زندگی در پیش رو از اون کتابهایی که قطعا به همه پیشنهاد می کنم بخونن، چیزی که من رو جذب کرد دنیایی بود که ساخته شده بود انگار همه دنیا آنچیزی بود که از زبان مومو روایت می شد و بقیه چیزها دست نیافتنی و مال دیگران بود انصافا مترجم هم با ظرافت توانسته است بخوبی مطالب را ترجمه کند 
روایت کتاب انگار دنیایی را در بر می گیرد ترکیبی از همه چیز است از نژادها، زبان ها، رنگ ها، جنسیت ها ، و حتی رویاها
          

            پیرها تقصیری نکرده‌اند که همیشه آخرِ سر به زوال می‌افتند. من چندان دل خوشی از این قانونِ طبیعت ندارم. شنیدن حرف‌های آقای شارمت در مورد قطارها و ایستگاه‌ها و ساعت حرکت قطارها، خودش چیزی بود. مثل این که هنوز امیدوار بود قطار خوبی سوار شود و در ساعت مناسبی حرکت کند و خودش را نجات دهد، در حالی که خوب می‌دانست که به مقصد رسیده و کاری به جز پیاده‌شدن برایش نمانده.

- از متن کتاب -

چقدر حرف می‌زد این پسر، و چقدر شیرین بود! چقدر دیدش و روایتش از اون وضعیت داغونی که توش بود جالب بود! موقع خوندن کتاب خیلی پیش اومد که لبخندای تلخ بزنم :)
رفت جزو کتابای مورد علاقه‌م. هم‌ردیف ناتور دشت مثلا.

پ.ن. ممنون از خانم گلستان بابت ترجمه‌ی خوب و وفاداری‌شون به متن اصلی
          

            اولین کتابی بود که از رومن گاری می خوندم. تا اواسط داستان، مثل ترن ی که که اوج میگیره آروم و آروم به نقطه ی لمس آسمون رسیدیم و ... ناگهان، با هم فرود اومدیم. فرودی که انگار تا اعماق زمین فرو می رفت و از سقوط باز نمی ایستاد .
از اواسط کتاب احساس میکردم مومو ی ۱۰ ساله که یک شب ه با ۴ سال افزایش سن مرد شده بود، داره با نهایتِ قدرت، نفرت و تهوع رومن گاری رو نسبت به قوانین طبیعت فریاد میزنه. نفرتی که لحن به ظاهر بچه گانه ش کمدی تاریکش رو تاریک تر هم می کنه. 

تا اواسط داستان زیاد تحت تاثیر قرار نگرفتم اما از اواسط داستان به بعد شیوه ی توصیف نویسنده از ساز و کار دنیا برام تکان دهنده بود.
و چقدر کامل ، چرایی پایان زندگی نویسنده توسط مومو کوچولو شرح داده شده بود؟
و واقعا کیه که بتونه رومن گاری رو از اینکه دیگه کاری نداشته و با همه خداحافظی کرده ، مقصر بدونه؟! ...
          

            دوسش دارم.چند وقته حوصله ی ریویو نوشتن ندارم.ناراحتم میکنه ولی خب.....یکی از بهترین هایی بود که چند وقت گذشته خوندم.حس غم و افسوس در عین حال نشاط کودکانه رو با هم داشتم. اونجاهایی که مومو میگه من که این چیزارو نمیفهمم یا اون جاهایی که منظور حرفهای ادم بزرگا رو متوجه نمیشه دلم میخواد محکم بغلش کنم.صفحات پایانی کتاب جایی که رزا خانم توی زیرزمین با مومو تنها مونده بود به مدت چند هفته واقعا قلبم به درد اومد.
          

