این کتاب را با توجه به نظرهای دوستان کتابراه انتخاب کردم، در کتابراه گوش کردم و اولین کتابم از این نویسنده بود. از قبل راجع به  فضای سرد (چه جغرافیایی و چه اجتماعی و فرهنگی) آن جامعه اطلاع داشتم و غافلگیر نشدم. روال داستان و پایان بندی اش خیلی راضی کننده بود. این قدر خوب بود که کتاب بعدی نویسنده (خون بر برف) را هم گوش کردم که هرچند خط داستانی جالبی داشت، ولی دوستش ندارم.
          

            در ایران صدا شنیدم و یک نکته قطعی این است که راوی عالی است، اما چرا با وجودی که فهمیده ام نویسنده همجنس باز است، به سراغ این کتاب رفتم؟ پاسخش ساده است، در آن مقطع زمانی (بهمن ۱۴۰۲) احتیاج به یک کتاب سبک تقریباً طنز داشتم و شوربختانه این نویسنده جزو معدود نویسنده هایی است که در این زمینه می شناسم. البته به اندازه کتاب های قبلی اش خوب نبود. 

دقیقاً مثل نکته ای که دوست عزیز دیگری گفته اند، برای من هم جالب است که چه طور با نوشتن روزمرگی های شخصی و خصوصی (که این اواخر دیگر خیلی هم بامزه و جالب نیستند) می شود، تا این حد درآمد داشت!!
یعنی نویسنده با این سبک این قدر کم است؟ 
لطف بزرگی به من می کنید که اگر می شناسید،  معرفی کنید.
          

            با کسب اجازه از محضر جناب اشتری ، دامت قلمه!

انتخاب سوژه داستان و بهانه‌اش برای بیان یه دوره مهم و یه اتفاق برجسته تاریخی عالی بود. آدم هر چی تاریخ بخونه و توالی رخدادها رو به خاطر بسپاره باز به اندازه یه داستان و روایتش در قالب شخصیت‌ها و اتفاقات ساخته پرداخته یه نویسنده کارکرد نداره. ما به بهانه همراهی هاشم تو یه ماموریت با اوضاع غبارگرفته بعد توپ بستن مجلس آشنا میشیم. کاملا مشخصه نویسنده حسابی کتاب‌های مربوط به اون دوره رو زیر و رو کرده. حتی اونجا که کانگوروی تو باغ‌وحش پاریس رو توصیف می‌کرد یاد خاطرات ناصرالدین‌شاه از سفرش به پاریس و توصیف شاه شهید (!) از این موجود افتادم. الحق هم که چه توصیف قشنگی کرده بود اعلی‌حضرت.

فراز و فرود داستان، واگویه‌های هاشم با خودش، مسیری که از یقین به شک و از شک به یقینی دوباره طی کرده بود به اندازه بیان شده بود، نه زیاده‌گویی و اطناب کلام و نه خلاصه‌وار بی‌منطق. نکات مختلفی هم به طور زیرپوستی و غیرشعاری مطرح شده بود. مثلا طرح مسئله فتنه، علت مخالفت شیخ فضل‌الله با مشروطه، تفرعن اروپایی‌ها، اسلام انگلیسی و غیره.

اما...
بریم سر وقت دو ایراد بزرگ از نظر حقیر.
اول اینکه اگه کسی با تهران و محله‌هاش آشنا باشه می‌دونه مسیرهایی که هاشم با قاطرش می‌رفت و میومد انقدر زیاد بود که باعث می‌شد داستان از حالت منطقی خارج بشه. نقطه مرکز داستان محله سنگلج سابقه که رضاخان طی یه اقدام خصمانه و سر لجبازی با مردم اون محله، زد با خاک یکسانش کرد و بعدها پارک شهر رو جاش ساخت. این محله الان پایین شهر محسوب میشه و نزدیک بازار بزرگ و کاخ گلستان. از اونجا تا میدون بهارستان فعلی و نگارستان اون سال‌ها فاصله زیادی نیست اما کم هم نیست. طبیعتا با یه قاطر نمیشده فرتی از سنگلج به نگارستان رسید.
حالا شما در نظر بگیرید از این محله پایین تا تجریش اون موقع چقدر راه بوده. و عجیب‌تر اینکه برادران مسگر تو محله سنگلج خونه داشتن و تو بازار تجریش مسگری!؟؟؟ تجریش و شمیرانات اون دوره اصلا ییلاق محسوب می‌شده و قریه‌ای خارج "طهران". به نظرم این اشتباه بزرگی از جانب جناب نویسنده بود.

