این کتاب را سال آخر کارشناسی ادبیات فارسی، از دوستی هدیه گرفتم. آن روزها، در برهوتِ بی‌معنایی بودم؛ بی‌معناییِ ناشی از رفت‌وآمدهای بی‌حاصل به دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، بی‌معناییِ حاصل از چرا نداشتن در مطالعات ادبی، بی‌معناییِ حاصل از تصوّر بی‌حاصل بودنم در آینده، بی‌معناییِ ناشی از تفکر نکردن دربارهٔ متن ادبی، بی معناییِ حاصل از انقطاعِ آنچه می‌خواندیم با آنچه نیاز جامعه در حوزهٔ ادبیات بود، بی‌معناییِ ناشی از انقطاع ادبیات‌شناسی از جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، فلسفه و تاریخ.
در برهوت که باشی، قطره‌ای از آب هم می‌تواند سرِ ذوقت آورد و نورِ امید را در دلت روشن کند؛ کتاب «ادبیات در مخاطره» تزوتان تودوروف،  قطره‌ای از این قطرات بود. هر کسی که با تاریخ نقد و نظریهٔ ادبی اندک آشنایی‌ای داشته باشد؛ نام تودوروف را در کنار بزرگان فرمالیسم و ساختارگرایی شنیده است. تودوروف که سال‌های سال به تفسیر فرمالیستی‌اش از ادبیات شهره بود، حالا از لذت و معنای ادبیات می‌گوید. او در این اثر رویکردهای فرمالیستی و ساختارگرایانه را نفی نمی‌کند، بلکه به غلبهٔ بی‌بدیل آن‌ها می‌تازد تا مطالعات ادبی و آموزش عمومی ادبیات را از سایهٔ سنگین نظریه‌های ادبی برهاند. تا ادبیات، مجالی باشد برای معنا بخشیدن به زندگی بشر و تفکّر در باب وضعیت او در این کرهٔ خاکی.  
خلاصهٔ کتاب را دیگران در یادداشت‌هایشان آورده‌اند و من این‌جا به آوردن برش‌هایی از کتاب اکتفا می کنم. اگر ادبیات می‌خوانید یا معلّم ادبیات هستید یا به طریقی دل در گروِ ادبیات دارید، پیشنهاد می‌کنم حتماً بخوانیدش.
«هدف اولیهٔ مطالعات ادبی این است که با روش‌ها و ابزارهایی که در این مطالعات به کار می‌رود، آشنا شویم. خواندن شعر و رمان قرار نیست به تأمّل در باب وضعیت بشر، فرد و جامعه، عشق و نفرت، شعف و یأس بینجامد؛ بلکه به شناخت مفاهیم سنتی و جدید علوم ادبی منتهی می‌شود. در مدرسه نمی‌آموزیم آثار ادبی از چه سخن می‌گویند، بلکه یاد می‌گیریم متخصصان و منتقدان ادبی از چه حرف می‌زنند.»
« به راستی چرا باید ادبیات خواند وقتی ادبیات همهٔ توش و توانش را مصروف تشریح روش‌های لازم برای تحلیل ادبی می‌کند؟ دانشجویان ادبیات، در پایان مسیر، مقابل دوراهی دردناکی قرار می‌گیرند: یا استاد شوند و یا به خیل بیکاران بپیوندند!»
« کارکرد ادبیات، همچون فلسفه و علوم انسانی، تفکر است و شناخت دنیای ذهنی و اجتماعی‌ای که در آن ساکنیم. واقعیتی که ادبیات در پی فهم آن است به بیان ساده، عبارت است از فهم تجربهٔ بشری. وقتی موضوع ادبیات، وضعیت بشر باشد، آن که ادبیات می‌خواند و آن را می‌فهمد، به متخصص تحلیل ادبی بدل نمی‌شود، بلکه نسبت به وجود انسان معرفت می‌یابد. بدین ترتیب، مطالعات ادبی در قلب علوم انسانی و در کنار تاریخ وقایع و اندیشه‌ها جای خواهد گرفت».
«شرط می‌بندم روسو، استاندال، پروست و داستایفسکی همواره در ذهن خوانندگان باقی خواهد ماند، اما نام ما نظریه‌پردازان ادبی فراموش خواهد شد. ما متخصصان، منتقدان و استادان ادبیات اغلب چیزی نیستیم جز کوتوله‌هایی سوار بر شانهٔ غول‌ها».
          

            یه مشکلی که من همیشه تو کتابای دفاع مقدسی داشتم و دارم اینه که وقتی خاطرات رزمنده‌ها رو نقل می‌کنن اصلا سر و ته عملیات‌ها مشخص نیست! کلا فقط یه سری رزمنده هستن که میرن تو یه منطقه می‌کشن و کشته میشن و بعد هیچی! همیشه از خودم می‌پرسم خب الان این منطقه دقیقا کجا بود؟ هدف عملیات چی بود؟ الان موفقیت‌آمیز بود یا نه؟ و کلی سوال دیگه. این چیزا باعث میشه نتونم اونقدری که دوست دارم از این بخش‌ها استفاده کنم.