            غالب کتاب‌هایی که می‌خوانم توصیه شده‌اند. کمتر ریسک می‌کنم تا کتابی را خودم انتخاب کنم و بخوانم؛ معمولا نتیجه نمی‌دهد. این کتاب هم بارها تعریفش را شنیده بودم، بارها.
سبک نگارش متن مطابق میلم بود. جملات کوتاه و چکشی. البته که ترجمه در ادای دین به متن اصلی سنگ تمام گذاشته بود.
آنچه که خواندم واگویه‌های محمد بود به همان شکلی که همگی در طول روز واگویه می‌کنیم. آشفتگی و از این شاخه به آن شاخه‌پریدن ویژگی اصلی واگویه‌ها بود که البته سیر منطقی داستان از بین نمی‌رفت.
محمد، شخصیت منحصر به فردی داشت که البته خودش هم خیلی دوست نداشت طبیعی باشد. ابتدا گمان کردم که این کتاب داستان زندگی محمد است از ابتدا تا بزرگسالی‌اش. تا جایی که به یک نان و نوایی برسد. اما خب این‌طور نیست. این داستان عشق رزا خانم به محمد و عشق محمد به رزا خانم بود. و من در پایان کتاب این را فهمیدم. در خلال این عشق ماجراهایی گنجانده شده بود و مفاهیم دیگری را مورد نقد قرار می‌داد.
کتاب ما را در همان گه‌دانی و وضع اسف‌بار محمد نگه‌می‌دارد. ما که عادت داریم از وضعیت‌ها و فضاهایی این‌چنین در داستان‌ها به فضاهای رنگی و زیبا منتقل شویم این بار با محمد رنج می‌کشیم و تا جملهٔ آخر کتاب از این فضاحت خلاص نمی‌شویم. این نوعی بدعت است که اصلا خسته‌کننده نبود.

اسپویل[اما من که به دنبال پایان خاص و تکان‌دهنده‌ای بودم _بر حسب عادتم _ با این پایان‌بندی راضی نشدم. حتی مرگ رزاخانم در نظرم غم‌انگیز نبود و اشکم را جاری نکرد. (البته این هنر نویسنده بود که من دقیقا احساس محمد را درک می‌کردم و گویی خود او بودم. باور نمی‌کردم.)
          

            شخصیت‌هایی که رومن گاری می‌شناسد و به خواننده می‌شناساند از فرط سادگی، عادی بودن و بی‌شیله‌پیله‌گی شگفت‌انگیزند. نمی‌شود دوست‌شان نداشت، همراه‌شان نشد و دل به دل‌شان نداد. برای رومن گاری «انسان» مهم است؛ فارغ از دین و نژاد و دارایی‌اش. در «زندگی در پیش رو» به معنای واقعی کلمه زندگی را درمی‌یابیم و حس می‌کنیم. ترجمه‌ی لیلی گلستان بسیار روان و راحت است؛ همان‌طور که چنین رمانی اقتضا می‌کند.
          

            راویان اول شخص عموما کسانی هستند که در اواخر زندگی با کوله‌باری از تجربه، خاطرات خود را مرور می‌کنند، اما این کتاب اینطور نیست. راوی زندگی در پیش‌رو یک پسر ده، دوازده ساله‌ی مسلمان فرانسوی است که مادرش تن‌فروش بوده و پسرش را بعد از تولد به یک پیرزن یهودی -رزا- سپرده. مومو (محمد) با زبان ساده از زندگی خودش و دوستانش می‌گوید و از رزا که حالا دیگر پیر و زمین‌گیر شده...
من البته هیچ‌وقت رومن گاری را به اندازه‌ی خواهرم دوست نداشتم -خواهرم عاشق خداحافظ گری کوپر است- اما از بین کتاب‌هایش این یکی را به بقیه ترجیح می‌دهم. 
توصیه می‌شود. 
          

