کار کرده‌اند ولی حجم بسیار کمی در برابر بقیه‌ی آثار دارد. این رمان هم از نوع بومی است و رگه‌های بسیار کم‌رنگی از رئالیسم جادویی هم در آن به چشم می‌خورد. #منصور_علیمرادی در رمان تاریک‌ماه، زندگی مردی بلوچ را که آواره‌ی کوه و بیابان شده است روایت کرده و در خلال این روایت از طبیعت، آثار باستانی و آداب و سنت‌های مردمان این دیار هم بدون اینکه در ذوق خواننده بزند تصویرهای خوبی داده است. داستان خالی از ماجرا نیست و شخصیت اصلی اتفاقات و هیجانات بالایی را از سر گذرانده و در نهایت به سرنوشت شومی هم دچار می‌شود. نثر رمان خوب و گاه توصیفات بسیار زیبا و در نتیجه صحنه‌سازی‌های قدرتمندی به دست داده است. خواندنش را پیشنهاد می‌کنم. البته رمانی نیست که خیلی راحت خوانده شود ولی ارزش خواندن را دارد.
        

          یک چیزی را همین اول بگویم؛ کتاب، کتابِ #حال‌خوب‌کن ای نیست. اما به خواندنش می‌ارزد.
راوی رمان، یک یاغیِ آوارهٔ سرگردانِ پناهندهٔ عاشق‌پیشهٔ شکست‌خورده است و این شکست‌خوردگی تا انتها پیش می‌رود...
تاریک‌ماه را باید خواند. چرا که مواجهه با گرگ نهفته درون طبیعت هرکدام از ما، مواجههٔ عجیب و پررمز و رازی است.
جغرافیا و بوم رمان، بیابان‌های کرمان و بلوچستان است و این موضوع بر شیرینی و شاعرانگی رمان افزوده و از طرفی زبان کرمانی و زندگیِ بیابانی و آسمان‌های پرستارهٔ کویر و درختچه‌های گز، مجموعه‌ای از ابهام و جذابیت و فضاهای موهوم است.