ایراد دیگه اینکه بخش‌های مربوط به علی‌قلی‌خان دقیقا چه کارکردی داشت؟ چرا زاویه دید داستان هاشم سوم شخص بود و زاویه دید سردار اسعد اول شخص؟ مسلما سردار اسعد شخصیت اصلی نبود که بخواد این زوایه دید رو بگیره. اصلا اگر همه بخش‌های علی‌قلی خان از کتاب حذف بشن هیچ ایرادی به کتاب و داستانش و روندش وارد نمیشه. ما هر آنچه از علی‌قلی‌خان سردار اسعد باید می‌دونستیم تو فلش‌بک‌های هاشم فهمیده بودیم. برای همین تا آخر کتاب منتظر بودم ببینم این دو داستان موازی قراره چطوری به هم برسن. البته که پایان خیلی متفاوت بود و ما رویارویی ندیدیم. 

نکته دیگه که نمی‌دونم به نویسنده برمی‌گرده یا نه، اشکالات تایپی زیاد کتاب بود. مسئولین رسیدگی کنن لدفن.

خوندنش رو توصیه می‌کنم؟ بله. به خصوص برای حدود سنین ۱۷-۱۸ سال. برای کوچکترش به خاطر بخش‌های پاریس و تصویر عیاش از سردار اسعد مناسب نیست. و برای بزرگترها - به شرط اینکه تاریخ بدونن - داستان ساده است و همون اولا لو میره که قراره هاشم چه مسیری رو طی کنه.
          

            دیوید سداریس رو همه با طنازی‌هاش می‌شناسن. به همین دلیل یا باید زبون اصلی بخونیم یا خیلی مهمه که ترجمه خوبی ازش پیدا کنیم. با توجه به مقایسه چند ترجمه از این کتاب تو طاقچه، همین نسخه نشر خوب رو بهتون توصیه می‌کنم. مترجم کاملا زبردسته و ابدا حس نمی‌کنین دارین ترجمه می‌خونین.

اما برم سر اصل مطلب. کتاب رو هم دوست داشتم و هم نه. دوست داشتم به خاطر نکات جالب جستارنویسی که ازش یاد گرفتم . همچنین به خاطر طنز خاص و جالب سداریس که اگرچه به قول منتقدین به اندازه کتاب‌های قبلیش قهقهه نداشت اما یه جاهایی واقعا آدم دوست داشت بهش بگه لعنت بهت چطور انقدر خوب این نکته رو از رفتارای آدما درآوردی؟ بخش یکی مونده به آخرش فحش‌های رانندگی تو چند کشور مختلف از همین لعنتیا بود.

نکته جالب دیگه این بود که همه شخصیت‌های کتاب از خانواده خودش بودن. تقریبا چیزی نمونده بود از پدر و مادر و خواهرا و برادر و شوهرش روی داریه نریخته باشه. بله! شوهرش. تو این کتاب متوجه شدم سداریس همجنس‌بازه و صادقانه بگم حالم ازش به هم خورد. نمی‌دونم دیگه بتونم ازش کتابی بخونم یا نه. من تو این مورد ابدا اعتقادی به پذیرش و احترام به عقاید و این‌ چرت و پرتا ندارم. کار غلط و ممنوعه و حرام هیچ ان‌قلتی برنمی‌داره. و این یکی از دلایلی بود که از کتاب خوشم‌ نیومد.