            رمان بسیار زیبای زندگی در پیش رو، مونولوگ¬های کودکی به نام محمد است که بنا به عقیده خودش برای اینکه او را کوچک¬تر نشان دهند مومو صدایش می¬زنند. رمان اتفاقات 3  تا 14 سالگی او را بیان می¬کند. لحن داستان بسیار صمیمانه و ساده است و خواننده را با خود همراه خواهد کرد. مومو کودکی فرانسوی-عربی است.  او توسط مادام رزا در طبقه ششم خانه¬ای(مهمان خانه¬ای) بدون آسانسور بزرگ می¬شود و میان این دو صمیمیت خاصی وجود دارد. مادام رزا زنی پیر است که با این حال از تعدادی کودک نگهداری می¬کند و در عین حال دلی مهربان و رئوف دارد. مادام رزا ویژگی¬هایی دارد که شخصیتش را دوست داشتنی می¬کند.  داستان این کتاب، رنج، تنهایی، فقر و فهم و درک کودکان رنج¬کشیده را به خوبی نشان می¬دهد. مادام رزا تجربه اردوگاه و تن¬فروشی را دارد و حال خاطراتی از آن دوران همواره با اوست. او از کودکانی مراقبت می¬کند که حاصل همین تن¬فروشی¬ها هستند و در ازای کار خود پول دریافت می¬کند. تب و تاب داستان از زمانی که مادام رزا بیش از حد توان فرسوده و پیر می¬شود به اوج خود می¬رسد. کم کم مادام رزا دیگر نمی¬تواند از پله¬ها بالا بیاید و در این هنگام مومو، صمیمی¬ترین کودک خانه با مادام رزا، به او بسیار کمک می¬کند و این بار مومو است که از مادام مراقبت و حمایت می¬کند. این چرخش، بسیار ظریف و عجیب و دلنشین است و پیش¬بینی ناپذیری حوادث را نشان می¬دهد. گرچه موضوع داستان به نظر تکراری می¬آید اما در حین خواندن کتاب به هیچ وجه این احساس به خواننده دست نمی¬دهد. جملات، اشارات و کنایه¬های مومو بسیار قابل¬تامل است و با اینکه در حد کودک و نوجوان نیست، با توجه به پیش زمینه¬ای که داستان به خواننده می¬دهد، کامل باورپذیر است. داستان انسان را به نگرشی نو وامی¬دارد که مهم¬ترین رکن آن پذیرش است.  
رومن گاری خواننده را به دنیای دیگر می¬برد که با صمیمت راوی داستان با آن کاملا احساس نزدیکی خواهد کرد.

          

            خاطرات گریه‌دار روده‌بر کننده!
کمدی تلخ

نمی‌دانم چه مثالی بیاورم، اما شاید چیزی که می‌گویم بدک نباشد: بعضی از آدم‌ها طوری خاطرات مصائب‌شان را بیان می‌کنند که وقتی آن‌ها را می‌شنویم، می‌خواهیم روده‌بر شویم! اما همزمان چیزی هم ما را از زیاده خندیدن باز می‌دارد و آن همین است که گرچه قصّه اکنون بامزه است و شنیدنش کیف می‌دهد، اما روزگاری راوی آن در مواجهه‌ی با مصیبت زجر کشیده و اشک ریخته است. به همین دلیل، چنین خنده‌هایی یا در دم سکته می‌کنند و یا همراه با مقداری عذاب وجدان هستند.

وقتی کتاب زندگی در پیش رو را می‌خواندم همین وضع را داشتم. راوی نوجوانی بذله‌گو است که شرایط نچندان مساعد زندگی خودش را طوری تعریف می‌کند که واقعاً خنده‌دار است. امکان ندارد که ساعتی را صرف خواندن این کتاب کنید و هیچ نخندید یا دست کم لبخند نزنید؛ ولی داستان در همین جا خلاصه نمی‌شود؛ اتفاقاتی که برای این پسرک رخ می‌دهند ناخوشایند هستند و هیچ کدام مان دوست نداریم جای او باشیم. به همین دلیل، هر گاه هم که به مطالب او خندیم،‌ خیلی زود به خود آمدم و کامم را تلخ یافتم.
سکس و اعتیاد

هنرمندی رومن گاری از جنبه‌های گوناگونی به چشم می‌خورد: او توانسته است که نقد اجتماعی را همراه با روایتی جذّاب همراه بکند. تقریباً از نیمه‌های کتاب روشن است که ته داستان چه می‌شود، اما آن چیزی که کتاب را تازه نگه می‌دارد، هم روایت خوشمزه‌ی رومن گاری و هم مضامین اجتماعی اثر او است. رومن گاری به اشکال گوناگون درباره‌ی جامعه‌ی «سکس‌زده‌»ی فرانسه صحبت می‌کند!

