اگر به جریان سیال ذهن و پرش های زمانی علاقه دارید کتاب خوبی هست
من خوشم نیومد
        

          شازده احتجاب، نوشته‌ی هوشنگ گلشیری، نمونه‌ی قابل‌ذکری است که زوال یک دوران تاریخی را در ساختاری سیال و لایه‌لایه‌های ذهن شخصیت اصلی به نمایش می‌گذارد. شازده‌ی مریض‌‍احوال و نیمه‌مجنون که از آخرین بازماندگان حکومت قاجار است در انتظار مرگ در اتاقی سرد و خاک‌گرفته به آن‌چه خاندانش پشت سر گذاشته می‌اندیشد. گلشیری در این داستان بلند، با مرور تاریخی تکه تکه و تکرارشونده در ذهنیت شخصیت خیالی، فروپاشیِ نظام شاهی را در سنت جامعه‌ی ایران روایت می‌کند.


به قلم رافعه رستمی، ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی سیزدهم، سال 1395.
        

          شازده احتجاب اگرچه یک اثر سیال‌ذهن است اما گاهی اوقات همزمان با پرش‌های ذهنی آدم را گم می‌کند ؛ و این یک ضعف است!
در مورد زبان آن حرف خاصی ندارم. اما محتوای قصّه پر است از پدیده‌های غیراخلاقی!
من نمی‌گویم از چنین پدیده‌هایی در نگارش یک رمان استفاده نشود. اما زیادش هم خوب نیست ؛ روی روحیات آدم تاثیر منفی می‌گذارد.
همین هم باعث شده که شازده احتجاب را رمانی مناسب برای تمام سنین ، ندانم.
        

          یکی از کلاسیک‌های ایرانی که خواندن آن بر اهل فن است، یکی از نمونه‌های موفق داستان ذهنی ایرانی. گلشیری در این اثر چیره‌دستی خود را در روایت به رخ می‌کشد. 



ماه‌نامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی هشتم، سال ۱۳۹۵.
        

          به نام او

شازده احتجاب شاید در زمان خودش اثر بسیار خوبی بوده باشد ولی در این زمانه تنها یک اثر  قابل توجه است.
به بیان دیگر فارغ  از فضل تقدمی که دارد اثر چندان خوبی نیست و کاستیهای زیادی دارد
به یکبار خواندنش می ارزد
        

          #شازده_احتجاب معروفترین داستان #هوشنگ_گلشیری است.داستانی است که به نظر می آید هر نویسنده و منتقدی که کارش را به طور جدی آغاز کرده حتماً آن را خوانده است.
شازده احتحاب داستان یک شاهزاده قاجاریِ در حال مرگ است که در زمان می چرخد و به تماشای آنچه اجدادش کرده اند می نشیند.کل داستان توی ذهن شازده می گذرد و نیمه نخست برگرفته از فکرهایش است.
طرح داستان در بسیاری از موارد دایره وار است.داستان در فاصله غروب آفتاب تا طلوع خورشید اتفاق می افتد.ماجرا با ورود مراد و اعلام خبر مرگ آشناها شروع میشود و با خبر مرگ شازده و خروج او خاتمه می یابد،به نظر میرسد که داستان ابتدا و انتها ندارد.
.
.
.
.
بیست و پنجم الی بیست و نهم دیماه ۹۸📚🌨
        

          مناسب سنم نبود🌚
منظورم توصیفاتش از قاجار است. هرچند مستقیما اشاره‌ای نمی‌شود.
شاید کمی سخت‌خوان باشد و باید به قرینه‌هایی مثل شباهت اسم فخری و فخرالنساء دقت کنید. شاید حتی بد نباشد قبل از خواندن بدانید که این دو، یک نفرند. و این سبک روایت در کل کتاب حضور دارد...
        