در ادامه همین رو داریه ریختن، در پایان کتاب داشتم به این فکر می‌کردم آیا خانواده سداریس با این موضوع که این طور بی‌پرده و عریان تو کتاب معرفی شدن مشکلی ندارن؟ آیا اینطور صحبت کردن از اتفاقات و روابط شخصی و خانوادگی تو فرهنگ آمریکایی عادیه یا فقط سداریس این‌طوره؟
چند وقت پیش کتاب زندگینامه خودنوشت اروین یالوم رو خوندم. اون موقع ازش شاکی بودم  که خیلی خودمحور روایت کرده و دیگران رو به حساب نیاورده. اما الان در مقایسه با کتاب سداریس به نظرم کار یالوم درست‌تر بود. حریمی برای اطرافیانش قائل شده بود که محترم بود. حتی این حد از خودافشاگری سداریس باعث شد به این فکر کنم نکنه این شخصیت‌ها خیالی هستن. تو جست‌وجوی آنلاین مشخص شد حداقل شوهرش که واقعیت داشت. نقدهای دیگه هم چیزی از ساختگی بودن شخصیت‌ها نگفته بود. نوشته بودن شاید بعضی از اتفاقاتی که روایت کرده ساختگی و برای سهولت روایت و ابراز عقیده‌اش بوده اما در کل، کتاب بر مبنای واقعیت بود.

سوالی هم که حسابی ذهنم مشغول کرده بود این که یه نویسنده و البته برنامه‌ساز تو آمریکا چقدر می‌تونه ثروتمند باشه؟ راستش رشک‌برانگیزه. 
          

            کتاب سرگذشت پزشکی در ایران، از تمدن‌های پیش از هخامنشی شروع می‌شود و تا ایران امروز ادامه پیدا می‌کند. کتاب برای مخاطب عام نوشته شده و تمام اصطلاحات پزشکی شرح داده شده‌اند. کتاب12فصل دارد، هر فصل با یک داستان کوتاه و مرتبط با مباحث شروع می‌شود. اولین داستان، ماجرای جراحی سر یک دختر نوجوان در شهر سوخته سیستان است که قدیمی‌ترین نمونه‌ی جراحی مغز در تاریخ است. در فصل آخر هم ضمن معرفی موزه‌ی تاریخ علوم پزشکی ایران، به اشیای موجود در این موزه، از جمله جمجمه دختر بچه مورد جراحی قرار گرفته در شهر سوخته اشاره می‌کند و با ارجاع به همان داستان آغازین، متن تمام می‌شود. اگر این کتاب را بخوانیم، متوجه می‌شویم که همه ابداعات و اختراعات پزشکی مال غربی‌ها یا از آن طرف مال دونگی و یانگوم کره‌ای نیست. 

در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: 
«حاجی بابا افشار، اولین پزشک تحصیل کرده به شیوه طب غربی در ایران بود. حاجی‌بابا آن قدر بین انگلیسی‌ها مشهور شد که جیمز موریه، یکی از سفرای انگلیس در ایران، داستانی با یک شخصیت به نام حاجی بابا نوشت که جزء پرفروش‌های آن روز انگلیس شد.»

فائزه خابوری، شماره‌ی505 همشهری جوان، 9 خرداد94
          

            در ایران صدا شنیدم، که مثل همیشه صدای راوی ها عالی و حرفه ای است. چارلز دیکنز نویسنده محبوب کودکی ام بود و اکثر کتاب هایش را خوانده ام.  یک حالت خطی و پایان خوش زیادی شیرین دارد کتاب های چارلز دیکنز که هرچه بزرگتر شدم، جذابیت این مدل داستان  برایم کم و کمتر شد. 
  این کتاب جزو معدود کتاب های از این نویسنده بود که نخوانده بودم. موقع خواندن کتاب سبک نویسندگی را در نظر بگیرید و در همان حد انتظار داشته باشیم ، آن موقع کتاب در مجموع جالب خواهد بود.
          

