از ناودان خانه می ریزد
باران که یک موجود دریایی است
این باغ بعد از بارش باران
زنبیلی از گلهای صحرایی است
با من بخوان از جای خود برخیز
اینک نگاهی سوی صحرا کن
بر شانه های پر توان صبح
لبخند فردا را تماشا کن
فردا می آید از پی امروز
از پشت آبی رنگ این دریا
بوی بهار سبز پیروزی
می آید از اطراف این صحرا
فردا می آید آن بهار سبز
با یک بغل آلاله ی خوشبو
در خانه می روید گل لبخند
مثل بنفشه در کنار جو
فردا پرستو باز می آید
من دوست دارم آن هیاهو را
با جان و دل باید تماشا کرد
پرواز گنجشک و پرستو را
پرواز کن با کفتر و گنجشک
بال و پرت را مثل گل وا کن
در آسمان آبی پرواز
اوج رهایی را تماشا کن
در دستهای سبزه و گلبرگ
ما غنچه های سبز امیدیم
ما روشنیم و پاک، چون فردا
ما بچه های شهر خورشیدیم
فردا چو دریا می زند برهم
آسایش مرداب راکد را
آنجا کنار عکس گل، خورشید
پر می کند دیوار مسجد را
          

            در این کتاب نگارنده ابتدا از ادب و اقسام آن و سپس از اهمیت ادبیات و فایده‌ی آن سخن می‌گوید. مباحث دیگر کتاب عبارتند از: ادبیات ایران باستان، ادبیات ایران در دوره‌ی هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی. در پی آن به زبان‌های دوره‌ی ساسانی و ادبیات ایران بعد از اسلام و استیلای عرب، قیام‌های مذهبی ایرانیان و نهضت‌های مختلف. در این کتاب، نگارنده هم‌چنین از نقطه‌ی آغاز در شعر فارسی، سبک‌های جدید در نظم و قدیم‌ترین اشعار، اولین شعرای فارسی، شاعران قبل از قرن نهم هجری و نثرنویسان این دوره سخن به میان آورده است. 


کتاب ماه ادبیات، سال یکم، شماره‌ی ششم و هفتم.
          

            شکسپیر چهارصدساله 
سال 2016 در چهارصدمین سالگرد تولد ویلیام شکسپیر، «حکایت زمستانی» (ترجمه‌ی فؤاد نظیری، تهران: ثالث، 1395) منتشر شد. اثر حاضر، بعد از «تیمون آتنی» و «رومئو ژولیت»، سومین نمایش‌نامه از شکسپیر است که با ترجمه‌‌ی نظیری منتشر می‌شود. نظیری، بعد از تجربه‌ی ترجمه‌ی آثار شکسپیر، در «حکایت زمستانی» به زبانی روان و از همه مهم‌تر قابل اجرا بر صحنه رسیده است. یکی از مسائل برخی از ترجمه‌های آثار شکسپیر این است که زبان فارسی آن‌ها قابلیت اجرا روی صحنه را ندارد و این برای دانشجویان و حتی کارگردان‌های حرفه‌ای مشکل‌ساز است. بنابراین، انتشار ترجمه‌های جدید از مترجمان گوناگون گام مهمی در رفع این مشکل است. 


ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی سیزدهم، سال 1395.
          

            به نام او
‌
تنهاییِ دمِ مرگ

برای خودم هم تعجب‌آور است.
کتابی را چهار بار بخوانی و باز با خود بگویی که باید برای یکبار دیگر هم که شده، آن را بخوانم.
حکایتِ من و داستانِ بلند و بلندمرتبه مرگ ایوان ایلیچ نوشته لف تالستوی کبیر چنین است.

آخرین جمله‌ای که "ایوان ایلیچ" -یا بهتر است بگوییم روح او- بر زبان می‌آورد، این است:
"مرگ تمام شد، دیگر مرگی وجود ندارد"
و این یک جمله چکیده هر آن چیزی‌ست که تالستوی را بر آن داشته تا این داستان را بنویسد.
مرگ ایوان ایلیچ داستان مرگِ ایوان ایلیچ نیست بلکه داستان زندگی اوست، اویی که در آستانه مرگی ناگهانی و گریزناپذیر قرار گرفته است.