#بیابان
#یاغی
#کویر
#عاشقی
        

          قصه تاریک ماه صدای آواز بلوچ است که هم نفیر با باد، سرگردان «چون گردی ز میان بر می‌خیزد» و از سویی به سوی دیگر سرگردان، آواره و حیران است. . نویسنده در بیان روایت مردی می‌کوشد که هم در بند زمان است و هم در بند مکان اما روایتی لامکان و لا زمان دارد. مثل نمادی از یک قوم که به مختصات معینی، محدود نمی‌شود. بلکه همواره در جریان است و خود در درون خود، تازگی و جریان ایجاد می‌کند.  قصه تاریک ماه داستان یک فرهنگ و یک اقلیم است و میرجان نماد یک جامعه است در داستانی که قهرمان ندارد و به دنبال قهرمان پروری نرفته است.  
منصور علی‌مرادی در داستانی که روایت محور، ساخته و پرداخته کرده است از رنج انسان قصه می‌سازد.
نویسنده در بیان داستان خود از زبان تصویر خوب استفاده می‌کند و مخاطب می‌تواند از فرم برخاسته از داستان برای خود تصویر ذهنی بسازد اما نویسنده در زبان و نثر خود  برای این‌که آشنایی‌زدایی کرده و تعبیر خاص و جدیدی از یک موقعیت بسازد، کمی شاعرانگی می‌کند و این مطلب در سراسر داستان آن‌قدر زیاد می‌شود که ذهن خواننده را از مسیر اصلی دور کرده و در یک مسیر رفت و برگشت میان پیرنگ اصلی داستان و تشبیه‌ها می‌اندازد. آنطور که من احساس می‌کنم، نویسنده در شیوه روایت خودش مستغرق شده و از این تعابیر لذت می‌برد تا جایی‌که که گاهی مرز میان سانتی‌مانتالیسم و رئالیسم را کم رنگ می‌کند. برای مثال: « هر دوبار که دیدم‌اش دلم به تپش افتاد، مثل سنگی که بیفتد به برکه‌ای یکهو...» یا از این دست تصاویری که در داستان اگرچه دلنشین است اما آنقدر تعدادش زیاد می‌شود که در سادگی و روانی داستان دست‌انداز ایجاد می‌کند. البته قصد ندارم داستان را به وادی سانتی‌مانتالیسم بکشانم که دور از انصاف است زیرا داستان تمام ازحقیقتی به‌نام رنج انسان حرف می‌زد و خرده روایت‌هایی که نویسنده در مسیر داستان می‌سازد، برخاسته از نوع نگاه او هم به معیشت و اقلیم سرزمین بلوچستان است و هم رنجی که انسان می‌برد.
داستان حاکی از تجربه زیستی نویسنده در اقلیم مورد نظر است و نویسنده بر اساس فرهنگ منطقه مورد نظر توانسته است بی‌آنکه که شعاری و گل‌درشت حرف بزند، انتقال پیام داده باشد.
میرجان یاغی که نه اما جوان عاشق پیشه‌ای است که در بستر یک اقلیم حس‌های مختلفی را باز گو می‌کند. او در سرگردانی و آوارگی خود حس عشق و اضطراب را به خوبی باز نمایی می‌کند به سبب همین ملموس بودن این احساس، ذهن مخاطب، به‌ خوبی با داستان جفت و جور می‌شود و تا آخر پای این داستان می‌ماند.
نکته‌ مهمی که از همان آغاز مطالعه به ذهنم آمد استفاده از اسطوره یا کهن‌الگو در داستان بود. این داستان مرا به یاد سفر قهرمان جوزف کمپل و سفر اسطوره ای‌اش انداخت. میرجان و سرگردانی او نوعی جابه‌جایی و گاهی تکرار از سفر قهرمان در ذهن من ایجاد کرد که سبب شد به دنبال نشانه‌های اسطوره‌ای حل شده در داستان بگردم تا این‌که به ادیسه رسیدم. ادیسه قهرمان هومر یونانی که در کنار ایلیاد از افسانه‌های کهن جهان به شمار می‌روند.
نمی‌دانم وقتی علی‌منصور مرادی داستان ماه تاریک را طراحی می‌کرده است چه‌قدر به ادیسه ساخته هومر فکر کرده است اما میرجان را شاید بتوانیم ادیسه بدانیم هم‌معنی آوارگی و سرگردانی . همان قهرمانی که از جنگ تروآ باز می‌گردد و این بازگشت سال‌ها به طول می‌انجاند و در این مسیر که اصل جریان است، ادیسه یا ادیسیوس همچون میرجان ما حس‌های مختلفی از عشق و اضطرار و استیصال و ایثار و ... تصویر می‌کند.
نویسنده در داستان ماه تاریک میرجان را هم به سفر آشکار می‌برد و هم به سفر پنهانی در درون خودش و  تعارض‌های درونی او را آشکار و حل می‌کند به همین سبب این داستان را می‌توان نمونه موفقی از برداشت اسطوره‌ای در ادبیات کشورمان بدانیم. البته به جز ادیسه یونانی نمونه‌های دیگری در ادبیات می‌توان پیدا کرد که میرجان شبیه آن باشد خاصه این که قهرمان داستان تاریک ماه با پایانی تراژیک در ذهن ما تمام می‌شود.
اگر دوباره به فرم داستان برگردیم. نویسنده داستانی پر تعلیق نوشته است که نقطه قوت داستان به شمار می‌آید. زیرا مخاطب از پس تعلیق‌ها به تعادل ذهنی می‌رسد و باز ذهن او در پی تعلیق بعدی بهم می‌ریزد و همین داستان را در یک ریتم متعادل با تمپو‌های متناوب نگه می‌داشته و جذاب می‌کند. و گذشته از این زبان و لحن نویسنده در بیان داستان یکی از ویژگی‌های اصلی داستان محسوب می‌شود.
اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در داستان تاریک ماه لحن خاص نویسنده ثابت است و همه شخصیت‌ها در لحنی که نویسنده انتخاب کرده غرق شده‌اند.
در پایان می‌خواهم داستان تاریک ماه را داستانی مدرن استوار بر مفهوم اسطوره بدانم که هم بر قهرمان تکیه ندارد و هم نوع بیانش در خط روایی و فرم از مولفه‌های داستان‌های مدرن است.
        