            به نام خدا
اول از خدا تشکر میکنم بابت خلق برندون 🤌
بعد تشکر میکنم از داداش عزیزم، برندون مغز طلایی بابت نوشتن روح امپراطور.
در امپراطوری رُز ، جای که به هنر و زیبایی اهمیت ویژه ای داده میشه جعل عملی شنیع و شیطانی به حساب میاد اما چی میشه اگه بلندپایه ترین مقامات امپراطوری دست به دامن یه جاعل بشن؟
اونم نه هر جاعلی، ون شایلو ، دختری که روح خودش رو  جعل کرده!
شای جعل رو یک تقلب نمیدونه، بلکه اون رو هنری اصیل میدونه که ترکیبی از ظرافت و دقته و هر کسی از پس اون بر نمیاد و برای جعل کردن یک شئ باید خوب اون رو شناخت، اما خب طبیعیه که در مقابل مقاماتی که از دستش عصبانی و کفری‌ان نتونه در دفاع از جعل چیزی بگه، اون تمرکزش رو روی چیز مهم‌تری گذاشته. 
 زنده موندن!
اون کمتر از صد روز برای محقق کردن خواسته‌ی خلاف دین مقامات بلند‌پایه امپراطوری وقت داره و اگه از پسش بر نیاد طناب دار انتظارش رو می‌کشه،آخرین چیزی که شای دنبالشه.
کم کم  اما ، چیزی فراتر از زنده موندن توجه شای رو جلب میکنه ، غرورش توسط ماموریت ناممکنی که روی دوشش گذاشتن نوازش میشه و این فکر توی ذهنش جرقه میزنه:
_ اگه از پسش بر بیام👀 ...( لبخند شیطانی بر روی لب هایش نقش می بندد)

چه چیز این کتاب توجهم رو جلب کرد؟
دنیایی که اینبار برندون مارو با اون شگفت زده کرد بر اساس مهر‌های جعل پیش می‌ره. شما می‌تونید هر چیزی رو جعل کنید،اما قبلش باید از تاریخچه و احساساتش سر در بیارید حتی اگه یه دیوار زندان باشه.
آیا این تنها خصوصیت عجیب این دنیا بود؟
خیر، موجوداتی به نام بلادسیر وجود دارن که کارشون زنده کردن استخوان مردگانه‌. شای به واسطه‌ی یکی از اونها زندانی میشه که اینکار با گرفتن خون شای هر روز صبح ممکن شد. وگرنه با داشتن مهر‌های بنیادینش همون شب اول زندانی شدنش میتونست جیم بزنه.
 
دیگه چی بود که منو شگفت‌زده کرد؟
سیاست و دسیسه‌چینی نزدیک‌ترین افراد به امپراطور برای برآورده شدن خواسته‌های خودخواهانه‌شون که در آخر شای به زیبایی مشت محکمی بر دهان این بی خردان زد
*بنازم ضربه شستت رو دخترم🤌

پ‌ن:¹ ترجمه به شدت افتضاح بود😒 کاش مجدد  ترجمه و ویراستاری بشه،حیف داستانش اینطور خراب بشه.

پ‌ن:²خوشم میاد برندون بیخیال دین نمیشه🤌😂 اوایل کتاب شای مدام به شب اشاره میکنه و هیچ توضیحی هم براش داده نشده اما آخرش متوجه شدم که این شب در واقع آیینی هست بر خلاف چیزی که اکثریت امپراطوری به اون اعتقاد دارند. خب این یعنی چی؟
ما وقتی مشکلی داریم خدا رو صدا می‌زنیم دیگه ، شای شب ها رو صدا می‌زد و مقامات امپراطوری و خود امپراطور روزها رو.با خودم گفتم لابد دین‌شون اینه و شب‌ها فرقه‌ی جدا از دین رسمی کشوره که جاعلان به اون باور دارن.

پ‌ن:³کتاب کوتاه بود اما داستان کشش خوبی داشت طوری که تا آخر می‌خونید  و کنجکاوید  که آخرش چه خبر میشه‌ .حالا من تیکه تیکه خوندم چون مترجم لطف کرده بودن یک تنه ترجمه رو به باد داده بودن😒

پ‌ن:⁴شخصیت‌های مورد علاقم شای و گایتنا بودن 🤌🥺 وقتی باهم صخبت می‌کردن،کشمکی که بین‌شون وجود داشت ،کلنجار رفتن‌ با افکار و احساسات متضادشون باعث شد فضای خوب و قابل لمسی شکل بگیره که مطمئنن همه‌ی ما حداقل یکبار لمسش کردیم.درست مثل یه گفت‌و‌گو بین پدربزرگ با نوه‌ی که داره استعداد بی نظیرش رو خرج چیز بی معنی میکنه(البته که از نظر پدر بزرگ و ما در مقام یک نوه لجباز براش زبون درازی می‌کنیم)

پ‌ن:⁴ در آخر اعتراااااااض دارم، یعنی چی آخه! من تا آخر امید‌ داشتم یه کوچولو صحنه‌ی عاشقانه به چشمم بخوره اما دریغ! برهوت بود.😒