ناصر خسرو قبادیانی حوالی هزار سال پیش در دربار مرو به شغل دیوانی دربار مشغول بود و از نظر مالی فرد متمولی به حساب می آمد و فرد شاعر و هنرمندی نیز بود. تا 42 سالگی شرابخواری میکرد و چندان در قید و بند اعتقادات مذهبی نبود تا اینکه در خواب حکیمی را دید که او را از شراب خواری حذر میدارد و برای سعادت با دست سمت قبله را به او نشان می دهند. ناصر خسرو بعد از بیدار شدن، متحول شده و شراب خواری را ترک میکند و قصد سفر حج می کند اما با طی مسیری متفاوت!
او همراه برادرش و یک غلام به راه می افتند و از سرخس وارد ایران امروزی می شود. سپس با گذر از شهرهای طوس، نیشابور، دامغان، ری، قزوین، تبریز، مرند، خوی و ... خطه شمالی ایران را طی میکند و از شهرهای مختلفی از ترکیه امروزی نیز گذر میکند تا به حلب، حماء، حمص در سوریه کنونی و طرابلس، بیروت و صور در لبنان و حیفا و بیت المقدس میرسد. تا اینجا یک سال از شروع سفرش گذشته! مدتی در قدس اقامت میکند و در همین زمان با کاروانی به اولین سفر حج خودش میرود و به قدس برمیگردد و در ادامه مسیرش به سمت مصر و قاهره حرکت میکند. 3 سال نیز در مصر میماند و در این مدت هم سفری به غرب آفریقا دارد و هم در قاهره در نزد علمای اسماعیلی میرود و تعالیمشان را فرا میگیرد. ناصرخسرو پس از تحول یه مذهب اسماعیلی  گرایش شدیدی پیدا میکند. در این 3 سال دو بار از مسیر دریای سرخ به حج میرود و باز به مصر برمیگردد و بعد به سمت جنوب مصر میرود و از مسیر دیگری به سمت جده و مکه برای انجام حج چهارمش حرکت میکند. پس از حج چهارم قصد برگشت به وطن خود را میکند. از مکه به سمت شمال عربستان حرکت میکند و با سختی بسیار زیاد از بیابان های حجاز میگذرد و بعد به بصره میرود و با گذشتن از آبادان، لردگان، اصفهان، نائین، طبس و سرخس به سمت بلخ میرود و به  سفر 7 ساله خودش پایان میدهد!
ناصر خسرو در طی این 7 سال مدام یادداشت مینوشته و پس از پایان سال آن ها را مرتب و خلاصه میکند و میشود این سفرنامه ای که به دست ما رسیده. او در مورد هر شهری که از آن گذر کرده توضیحات مختصری از ابعاد و جمعیت و وضع اجتماعی و زیستی و مذهبی مردم به طور خلاصه داده. در این بین برخی از اتفاقات خاص و دیدارها و سختی هایی که برایش پیش آمده را نیز بیان کرده.
تصحیحی که خواندم، از محمدرضا توکلی صابری و از نشر علمی فرهنگی فوق العاده بود. علاوه بر اینکه ایشان از قدیمی ترین نسخه موجود از سفرنامه ناصرخسرو که حدودا برای 500 سال قبل است استفاده کرده، مقدمه، زندگینامه و توضیحات جامع نام ها و مکان ها که در ابتدا و انتهای کتاب آمده نیز بسیار به غنای اثر کمک کرده است. علاوه بر همه اینها، ایشان در مسیری که ناصرخسرو طی کرده، سفر کرده اند و از مکان هایی که ناصرخسرو در سفرنامه خود از آن ها سخن گفته بازدید نموده و عکس گرفته و در بخش مورد نظر این تصاویر به کار اضافه شده اند که به شدت به بهتر شدن این تصحیح کمک کرده است.
        

          در مسیرهای نیم ساعته‌ای که از هتل به مسجدالحرام می‌رفتیم، خواندمش‌. درباره این کتاب مقالات و ریووها فراوان است و من هم قصد و اهتمام نوشتن یک ریوو درباره آن را ندارم. فقط می‌خواهم بگویم بخوانیدش، این کتاب ۱۳۶ صفحه‌ای یک شاهکار مختصر است که دستت را می‌گیرد با خود از ماوراءالنهر تا حجاز می‌برد. برایت بیت‌المقدس را به تصویر می‌کشد و مصر را با جزئیات توصیف می‌کند.
نترسید از ادبیات کهن که نکند سخت باشد خواندنش، نه! شیرین است و روان. یقین بدارید لذت خواهید برد.