«کتابخانة دانشنامة جهان اسلام» مجموعة منتخبی از مقاله های تحقیقی در زمینه های گوناگون همچون: قرآن، فقه، عرفان، فلسفه، کلام، ادبیات و ... است که با هدف غنی کردن متون درسی دانشگاهی و ایجاد زمینه برای تحقیقات بعدی فراهم آمده است. این کتاب جلد ۳۱ از این مجموعه است که در مقاله های آن به بحث دربارة تاریخ، ساختار و کارکرد حوزة علمیه در گسترش تمدن اسلامی پرداخته می شود. مقاله های کتاب با تأملی در جنبه های مشترک و عام حوزه های علمیه و نیز با نگاهی بر عملکرد حوزه های علمیة قم، ری، بغداد، نجف، حُلّه، جبل عامل، اصفهان، تهران و مشهد، چگونگی سنّت انتقال علوم دینی و تربیت عالمان در سطوح مختلف بررسی می شود. شایان ذکر است مقاله های این مجلد به قلم نویسندگانی از اعضای علمی بنیاد دایرة المعارف اسلامی، حوزة علمیة قم و استادانی از عراق و لبنان به رشتة تحریر در آمده است.