          نوشتن در مورد شازده احتجاب خیلی سخته چون اینقدر در موردش نوشته شده که خوب و بدش برای هر کسی که وقت بذاره برای خوندن اون همه نظر مشخص میشه. اما نمیشه منکر شد که از نظر ادبی خیلی درخشانه. این شیوه از نوشتن خواه ناخواه باعث میشه اثر اندکی سخت خوان بشه ولی توصیه میکنم اوایلش کمی تحمل کنید. شاید گوش دادن به نسخه ی صوتی راحتتر باشه، شاید. خیلی توضیح نمیدم فقط مختصری داستان رو بگم برای مراجعت بعدی خودم. شازده احتجاب یا خسرو خان نواده ی خان و شازده ی بزرگ توی اتاقی نشسته و یکی یکی اجداد و نزدیکانش رو از توی عکس ها میکشه بیرون و خاطره هایی جسته و گریخته از زندگی اونها روایت میکنه. راوی گاه گاه در داستان عوض میشه و ممکنه یه خاطره رو از زبان دو نفر بخونید. شازده مثل اجدادش نشده اما به قول خودش خون...ه
 توی داستان سعی شده از بی رحمی و ظلم شازده ها، ظلمی که به زنها و کودکان میشده و شرایط جامعه حرف بزنه. توصیه میکنم بعد از خوندن کتاب چندتایی نقدش رو هم بخونید که خالی از لطف نیست.ه
        

          این کتاب صوتی شنیدم، متنش خوندم، فیلمش دیدم در جلسه نقد و بررسی شرکت کردم و بعد این مراحل واقعا این کتاب ارزش خواندن و تحلیل درست را دارد. 
و نکات فنی خوبی برای داستان نویسان دارد. 
        

          فکر کنم گلشیری رو خیلی بتونم دوست داشته باشم.
        

          #شازده_احتجاب 


از خیلی وقت پیشتر ها اسم کتاب شازده احتجاب را میشنیدم.جا به جا در سایت های مختلف هم دیده بودمش.اما هیچگاه فرصت نکرده بودم بخوانمش.دو روز پیش که شنیدن سمفونی مردگان برای بار دوم تمام شد رفتم سراغ کست باکس.پادکست هایی که دنبال کرده بودم را بالا و پایین میکردم که چشمم روی نام چندین کتاب بیشتر مکث میکرد.از بین آن همه اسم وسوسه کننده شازده احتجاب را انتخاب کردم.کتاب صوتی شازده احتجاب با خوانش ناصر زراعتی.

از همان ابتدای کتاب موج جریان سیال ذهن شازده  مرا هم میبرد در هزارتوی تاریخ.به سیاه روزگار قاجار با آنهمه عیاشی و ظلم به رعیت میکشاندم.مخصوصا که این روزها مشغول خواندن چند کتاب تاریخی هم هستم و تازه تاریخ سلسله قاجار را تمام کرده ام،بیشتر فلان الدوله ها و بیصار السلطنه ها پیش چشمم رژه میروند.

کتاب نقل چند ساعت پایانی عمر شازده احتجاب یا همان خسرو آخرین فرد از یک خاندان اشرافی قجری است.شبی در راه آمدن خانه مراد را که یکی از نوکران پدربزرگش بوده میبیند.مرادی که در همه صحنه های مرگ بوده و همیشه خبر مرگ می آورده است.دیدن مراد به شازده این حس را میدهد که او نیز امشب خواهد مرد.به خانه ی خالی و سوت و کور که نماد نابودی و ویرانی و انقراض است میرسد.با دیدن قاب عکس های اقوام درگذشته اش خاطرات از جلو چشمانش رژه میروند.

شازده با سفر در زمان و حرف زدن با خودش شخصیت خسته و درمانده، مرگ‌اندیش و مأیوس‌ و بی هویت خودش را به خواننده میشناساند.ظلم های خاندان قجری را به مردم،زنان و حتی فرزندان خودشان نشان میدهد.بیشترین کسی که در این خاطرات نقش دارد فخرالنسا همسر شازده که دختر عمه اش هم میباشد است. فخرالنسا نماد زن با فرهنگ و اهل مطالعه آن عصر است.ظلم شازده به فخرالنسا و فخری کلفت خانه به خوبی در این مرور خاطرات به تصویر کشیده شده است.

این رمان اسباب معروفیت هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۴۸ بود.گلشیری به طرزی بدیعانه و ساختارشکنانه با قلمی پر ایهام و پیچیده به سبک جریان سیال ذهن داستان فروپاشی و اضمحلال یک خاندان را به کمک رویاها و خاطرات شازده روایت میکند.بعد از خواندن کتاب رفتم و فیلمش را هم پیدا کردم و دیدم.فیلمی سیاه سفید با بازی جمشید مشایخی،فخری خوروش و کارگردانی بهمن فرمان آرا در سال ۵۳.