          پیش از اینکه به فصل آخرش برسم و قلبم از پایانِ معرکه‌اش به تالاپ‌تلوپ بیفتد، فکری بودم که بنویسم از قصه‌اش، تعریف کنم از تعریف کردن قصه‌ای. اینکه نویسنده بلد است قصه بسازد یک حرف است، اینکه چطور تعریفش کند هم هنری است واقعاً. هنری که این نویسنده‌ی اقلیمی توانسته از پسش بربیاید.
اینکه بخواهم از رمان تعریف و تمجید کنم، فایده ندارد. هر کسی باید این قصه را بخواند و نوش‌جان کند زندگی در بیابان و کوه را. آخرین‌بار که چنان با کوه‌وبیابان و گله و رمه توانستم ارتباط بگیرم، در مردگان باغ سبز بایرامی بود. و این رمان علیمرادی من را شوکه کرد.
اینکه دوست دارم چهار از پنج ستاره بدهم به رمان که تا حالا کم داده‌ام، نثر داستان است. نثری اقلیمی، خاصِ مردم کرمان و بلوچستان. بعضی‌جاها حدس می‌زدم یک ترکیب جدید ساخته؛ یک فعل جدید. حال این از زبان مردمِ آن منطقه است یا ساخت‌وسازِ نثریِ خود نویسنده، نمی‌دانم. اما آنچه ارتباطم با نثر را دوچندان می‌کرد، کلمات محلی مشترک بین مایِ جنوب استان‌فارس‌نشینِ اَچمی‌زبان با کرمان‌وبلوچیِ اثر بود. مثلا کلمه‌ی «شَهمات» را شاید خیلی از جوان‌ها اصلا به کار که نبرند هیچ، اصلا نمی‌دانند یعنی چی! یا کلمه‌ی اشکفت و به زبان ما اِشکَت یا همان غار کوچک. کلمه‌های مشترک جای خود، برخی باورهای عامیانه‌ی مشترک هم پیدا کردم: دادامِلاکه و تف‌ انداختن برای رفع چشم زخم دو تا از آن‌ها بود. البته باورهای عامیانه و محلی خیلی بیشتر از این حرف‌ها استفاده شده بود در داستان. شاید این باورهای مشترک بیشتر از آن چیزی باشد که من پیدا کردم؛ شاید منِ بیست‌وهفت‌هشت ساله خبری از این باورها در منطقه خودم ندارم.
خلاصه که دمِ نویسنده گرم. حتماً بیشتر سراغ علیمرادی خواهم رفت.
        

          لـذتِ بـی‌حـدِ یـک کتـابِ ایرانـیِ رگ‌وریشـه‌دار...

چیزی که بیشتر از همه منو مجذوب این نویسنده و آثارش کرده، اینه که جناب علیمرادی، زاده‌ی یک روستا در جنوب کرمان هست؛ و جوری در کتاب‌ها و نثرش پیوند داره با زادگاهش که نشون میده چه عمیق و زیبا با ریشه های کرمانی_ و عمیق‌تر ایرانی_ خودش یکی شده... و این حسِ اصالت و تعلق، شناخت فرهنگ و زبان، مثل عسل_ غلیظ و سنگین_ وجودت رو پُـر می‌کنه:)
        

          تاریک ماه، نوشته منصور علیمرادی. روایت آوارگی و دل‌دادگی ا‌ست. در این داستان با میرجان همراه می‌شویم و با او از بیابان‌ها و ده‌ها و کوهستان‌ها گذر می‌کنیم و برای بقا، تلاش.  مردی عاشق پیشه که در مقابله با سرنوشتش مغلوب شده و نمی‌تواند سربلند از بازی آن بیرون بیاید. این داستان، روایت جور رفته بر انسان است. انسانی که رویدادهای ناگهانی زندگی، او را بی آن که بتواند بر آن‌ها چیرگی یابد به سمت نابودی سوق می‌دهد.  "میرجان" نه قهرمان است، و نه قرار است که باشد. نه اهل رشادت و شجاعت است و نه به دنبال اسطوره شدن و ستایش. 
عشق و وهم، ترس و تنهایی، آوارگی و اضطراب، تخیل و تردید، شخصیت اصلی این رمان را در نهایت به پرتگاهی هولناک سوق می‌دهند که خود او هیچ دخالتی در ایجاد موقعیت‌هایی که برایش پیش آمده است، نداشته است. او مردی عادی است که برای زندگی اش می‌دود. برای زندگی اش می‌گریزد، به کوه و کمر می‌زند، تیر می‌خورد و تیر می‌اندازد. میرجان مردی معمولی است، که برای زندگی اش می‌میرد. میرجان نماینده انسان است و داستانش، داستان رنج انسان...
 .
✍️ادامه نوشته من رو در مجله الکترونیکی evev.ir دنبال کنید.❤️