ولی به نظرم همپای صاعقه تنها کتابی بود که خوندم و این مشکل رو باهاش نداشتم.
اینجا اولین بار بود که عظمت عملیات‌های آزادسازی خرمشهر رو درک کردم و تازه فهمیدم ماجرا چی بوده اصلا! 
این کتاب هم بخش‌های فنی داره و عملیات‌ها رو دقیق توضیح میده و هم بخش‌های فردی و احساسی، مثل ماجرای گم شدن شهید وزوایی وسط عملیات یا سلحشوری شهید قجه‌ای...

من به شدت از خوندنش لذت بردم و بعضی جاها اصلا نمی‌تونستم کتابو زمین بذارم و همینطور پشت سر هم می‌خوندم!

https://taaghche.com/book/24785
          

            عنوان ترجمه: تفکر سریع و کند 

دنیل کانمن، یکی از دو برندهٔ جایزهٔ نوبل اقتصاد سال ۲۰۰۲، یه چهرهٔ شناخته‌شده تو حوزه‌های تصمیم‌گیری و اقتصاد رفتاریه. منم به فراخور رشته‌م با نظریاتش برخورد داشتم و اسم کتابش رو هم شنیده بودم. 

یه بار همینطوری اتفاقی در جریان گشتن تو نوار به اجرای صوتی نسخهٔ زبان اصلی (انگلیسی) کتاب برخوردم و گفتم بد نیست یه بار ببینم این کانمن کلا چی میگه! :))
لحن و صدای راوی واقعا عالی بود و متن رو خیلی خوب می‌خوند (البته این کتاب در واقع بهتره به صورت متنی خونده باشه، تیکه‌های مختلف علامت زده بشه و این بحثا. ولی خب چون هدفم این بود که صرفا یه دیدی ازش به دست بیارم اینطوری صوتی هم خوب بود، در واقع تنها مشکلم با قسمت‌هایی بود که مسئله‌های مالی و شرط‌بندی رو مطرح می‌کرد که باید می‌نشستی با قلم و کاغذ حساب می‌کردی تا مثالو بهتر درک کنی! هر چند که تو این موارد هم اصل مطلب فصل رو راحت می‌شد فهمید. در کل واقعا می‌ارزه یه بار دیگه متن کتابو بخونم ولی بعید می‌دونم برسم...)

تو این کتاب کانمن مسائل خیلی جالبی رو از خطاهای مختلف انسان‌ها تو بحث‌های تصمیم‌گیری و قضاوت مطرح می‌کنه که واقعا قابل تأمله. مثل اینکه چقدر راحت با تغییر قالب یه سوال می‌شه جواب آدما بهش رو تغییر داد (قابل توجه طرفداران رفراندوم 😁). و یا بررسی مواردی مثل سوگیری تأیید، سوگیری در دسترس بودن، قانون «هر چه هست همان است که می‌بینی» و مواردی مثل این. 
البته توجه کنید که به همهٔ این موارد باید با دید نقادانه نگاه کرد. یعنی بالاخره حرفهای کانمن هم وحی منزل نیست :) مثلا تو بخش‌هایی از این کتاب مطالعاتی در مورد آماده‌سازی (Priming) میاره که گویا یه سریاشون تکرارپذیر نبودن. 
ولی با وجود اینها به نظرم اصل حرف قابل تأمله.

⚠️⚠️⚠️
از اونجایی که حس می‌کنم شاید بعضی از دوستان براشون این موضوع مهم باشه این نکته رو میگم که کانمن در واقع اسرائیلیه...
و نه اینکه بگیم خب صرفا ملیتش اونجاییه و اینا، بلکه در خلال متن مثال‌های متعددی داره از دوران خدمتش در ارتش اسرائیل 😐
مثلا چه می‌دونم وقتی با افسران نیروی هوایی ارتش اسرائیل فلان کلاس رو داشتیم بهمان حرف رو زدیم یا مثلا فلان موقع بهمون گفتن بیاید دلایل موفقیت یا شکست فلان عملیات هوایی ارتش رو بررسی کنید (که خب تقریبا مشخصه عملیات هوایی ارتش اسرائیل کجاها و به چه منظوری انجام میشه...) و مواردی از این دست. البته حدسم اینه که این خدمت در ارتش تو همون مایه‌هایی می‌گنجه که گویا تمام شهروندان اسرائیل باید بگذرونن ولی خب اونقدرا فرقی هم نداره... البته بعد از اون هم با توجه به مثال‌هاش به نظر می‌رسه با دولت اسرائیل همکاری داشته...
به هر حال من وقتی به این قسمت‌ها می‌رسید اینطوری می‌شدم: 😒😐
هر چند که این مثال‌هاش هم جالب بودن... و خودم هم با اینکه هر بار یادم می‌افته اسرائیلیه حالم بد میشه، اینطوری نیستم که بگم چون اسرائیلیه حرفاش هم درست نیست و بند و بساط‌های دیگه‌ای که در مورد اسرائیل و یهود تو هر بحثی هست 😅