    رزا خانم می‌گفت:« پایین تنه و لویی چهاردهم مهم‌ترین چیزهایی هستند که فرانسوی‌ها دارند.» (۲۵) 

    «نمی‌دانم چرا مردم همه‌شان به خاطر پایین‌تنه‌‌شان تقسیم بندی می‌شوند و اهمیّت پیدا می‌کنند.» (۱۲۱)

در سراسر کتاب، با این مسئله مواجه هستیم که بسیاری از زنان در فرانسه، از راه «پایین‌تنه‌شان» کسب درآمد می‌کنند. چنین واقعیتی هم عوارض بسیاری دارد که نمونه‌ی آن بچه‌های زیادی است که از این روابط حاصل می‌شوند. روسپیان که نمی‌توانند و یا نمی‌خواهند از این بچه‌ها مراقبت کنند، بچه‌ها را به زنانی می‌سپارند که شغل‌شان همین است که از این بچه‌ها در ازای پول نگهداری کنند. دولت به بچه‌های نامشروع شناسنامه نمی‌دهد و آن‌ها نمی‌توانند حمایت خاصّی داشته باشند. اگر این بچه‌ها سیاه پوست هم باشند، اوضاع بسیار حیرت انگیز می‌شود!

    در بعضی از خانه‌های سیاهان، حدود ۱۲۰ نفر زندگی می‌کنند که در هر اتاق هشت نفر هستند و در پایین فقط یک مستراح هست، به‌طوری که آن‌ها کارشان را همه‌جا می‌کنند! چون این از آن کارهایی نیست که بشود برایش صبر کرد. (۳۱)

بچه‌ها آن‌چنان تحت تربیت قرار نمی‌گیرند و به همین دلیل، اغلب راه پدر مادرهایشان را ادامه می‌دهند؛ یعنی دخترها روسپی و پسرها «بیار» می‌شوند و برای دخترها «کار» جور می‌کنند! برخی از بچه‌ها هم که شاهکار می‌کنند و از روند عادی خارج می‌شوند، وارد صنعت دیگری می‌شوند:

    اوّلین چیزی که مردم با دیدن یک بچه در کافه بهش فکر می‌کنند، همین مسئله‌ی اعتیاد است. در فرانسه از صغیرها خیلی مراقبت می‌شود و وقتی کسی مراقب‌شان نباشد، سر و کارشان به زندان می‌افتد! (۱۳۷)

نمی‌دانم چطور است که هم «خیلی از آن‌ها مراقبت می‌شود» و هم «اوّلین چیزی که به ذهن می‌رسد ...» اما سایر بخش‌های کتاب، خود گواه بر برداشتی است که گفتم. به ویژه کافی است به شخصیت «لوماهوت» توجه کنید. لوماهوت دوست راوی و پسری نوجوان و معتاد به هروئین است. راوی آن گاه که درباره‌ی لوماهوت حرف می‌زند، از این قضیه پرده بر می‌دارد که اغلب هم سن و سالانش در جست و جوی خوشی به مواد مخدر روی می‌آورند، اما خود او به این چیزها علاقه‌ای ندارد.

    بهترین راه برای فراهم آوردن «گُه»* کاری است که لوماهوت می‌کرد و آن این است که بگوید هرگز به خودش سوزن نزده است و آن وقت بچه‌ها بلافاصله یک تزریق مجانی به او می‌کنند؛ چون هیچ کس نمی‌خواهد خودش را به تنهایی بدبخت ببیند. (۷۹)
    * یکی از القاب هروئین

افلاطون یا محمّد ۱۴ ساله!