این بخش از گفته های فخرالنسا به خوبی روزمره خان های قجری و اوج دغدغه های آنان را نشان میدهد.فخر النسا به خسرو می‌گوید: «چرا نیاکان ما همه‌اش به فکر مزاج مبارک و بواسیر مبارک هستند و یا اگر از این خبرها نباشد اگر یکی را پیدا نکنند که سرش را مثلاً لب همان باغچۀ خانۀ شما گوش تا گوش ببرند، چرا سوار می‌شوند و با انهمه میرشکارباشی، منشی باشی، تفنگدارباشی، ملاباشی، حکیم باشی می‌زنند به کوه و صحرا و می افتند به جان مرال و پازن و دراج و خرگوش و چه و چه، تازه وقتی خسته و کوفته برمی گردند چرا یکی دیگر را صیغه می‌کنند؟ و صبح یکی را خلعت می‌دهند، یکی را سر می‌برند و اموالش را مصادره می‌کنند؟»

#شازده_احتجاب
#هوشنگ_گلشیری
#کتاب_صوتی


🌸سایه🌸

@sayeh_sayeh
        

          شازده احتجاب ... روایت ساعت‌های احتضار شازده‌ای مستاصل و درمانده. روایتِ خردِ خُردکننده زنی نحیف، با انگشتانی سفید و باریک و کشیده، با کتابی در برابرش ...

این کتاب را با وجود سخت‌خوان بودنش، به‌خاطر روایت‌های تودرتو و تعویض مداوم راوی‌ها و گیجی رخوت‌انگیزِ وقت خواندنش دوست داشتم.

سال‌ها پیش تلاشم برای خواندنش بی‌نتیجه مانده بود اما حالا اشتیاق دوباره و دوباره خواندنش را دارم.
        

          کتاب به نظرم خیلی نقصی داشت به شدت زیر تیغ سانسور رفته بود با این حال اروتیک خالص هم از زمان قاجاری بود اینقدر جالب توصیف شده بود صحنات جنسی که شما میخوندی با ذهنت بازی میکرد 
همچنین دو تا اسم فخری توی داستان مخاطب رو گیج کرد 
در کل بد نبود داستان گیرایی خودش رو داشت
        

          یک رمان فارسی قوی! داستان یک خاندان قجری که پس از روی کارآمدن خاندان پهلوی دچار رخوت شدند و شازده احتجاب از بازمانده‌های اون‌ها به ظلم‌ها و ستم‌ها و کارهای اون‌ها فکر می‌کنه. شاید سلیقه‌ی شخصی منِ خواننده به رمان‌هایی از این دست که ساختاری پیچیده و ذهنی دارند توی این تعریف کوبنده آغازینم بی‌تأثیر نباشه اما این رمان به شدت من رو جذب کرد و با هر خاطره‌ای که تعریف می‌کرد من رو با خودش می‌کشوند و با این‌که شاید به اقتضای سبک رمان تو چند صفحه‌ی آغازین رمان گیج می‌شدم اما بعدش انقدر آمادگی برای داستان زندگی شازده احتجاب داشتم که باهاش همراه می‌شدم... به هر جایی که ذهنش می‌رفت. شاید یکی از حسرت‌هایی که برای این رمان‌ها دارم اینه که زود تموم می‌شن. یعنی شما موقعی که به شازده و فخری و فخرالنساء عادت کردی باید ترکشون کنی... در هر صورت از خوندن این رمان لذت بردم.
        

          بدون هیچ اطلاعی در مورد شازده احتجاب شروعش کردم. یعنی حتی خلاصه‌ یا ریویو‌ی کوتاهی هم ازش نخواندم. می‌خواستم خودم بدون درنظرگرفتن کلیشه‌ها و نظرات کلی این کتاب را بخوانم. اول صوتی اش را پیدا کردم تا حدود صفحه ۴۰ گوش کردم اما هیچ ازش نفهمیدم. امروز دوباره از اول، صوت و متنی‌اش را باهم شروع کردم!
چقدر فرم‌بازی درآورده گلشیری در این کتاب! از هر فرمی که بلد بوده کمی درش پاشیده و انگار‌ یک رسپی‌ خاص سرآشپزی‌طوری دارد. 
از دوسال پیش که مجموعه داستان کامل گلشیری را خواندم دیگر رغبت نکرده بودم سمش بروم. ولی امروز به‌خاطر گروه جمع‌خوانی، خواستم که رفیق‌باز بودن گلشیری را ببخشم و یک کتاب دیگر ازش بخوانم. چرا رفیق‌باز؟ چون فقط خودش و رفقای هم‌گعده‌ایی زمان خودش زبانش را می‌فهمند.(چقدر اَش🙄) بگذریم...
توی این کتاب سیالات ذهنی شازده‌ مانده‌ایی از قاجار را می‌خوانیم که می‌خواهد سنت‌شکنی کند و مثل اجدادش نباشد و تنهاست.