ایوان ایلیچ در اوج قدرت و موفقیت با مرگ –این حقیقت انکارناپذیر- روبرو می‌شود، او یکی از مقامات بلندپایه دادگستری است و در آستانه ورود به طبقه اجتماعی بالاتر قرار دارد. او سالها بی‌وقفه تلاش کرده تا به این جایگاه برسد و حال وقت آن رسیده که از ثمره این سالها را بچشد، و اما مرگ به ناگاه سر می‌رسد. داستان شروع بیماری او تمثیلی از زندگیش است، او برای نصب پرده اتاق پذیرایی خانه جدید مجللش از نردبان بالا می‌رود، به ناگاه از آن سقوط کرده و از ناحیه پهلو درد شدیدی را احساس می‌کند، دردی که درمان نمی‌شود و تا مرگ همراه اوست.

تالستوی در این داستان ما را از مرگ نمی‌ترساند هنر او این است که به این مقوله مهم از این زاویه تکراری نگاه نمی‌کند او ما را از به ناگاه رسیدن مرگ می‌ترساند او ما را از زندگی کردن در زیر سایه مرگ می‌ترساند. تمام انسانها هرچند که می‌دانند مرگ سرنوشت محتوم آدمی‌ست ولی به آن باور ندارند و وقتی که خبر درگذشت دیگران را می‌شنوند، به مانند اطرافیان ایوان ایلیچ، در دل خود خوشحالند که مرگ به سراغ دیگری آمده نه آنها.

ولی این تنها هنر تالستوی در این داستان نیست. او به شکل بی‌رحمانه‌ای شخصیت اولش را در آستانه مرگ، تنها رها می‌کند. مردی که تمام کوششهایش در زندگی در جهت ارتقای وضعیت خانواده‌اش بوده حال در دوران بیماریِ سخت خود وبال آنهاست:
«این مطلب بیش از همه ایوان ایلیچ را شکنجه می‌داد. می‌دید که اهل خانه –مخصوصاً همسر و دخترش که دائماً در سفر بودند- هیچ چیز را درک نمی‌کنند، از اندوه و افسردگی و بهانه‌جوئی او ملول و کسل می‌شوند، مثل اینکه او را مقصر وضع ملالت‌بار و اندوهناک خانه می‌دانند»
باری «ایوان ایلیچ ایوان ایلیچ روزهایِ آخر عمر خود را در آن شهر پرجمعیت و در میان افراد خانواده و دوستان و آشنایان بی‌شمارش تنها به سر می‌برد.»

ولادیمیر ناباکف –داستان‌نویس و منتقد مشهور روس- معتقد است که تالستوی در هنگام توصیف اندیشه یا موضوعی که می‌خواهد مطرح کند آنقدر با تأنی و تکرار به حواشی پیرامونی آن مطلب می‌پردازد که آن را در ذهن مخاطب جا انداخته و او را با خود همراه می‌کند و اصطلاحاً سیبِ مطلب را پوست می‌کند.
و او در مرگ ایوان ایلیچ به واقع همین کار را می‌کند جزئیاتِ فراوانِ این داستانِ نه چندان بلند نه تنها زائد نیست بلکه در خدمت مفهومِ غایی مورد نظر تالستویِ است و به همین خاطر ملال آور نیست. او به مانند دیگر نویسندگان کلاسیک توصیف نمی‌کند که استاد توصیفگری و تصویرسازی به حساب بیاید بلکه از حواشی می‌گوید و آنقدر می‌گوید که مخاطب را به متن رهنمون سازد تمام داستانهای بلند او دارای چنین ویژگی‌ست و مرگ ایوان ایلیچ گل سرسبد آنهاست.

من این داستان را چهار بار خوانده‌ام اول بار با ترجمه صالحرحسینی که هم به دلیل ترجمه نه چندان خوب و هم به دلیل کم‌سن و سال بودن خودم چندان از آن نفهمیدم پس از آن با ترجمه سروش حبیبی قدر و قیمت این شاهکار به دستم آمد و در آخر با خواندن ترجمه حمیدرضا آتش‌برآب شیفته آن شدم. و حال با ترجمه کاظم انصاری . و با احترام به آن عزیزان این ترجمه بیشتر از ترجمه‌های دیگر به دلم نشست. متاسفانه این ترجمه در بازار موجود نیست و امیدوارم انتشارت جامی هرچه زودتر آن را تجدید چاپ کند.
          