اگر از آن‌هایی هستید که ماژیک به دست، انتظار شکار جملات ناب را می‌کشید، باید بگویم که دست روی کتاب درستی گذاشته‌اید. کتاب مالامال از جملات خاص و تأمل‌برانگیز است. در نگاه اوّلیه این حسنی برای نویسنده محسوب می‌شود، امّا فکر می‌کنم که چنین عنصری منطق داستان را زیر سؤال می‌برد. به عبارت دیگر، بعضی وقت‌ها واقعاً می‌ماندم که در حال خواندن کتابی از نیچه هستم یا این که راوی پسری ۱۴ ساله است که داستانی را تعریف می‌کند!

اگر دقت کنید، بسیار دیده‌ایم که شخصیتی ترسو، به مرور و در طی روند داستان، موانعی را پشت سر می‌گذارد و شجاعت خاصّی کسب می‌کند. این شخصیت سرانجام با فعالیتی شجاعانه روند داستان را به نقطه‌ی نهایی خود می‌رساند و این مطلب نه تنها برای ما قابل قبول نیست، بلکه بسیار لذت بخش است. دلیل چنین احساسی همین است که سیر داستان به نحوی چیده شده است که قابل باور باشد. اگر شخصیتی ترسو بدون هیچ گونه علت یا سبب توجیه کننده‌ای یکباره کاری شجاعانه انجام بدهد، ما جا می‌خوریم و چنین چیزی را غیرمنطقی می‌دانیم. به همین ترتیب، فکر می‌کنم که این حجم از جملات حکیمانه و تحلیل‌های روان‌شناختی و جامعه‌شناختی از نوجوانی ۱۴ ساله بسیار دور از انتظار است!
          

            دو بار ریویوی مفصلی نوشتم اما هر بار بعد از زدن سیو، سیو نشد و پرید...
دیگر حوصله ای نمی ماند! بیخیال.



این کتاب خودش چیزی بود شکل زندگی. دلایلش هم جزو همان پریده ها بود.
دوستش داشتم و تشکر از بهترین رفیق به خاطرش...
          

            بسیار به دلم نشست

بستنی‌ام را لیس زدم. دل و دماغی نداشتم و وقتی آدم دل و دماغ ندارد، چیزهای خوب خوب‌تر به نظر می‌آیند. وقتی آدم دلش می‌خواهد بمیرد شکلات از مواقع دیگر خوشمزه‌تر می‌شود
          

            به نظر میاد که این آخرین کتاب سال ۱۴۰۱ بود هرچند یک کتاب ناتمام هم دارم که دیگه رفت برای سال جدید.

محمد که بهش مومو میگن پسر یک روسپیه که پیش یک پیرزن یهودی زندگی می‌کنه که اتفاقا اون هم در جوانی روسپی بوده و حالا یک چیزی شبیه به یتیم‌خانه رو توی خونه‌ش درست کرده تا از بچه‌های روسپی ها مراقبت کنه چون طبق قانون روسپی‌ها نمیتونند بچه‌هاشون رو پیش خودشون نگه‌دارن. مومو تعریف می‌کنه از خودش و این پیرزن...ه
ه«بدون عشق نمیشه زندگی کرد.»ه
          

            در این روزهایی که این تلخی سهمگین را به کاممان گرفته‌ایم، "زندگی در پیش رو" موهبتی است شیرین‌تر از عسل. این رمان را 'رومن گاری' محض امروز ما نوشته است انگار؛ برای شوریدن بر دورانی ناامید، کدر و پرابهام.

پ.ن: این کتاب برای آنهاست که تصمیم گرفته‌اند در تمام زندگی‌شان تنها یک کتاب بخوانند و پس از آن دیگر هیچ کتابی نخوانند. آنها که تنها یک کتاب برای تمام عمرشان کافی است. 
پ.ن: با احترام به ترجمه‌ی درست و حسابی لیلی‌گلستان