        

          حیف وقتم🫠
        

          فضاسازی منحصربفرد از موقعیت‌های مکانی و جغرافیایی در اثر که به وضوح می‌تواند مخاطب را با خود همراه سازد برگ برنده «شازده احتجاب» است. البته که این موضوع سبب می‌شود محتوا و فرم به شکل موازی پیش بروند. 
در واقع ایجاد تحول و تعادل بین واقعیت و خیال که ته‌مایه توهم شخصیت «شازده احتجاب» است و واکنش «فخرالنسا» و «فخری» و باقی اعضای آن خانه به شمار می‌آید.
        

          به غیر از سبک نوشتاری کتاب که تنها جاذبه برای کامل خواندن این کتاب بود هیچ چیز جذاب دیگه این کتاب نداشت .
        

          در کتاب "شازده احتجاب" شخصیت با فلش‌بک زدن به گذشته، ماجرا را نقل می‌کند. تکنیک فوق‌العاده‌ای که گلشیری به کار برده و با جان‌دار کردن قابِ عکس‌ها، پرده از ذهنِ مشوش شخصیت و گذشتهٔ او برداشته است.
این کتاب زبان خیلی خوب و البته مبهم، تلویحی و در بخش‌هایی استعاری دارد که از ویژگی‌های ادبیات مدرن به حساب می‌آید. 
خواننده با خواندن بخشی از کتاب به داستان پی نمی‌برد بلکه با خواندنِ کلیت رمان است که ذره‌ذره اطلاعات پراکنده را دریافت کرده، به هم ربط داده و رمزگشایی می‌کند. درواقع خوانندهٔ شازده احتجاب، خوانندهٔ فعالی است که مدام با کشف ارتباط بین اجزاء به‌هم‌ریختهٔ رمان، جاهای خالی را پر می‌کند و پازلِ درکش را کامل می‌سازد!
کتاب حاضر، رگه‌هایی از وضعیت سیاسی و اجتماعی شازدهٔ قاجاری را دربردارد. شخصیت شازده با استفاده از تک‌گویی درونی غیرمستقیم و جریان سیال ذهن خاطرات و افکارش را نقل می‌کند. پرش و گسست در تداعی خاطرات و نداشتن ترتیب منطقی از ویژگی‌های این روایت می‌باشد. 
محتوای کتاب به علت اشاره به امیال غریزی و استفادهٔ صریح از برخی واژگان، برای گروهی از خوانندگان مناسب نمی‌باشد. 

❌ ادامهٔ نظرات حاوی اطلاعاتی است که داستان را لو می‌دهد:
شیوه روایت "شازده احتجاب" برگرفته از ذهنی آشفته است؛ چون شخصیت ساعات پایانی عمرش را سپری می‌کند.
در بخش‌هایی از کتاب راوی عوض می‌شود. به نظر می‌آید روایت گاهی از زبان شازده و گاهی از زبان فخری و فخرالنساء نقل می‌شود. 
اشتباه گرفتن فخری و فخرالنساء از دید شازده به جذابیت داستان افزوده است. این شگرد، ذهن پریشان‌حالِ شازده احتجاب را خیلی خوب نشان می‌دهد. انتخاب اسم مشابه برای فخری و فخرالنساء بر شباهت دو شخصیت می‌افزاید. البته همراهی همیشگی این شخصیت به عنوان کنیز، دلیل دیگری است برای اینکه یادآور فخرالنساء باشد.
در داستان، شازده از فخری می‌خواهد خود را شبیه فخرالنساء کند یا او را آزار می‌دهد‌؛ همهٔ این‌ها برآمده از ذهن آشفتهٔ شازده و بیماری روانی‌ای است که او دارد. علل این بیماری روانی را شاید باید در کودکیِ شازده جست‌وجو کرد؛ یعنی خاطرات مُنیره و شازده.