            ‏⁧‫ صبح شام کتاب بدی نیست.
یه مرور خیلی سریعه از تحولات منطقه و بالأخص بحران سوریه.
ولی بیشتر از اون‌که «خاطره» و اطلاعات جدید و ناگفته باشه، خبر و تحلیل‌هاییه که آقای امیرعبداللهیان بارها و بارها در مصاحبه‌ها و گفتگوهای مختلف بیان کرده بودند و می‌شه گفت الان فقط مکتوب شده.
دقیقاً مثل بخش سوم کتاب که پیاده‌شده‌ی مصاحبه‌ی تلویزیونی ایشونه!
خلاصه؛ اگه دنبال خاطرات یک دیپلمات ارشد یا مطلب بکری می‌گردین، بجز چندتا خاطره‌ی جزئی و دو سه خطی، چیز دیگه‌ای پیدا نمی‌کنین.
          

            این کتاب را به پیشنهاد دوست عزیزی از اولین نمایشگاه حضوری، بعد از وقفه‌ای چند ساله خریدم.
مجموعه‌ای از عاشقانه‌ها که در قالب نامه بین دختری به نام پری‌دخت و همسرش سید محمود مکاتبه می‌شود، در این کتاب آورده شده است.
سید محمود برای تحصیل به فرانسه رفته و پری‌دخت در خانه‌ی پدری ساکن است.
لحن قاجاری کتاب را دوست داشتم.
کتابی حالْ خوب کن که بعید می‌دانم کسی از خواندنش پشیمان شود.
          

            اغلب افراد آشنا به علم سیاست از اسم نیکولو دی برناردو دی ماکیاولی به نیکی یاد نمیکنن و اغلب از کسی که با نیرنگ کارهاش رو پیش میبره با عنوان ماکیاولیست یاد میکنن. ولی درنظر داشته باشیم آرای ماکیاولی خصوصا در کتاب شهریار مربوط به دورانی پر از دعوا و جنگ و جدل در ایتالیاست و نکات ماکیاولی در کتاب شهریار متاسفانه از واقعیت حکایت میکنند. شهریار علاوه بر درس هایی از علم سیاست، درسهایی نیز برای زندگی شخصی افراد دارد که بسیار هم در واقعیت به کار خواهند آمد
          

            واقعا نمیدونم با چه جمله‌ای می‌تونم کتاب رو توصیف کنم. برای من یه جورایی نه خوب بود نه بد.
خوب نبود چون بد تموم شد و بنظرم کاملا غیر منطقی بود و شهاب از اول تکلیفش با عشقش مشخص نبود، انگار که دوست داشتن یلدا یا میترا تفاوت چندانی براش نداشت.
شخصیت یلدا بنظرم با اینکه تو داستان مغرور نشون داده شده بود؛ اما گاهی وقتا مخصوصا در پایان داستان به شدت ارزش خودش رو پایین آورد.
در صورتی که نویسنده قصد داشت شخصیت یلدا رو مستقل نشون بده؛ اما بیشتر شبیه شخصیت وابسته بود.
خوب بود از این لحاظ که ذهن رو درگیر می‌کرد و اون احساس تعلیق از اول تا پایان داستان همراهم بود و خیلی وقتا از خوندنش هیجان زده می‌شدم.
          

            اولین سوالی که در حین مطالعه‌ی رمان «رویای نیمه‌شب» نوشته‌ی «مظفر سالاری» به ذهنم خطور کرد ، این بود که وقتی یک نویسنده دارد روایتی غیرایرانی را در کشوری بغیر از ایران و با فرهنگی غیر ایرانی شکل می‌دهد ، چه احتیاج به استفاده از مثل‌ها و کنایه‌های فارسی است؟!
این امر ، بارها و بارها از مترجم‌های امروزیِ رمان‌های خارجی سرزده است و کسی چندان خرده‌ای به آنها نگرفته. نهایتش این است که آدم ، یک ترجمه‌ی بد و غیر دقیق را نمی‌خواند و سراغ ترجمه‌های بهتر می‌گردد.
اما دیگر از یک رمان‌نویس چنین انتظاری نمی‌رود!
قصه‌ای که در این رمان عاشقانه‌‌ی مذهبی روایت شد ، بعید نیست در آینده توسط سینماگران در قالب یک فیلم یا سریال به نمایش در بیاید ؛ که البته اگر اتفاق بیافتد ، کار ارزش‌محور و پسندیده‌ای‌ست. اما پیشاپیش امیدوارم استفاده از مثل‌ها و کنایه‌های فارسی در نمایشنامه‌ی آن ، به کثرت رمانش نباشد!
چرا که در یک حالت مشابه و در گذشته ، سریال مختارنامه را تماشا کرده‌ایم و بدیهی است که همه‌ی دغدغه‌‌مندان فرهنگ و ادب فارسی ، استفاده‌ی مکرر مثل‌ها و کنا‌یه‌های فارسی در این سریال را پسندیده ندانسته‌‌ باشند ؛ و ندانسته‌اند.
زیرا ، در واقعیت چنین چیزی رخ نداده و نمی‌دهد.
اساساً زبان‌ها و فرهنگ‌ها ، به سختی به یکدیگر پیشنهاد زبانی و فرهنگی می‌دهند. و این درست همان چیزی‌ست که استفاده‌ی مداوم از مثل‌ها و کنایه‌های فارسی را ، در کشوری بغیر از ایران و با زبان و فرهنگی متفاوت از ایران ، باور ناپذیر می‌کند!
          

            با این که کتاب «سازمان پرورش افکار و هنرستان هنرپیشگی» (جلال ستاری، تهران: مرکز، 1395) خلأ پژوهش در زمینه‌ی نخستین نهادهای فرهنگی و هنری مدرن در ایران را پر نمی‌کند، بی‌شک گامی مهم در شناخت و معرفی بیشتر آن است. ستاری که پیش از این با کتاب «در بی‌دولتی فرهنگ» درباره‌ی بخش مهمی از تاریخ سیاست‌گذاری فرهنگی در ایران عصر پهلوی دوم تحقیق کرده این بار با بررسی «سازمان پرورش افکار» و یکی از زیرجموعه‌های مهم آن، یعنی «هنرستان هنرپیشگی»، اطلاعات مهمی در اختیار مخاطب علاقه‌مند به بحث‌های مربوط به سیاست‌گذاری فرهنگی در عصر پهلوی اول قرار می‌دهد. جدا از دو فصل کتاب؛ که یکی درباره‌ی چند و چون تشکیلات و تاریخچه‌ی شکل‌گیری «سازمان‌ پرورش افکار» و دیگری در مورد «هنرستان هنرپیشگی» است، ستاری در بخشی با عنوان «نقد و نظر» به رابطه‌ی این سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و جامعه می‌پردازد. 


ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی سیزدهم، سال 1395.
          

            ﷽
کتاب‌هایی که داستان‌شان باعث می‌شود لحظه ای زمین‌شان نگذارم را دوست دارم.

سید حمید در راه رسیدن به روضه شب تاسوعا،اسیر دست اشرار منطقه می‌شود،وقتی می‌رسد به  ششصد و بیست،فکرش را هم نمی‌کرد که زنده برگردد،اماحاتم باعث شد تا آسا او را زنده بگذارد و...؛به نظرم اوج کتاب لحظاتی‌ست که سید حمید با نرگس در آن خانه‌ای بیابانی تنهاست و هنر نویسنده هم در جملات طلایی آن لحظات نمایان می‌شود، پیشرفت داستان را دوست داشتم،جملات طلایی که بیان شده را نیز،داستان کتاب در کنار جذاب بودن، باعث می‌شود که انسان فکر کردن و به خویش برگرد و....

استفاده از شخصیت‌های مختلف،بیان درست و حسابی  موقعیت های پیش آمده برای شخصیت اصلی کتاب و دیگران،کتاب را خواندنی کرده؛به نظرم یک ویراستاری مجدد نیاز دارد تا کمی بعضی قسمت‌ها اصلاح شود...